Αν το περσινό ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός ήταν κάπως σαν οικογενειακό δείπνο, που καταστράφηκε από έναν καβγά, τότε η φετινή συνάντηση ήταν η επανένωση, στην οποία όλοι ξανακάθισαν στο τραπέζι, παριστάνοντας ότι αγαπιούνται περισσότερο από ποτέ, αν και τα προβλήματα δεν έχουν λυθεί. Πριν από ένα χρόνο, η ατμόσφαιρα στο Νταβός ήταν πραγματικά δηλητηριώδης, καθώς Ευρωπαίοι και άλλοι κατακεραύνωσαν την αποφασιστικότητα των ΗΠΑ και ορισμένων συμμάχων τους να δρομολογήσουν την καθεστωτική αλλαγή στο Ιράκ. Την περασμένη εβδομάδα, όμως, η ατμόσφαιρα ήταν τόσο γλυκιά και ικανοποιητική όσο ένα ελβετικό επιδόρπιο, με σαντιγί. O Αμερικανός αντιπρόεδρος Ντικ Τσένι και ο υπουργός Δικαιοσύνης Τζον Ασκροφτ έφτασαν στο Νταβός κομίζοντας κλάδους ελαίας, ενώ ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλοντ Τρισέ εξήρε την αμερικανική αισιοδοξία και ο Ιρανός ακαδημαϊκός Μαχμούντ Σαριολγκαλάμ εξέφρασε την πεποίθηση ότι το Ιράκ είναι έτοιμο να γίνει ένα σύμβολο επιτυχίας στη Μέση Ανατολή.
Τι έγινε λοιπόν με τις πικρές διαμάχες του 2003; «Ολοι τις υπερέβησαν», ανέφερε χαρακτηριστικά Αμερικανός αξιωματούχος. Τώρα η διεθνής κοινότητα είναι συσπειρωμένη «στην αισιοδοξία της για το μέλλον» και, όσον τουλάχιστον αφορά στις επίσημες διαδικασίες του συνεδρίου, μάλλον έχει δίκιο. O όρος «κοινές αξίες» κυκλοφόρησε τόσο πολύ, ώστε το Νταβός φάνηκε να εξελίσσεται σε ένα γιγαντιαίο προπτυχιακό σεμινάριο ηθικής. O Τσένι έπιασε πλήρως το κλίμα. Ενας άνδρας, για τον οποίο πέρυσι πολλοί πίστευαν ότι έχει ουρά και κέρατα, έγινε δεκτός με μάλλον θετική διάθεση. Σε μία ομιλία με εξαιρετικά συμφιλιωτικό τόνο προς τους Ευρωπαίους στο ακροατήριό του, ο Τσένι χαρακτήρισε τη Γηραιά Ηπειρο υπόδειγμα ειρήνης, οικονομικής επιτυχίας και πολιτικής σταθερότητας. H Αμερική θέλει την «ισχυρότερη δυνατή Ευρώπη» και δεν επιθυμεί να αναγκάσει την ήπειρο να επιλέξει μεταξύ των ευρωπαϊκών και διατλαντικών τάσεών της. O Τσένι ευχαρίστησε στη συνέχεια τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για τη συνδρομή τους στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Ανώτατος Αμερικανός αξιωματούχος υποσχέθηκε μάλιστα ότι ο OHE θα παίξει έναν «αρκετά σημαντικό ρόλο» για τη μετάβαση του Ιράκ στην εθνική κυριαρχία του.
Κάτω από την επιφανειακή ευγένεια, ορισμένες από τις εντάσεις και τα κακά συναισθήματα του 2003 εξακολουθούν να είναι εμφανή. Μπορούσες να τα διακρίνεις στα λόγια ενός Σαουδάραβα αξιωματούχου, ο οποίος επέμενε ότι ο πόλεμος του Ιράκ δυσχέρανε το έργο των μεταρρυθμιστών. Πάνω από όλα, όμως, μπορούσες να το καταλάβεις στη διαρκή χρήση του όρου «επιβολή», που άφηνε να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ επιχειρούν να υπαγορεύσουν στους υπόλοιπους τη δική τους άποψη για τον τρόπο που πρέπει να οργανώσουν τις πολιτικές, τις κοινωνίες και τις οικονομίες τους. Και μπορούσες να το διαισθανθείς στα μουρμουρητά, που ακούστηκαν στην αίθουσα του Κογκρέσου, όταν ο Τσένι δήλωσε με διόλου απολογητικό ύφος ότι «οι προσπάθειες του Σαντάμ Χουσεΐν να εξασφαλίσει όπλα μαζικής καταστροφής επιτέλους τερματίστηκαν». Αρκετοί στο κοινό ήταν πεπεισμένοι πως οι προσπάθειες αυτές είχαν τερματιστεί πολύ καιρό προτού αρχίσει ο πόλεμος στο Ιράκ.
Ωστόσο, είναι πολύ κυνικό να χαρακτηρίσει κανείς το φετινό Νταβός ως μία συνάθροιση στην οποία κυριάρχησε η επιφανειακή αρμονία και η υποβόσκουσα δυσαρέσκεια. Ως ενός σημείου ο λόγος είναι πως το φόρουμ άρχισε να ασχολείται εκ νέου με ζητήματα, τα οποία κάποτε το καθόριζαν: την παγκόσμια οικονομία και το μέλλον της τεχνολογίας. Ενα ακόμη αισιόδοξο μήνυμα προήλθε από τους νεαρούς ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου από τις αραβικές χώρες, οι οποίοι εξέφρασαν την επιθυμία τους για πραγματικές πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
Η αξία του διαλόγου, την οποία τόνισε ο Ιρανός πρόεδρος Μοχάμεντ Χαταμί στη δική του ομιλία, ήταν στα χείλη όλων. Ωστόσο, ο ανοιχτός διάλογος προϋποθέτει την ύπαρξη δύο πλευρών. Εκ μέρους των Ευρωπαίων και των Αράβων ηγετών, εκφράσθηκε η πεποίθηση πως αυτοί που οφείλουν να ακούσουν είναι οι Αμερικανοί. Οι Ευρωπαίοι και οι Αραβες ηγέτες, όμως, επίσης πρέπει να ανοίξουν τα αφτιά τους. Οι ΗΠΑ δεν υιοθέτησαν τον ρόλο του εγγυητή της διεθνούς ασφάλειας επειδή έχουν ένα αυτοκρατορικό όραμα, αλλά επειδή επείσθησαν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ότι ο μόνος τρόπος χειρισμού των νέων απειλών είναι η άμεση αντιμετώπισή τους. Μπορεί κανείς να διαφωνεί με αυτό το συμπέρασμα, πρέπει όμως να το σεβαστεί. Καθώς Ευρωπαίοι, Αραβες και Αμερικανοί στο Νταβός άρχισαν να γεφυρώνουν τις διαφορές τους, διαφαίνεται η ευκαιρία να αποτελέσουν απλώς μια δυσάρεστη ανάμνηση οι πικρίες του 2003.