Ολοι γνωρίζουν ότι οι δημοσκοπήσεις δίνουν αυτό που θες, αν ξέρεις να το ζητήσεις. Οτι «μαγειρεύουν» καταστάσεις. Μολονότι είναι ελάχιστα θεατή η «κουζίνα», εκεί όπου ετοιμάζεται το «φαγητό», στην παρασκευή του οποίου λαμβάνουν μέρος κάθε τύπου παράγοντες και εμπειρογνώμονες από τον χώρο της πολιτικής επικοινωνίας, της πολιτικής ψυχολογίας, της κοινωνικής ψυχολογίας, της πολιτικής κοινωνιολογίας…, είναι αμφίβολο αν υπάρχει Ελλην που να μην πιστεύει ότι πρόκειται για ένα «πιάτο» αλά καρτ.
Είναι αμφίβολο αν υπάρχει Ελλην που να μη διορεί ότι οι αληθινοί ιερείς στον ναό της δημοκρατίας (την οποία όλοι εμπιστεύονται -τους δημοκρατικούς θεσμούς και κυβερνήσεις δεν εμπιστεύονται), είναι οι ειδικοί των δημοσκοπήσεων και οι επικοινωνιολόγοι που φιλοτεχνούν όχι μόνο την εικόνα των υποψηφίων πολιτικών αλλά και του εκλογικού αποτελέσματος.
Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις ζουν και βασιλεύουν και το γενικό ενδιαφέρον κυριεύουν. Γιατί; Γι’ αυτό που είναι. Διότι μπορούν κι αναπαράγουν, κι αναπαριστούν καθημερινά, σαν παιχνίδι, την εκλογική αναμέτρηση αποτυπώνοντας και την έκβαση. Στο μυαλό όλων, ακόμη κι όσων μιλούν για «στημένο παιχνίδι», η δημοσκόπηση είναι εξισωμένη με το εκλογικό αποτέλεσμα. Ιδού η αιτία που μπορεί κι επηρεάζει υποδόρια, διαμορφώνοντας τάσεις. Καθώς είναι άγνωστοι οι μηχανισμοί πρόκρισης του «αγώνα», πέφτεις εύκολα στην παγίδα (την ώρα που πληροφορείσαι το εκλογικό «αποτέλεσμα», δεν σκέφτεσαι ότι η πολιτική έχει κοπεί έντεχνα σε συγκεκριμένα κομμάτια δεκτικά μέτρησης κι έχει συρραφεί εκ νέου φτιάχνοντας μια νέα πραγματικότητα).
Αλλά υπάρχει κάτι ακόμη που δίνει μια ανυποψίαστη δύναμη στις δημοσκοπήσεις. Το ότι μας κολακεύουν. Μας πείθουν ότι το δείγμα ημών, των πολιτών εν εγρηγόρσει, είναι που αντικατοπτρίζει την πολιτική πραγματικότητα της χώρας. Διαβεβαιώνουν για την ύπαρξη της κοινής γνώμης. Μια κοινή γνώμη εξιδανικευμένη, ταυτισμένη, όπως ήθελε ο Ρουσό, με τη γενική βούληση και το γενικό συμφέρον. Ομως για να υπάρχει κοινή γνώμη πρέπει να υπάρχει ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα κοινά κι απ’ αυτή τη συμμετοχή να προκύπτει μια συλλογική άποψη για τα δημόσια πράγματα. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. H κοινή γνώμη σήμερα υφίσταται μόνο ως όχημα επαλήθευσης των δημοσκοπήσεων. Δεν είναι ούτε γνώμη ούτε κοινή, έχει καταντήσει μια χοάνη απορρόφησης κάθε λογής ρητορικών απορριμμάτων.
Πολλοί από μας ζουν τη ζωή τους ως απλοί θεατές, ως απλοί καταναλωτές μιας πληθώρας χρήσιμων κι άχρηστων μηνυμάτων. Ενα ανομοιογενές κουβάρι από μεταβαλλόμενες εικόνες και απόψεις είναι η κοινή τους αίσθηση για το ορθό και το αληθινό. Αυτήν την «κοινή αίσθηση» θωπεύουν οι δημοσκοπήσεις. Οσο για την «ψήφο», έρχεται ελεύθερα… μέσα σε μια «προτυπωμένη» πραγματικότητα.