H πρόταση για αμοιβαία μείωση των εξοπλισμών Ελλάδας και Τουρκίας υπάρχει στο τραπέζι των διμερών σχέσεων εδώ και πολλά χρόνια. H έναρξη συνομιλιών για την εφαρμογή της προσέκρουε πάντα στην έμμεση πλην σαφή άρνηση της άλλης πλευράς. H Αγκυρα επεκαλείτο προβλήματα εθνικής ασφάλειας στα Ανατολικά, γεγονός που δεν άφηνε περιθώρια για πρόοδο σ’ αυτό το ζήτημα.
Οπως είναι γνωστό, την πρόταση επανέφερε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ο κ. Γιώργος Παπανδρέου κατά τη διάρκεια της περιοδείας του στη Θράκη, προσθέτοντας ότι οι πόροι που θα εξοικονομηθούν από τη μείωση των αμυντικών δαπανών θα χρησιμοποιηθούν για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής. H εξαγγελία μοιάζει ελκυστική, αλλά στην πραγματικότητα είναι σε μεγάλο βαθμό παραπλανητική.
Ακόμα κι αν η άλλη πλευρά επεδείκνυε εποικοδομητική διάθεση, η επίτευξη συμφωνίας θα απαιτούσε αρκετά χρόνια, δεδομένου ότι αυτό το ζήτημα δεν είναι αυτοτελές. Αλλά και η υπογραφή μιας τέτοιας συμφωνίας δεν συνεπάγεται απελευθέρωση πόρων, δεδομένου ότι ο κορμός των εξοπλιστικών προγραμμάτων βρίσκεται ήδη σε τροχιά υλοποίησης και κυρίως χρηματοδοτείται από ειδικά, συνήθως μεσομακροπρόθεσμα, δάνεια. Με άλλα λόγια, η πρόταση του σημερινού υπουργού Εξωτερικών και αυριανού προέδρου του ΠΑΣΟΚ είναι προεκλογικό πυροτέχνημα.
Ενδεικτικός των προεκλογικών σκοπιμοτήτων είναι ο τρόπος με τον οποίον τα προσκείμενα στο κυβερνών κόμμα Μέσα παρουσίασαν το θέμα. Δεν είναι μόνον ότι προέβαλαν την πρόταση του κ. Γιώργου Παπανδρέου ως πρωτότυπη και άμεσα εφαρμόσιμη. Προέβαλαν και τη συγκρατημένη απάντηση του Τούρκου ομολόγου του ως αποδοχή. Οπως συνηθίζεται, τέτοιου είδους προτάσεις δεν απορρίπτονται ευθέως. Ειδικά όταν είναι σαφής η προεκλογική σκοπιμότητα. Οπως αναμενόταν, ο κ. Αμπντουλάχ Γκιουλ την χαρακτήρισε θετική, αλλά απέφυγε επιμελώς να δεσμευθεί ότι η χώρα του είναι διατεθειμένη να αρχίσει διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική εφαρμογή της.
Στην όλη υπόθεση υπάρχει και μία παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν. H πολιτική για τα εθνικά θέματα προκαλούσε τις προηγούμενες δεκαετίες οξύτατες κομματικές αντιπαραθέσεις. Τα τελευταία χρόνια, έχουμε φθάσει σ’ ένα σημείο ικανοποιητικής συναίνεσης όσον αφορά στις κατευθυντήριες γραμμές. Υπάρχουν, βεβαίως, διαφωνίες για χειρισμούς, αλλά κι αυτές κατά κανόνα εκδηλώνονται σε χαμηλούς τόνους, χωρίς να εγκλωβίζονται στη δίνη των προεκλογικών διενέξεων.
Από αυτήν την άποψη, η πρόταση του κ. Γιώργου Παπανδρέου είναι μία μάλλον άκομψη παραβίαση της ανωτέρω πρακτικής. Μία παραβίαση, την οποία ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επεσήμανε δημοσίως. Δεν είναι, άλλωστε, ό,τι καλύτερο να δίνεται η δυνατότητα στην Αγκυρα να αναγορευθεί εμμέσως σε παράγοντα, ο οποίος με τη στάση του μπορεί να επηρεάσει την ελληνική προεκλογική σκηνή.
Ας ελπίσουμε ότι στο επόμενο διάστημα δεν θα έχουμε ανάλογες περιπτώσεις. Οσο θεμιτή είναι η διατύπωση πολιτικών διαφωνιών για εφαρμοζόμενες ή προτεινόμενες πολιτικές, άλλο τόσο αθέμιτη είναι η εκτόξευση προεκλογικών πυροτεχνημάτων που αφορούν στον ευαίσθητο τομέα των εθνικών θεμάτων.