Με τα δημόσια νοσοκομεία έχουμε τα γνωστά προβλήματα, δεν θα αναφερθώ λεπτομερώς, είναι σε όλους γνωστά και σε πολλούς έπειτα από οδυνηρή εμπειρία. Τα περισσότερα από αυτά, από άποψη επιστημονική, θεωρούνται καλά νοσοκομεία και επιπλέον έχουν το μεγάλο προσόν ότι ο ασθενής γίνεται δεκτός με τα στοιχεία της ταυτότητάς του και το ασφαλιστικό βιβλιάριο, συχνά και χωρίς το τελευταίο. Μερικοί ισχυρίζονται ότι το προσόν αυτό είναι μία από τις ρίζες του κακού, γιατί το «τζάμπα» τελικά είναι πιο ακριβό, προκαλεί μεγάλη και κατά ένα μέρος αδικαιολόγητη ζήτηση, επιμηκύνει τον μέσο χρόνο νοσηλείας (κρίσιμο σημείο στη λειτουργία ενός νοσοκομείου) και ακυρώνει την ίδια την κοινωνική αποστολή του «δωρεάν». Βάσιμες αντιρρήσεις προβάλλονται και για τον κοινωνικό χαρακτήρα του δωρεάν, αφού αντιμετωπίζονται με το ίδιο μέτρο οι έχοντες και κατέχοντες με τους μη έχοντες.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η πληθώρα των ασθενών ή «ασθενών», αφού σημαντικός αριθμός κρεβατιών διατίθενται για «παρκάρισμα» ηλικιωμένων ή ασθενών στους οποίους το νοσοκομείο δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα περισσότερο από στέγη και τροφή. Αμεσες συνέπειες τα ράντζα στους διαδρόμους (αγαπημένο θέμα των τηλεοπτικών δικτύων, ενώ ράντζα σε μέρες αιχμής ή εφημερίας θα μπορούσαν να συναντήσουν και στα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Ευρώπης), οι χαμηλές σε ποιότητα ξενοδοχειακές υπηρεσίες, η ανεπάρκεια κυρίως νοσηλευτικού προσωπικού (και η πληθώρα διοικητικού), η ανεπάρκεια εξοπλισμού αν και η τελευταία οφείλεται μάλλον σε ανεπάρκεια της κρατικής μέριμνας. Και, φυσικά, ιατρικό προσωπικό που αμείβεται με το ωράριο όπως και ο ανειδίκευτος εργάτης! Τελικό αποτέλεσμα, τεράστια ελλείμματα…
Από την εκτεταμένη δημόσια συζήτηση και τις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε η απόπειρα μεταρρύθμισης του ΕΣΥ, αλλά ανεξαρτήτως της μεταρρύθμισης, ανέκυψαν μερικά ζητήματα καίρια, όπως είναι ο χαρακτήρας των δημοσίων νοσοκομείων και η οργάνωση της ιατρικής εργασίας μέσα σε αυτά φάνηκε ότι τα δημόσια νοσοκομεία λειτουργούν ως δημόσιες υπηρεσίες με όλες τις αγκυλώσεις (αλλά και τη διαφθορά) των δημοσίων υπηρεσιών και ότι οι γιατροί εργάζονται και αμείβονται ως μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι.
Προ ημερών η «K» περιέγραψε τη λειτουργία του Ωνασείου νοσοκομείου, που τουλάχιστον σε αυτά τα δύο κρίσιμα ζητήματα, τον χαρακτήρα και την οργάνωση της ιατρικής εργασίας, διαφέρει από τα δημόσια νοσοκομεία. Ακόμη περισσότερο διαφέρει το νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν» του Ερυθρού Σταυρού.
Το «Ερρίκος Ντυνάν» είναι ανεξάρτητο κοινωφελές ίδρυμα χωρίς καμία εξάρτηση ή άλλη δοσοληψία με το κράτος. Είναι ιδιοκτησία του Ερυθρού Σταυρού, αφού με περιουσιακά του στοιχεία ιδρύθηκε, αλλά λειτουργεί ως ανεξάρτητο θυγατρικό ιδρυμα με δικό του διοικητικό συμβούλιο και ιδιωτικοοικονομικούς όρους, άρα ανταγωνιστικά, κυρίως με τα ιδιωτικά νοσοκομεία.
Από πού προκύπτει ο κοινωφελής χαρακτήρας του: το 60% των ασθενών είναι ασφαλισμένοι των δημοσίων ασφαλιστικών ταμείων όπου ισχύουν οι τιμές ΦΕΚ, όπως και στα δημόσια ταμεία. Από αυτό το 60% σημαντικό ποσοστό διαθέτει επικουρική ασφάλιση από ιδιωτική ασφαλιστική εταιρεία είτε ατομική είτε συλλογική με την έγκριση του συνδικάτου της επιχείρησης ή της υπηρεσίας. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση ισχύουν οι τιμές των ασφαλιστικών εταιρειών με έκπτωση 20%. Επειτα είναι το ποσοστό των απόρων ασθενών, όπου η περίθαλψη παρέχεται δωρεάν. Με ποια κριτήρια ορίζονται οι άποροι και με ποιες διαδικασίες, δεν γνωρίζω. Οι ανασφάλιστοι ασθενείς είναι, υποθέτω, το πρώτο κριτήριο. Τέλος, υπάρχει ένα ποσοστό ασθενών που αναζητούν ειδικές ξενοδοχειακές υπηρεσίες (οι ιατρικές είναι ενιαίες) και οι οποίοι πληρώνουν εξ ιδίων το επιπλέον που απολαμβάνουν. Αν θεωρήσουμε με αυτό το τελευταίο άδικη κοινωνική διάκριση, ακόμα πιο άδικη και προκλητική είναι η εξομοίωση ως προς τις δαπάνες των φτωχών με τους πλουσίους!
Οι γιατροί αμείβονται κατά ιατρική πράξη και όχι με μισθό και ωράριο, όπως στα δημόσια νοσοκομεία και σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες! (Υποθέτω ότι αν αυτός ο τρόπος αμοιβής κατά ιατρική πράξη εφαρμοζόταν στα ιατρεία του IKA… θα έβλεπαν περισσότερες ώρες τους γιατρούς!) H ιατρική, όμως, δεν είναι διεκπεραίωση δημόσιας υπηρεσίας. Και ως άσκηση επαγγέλματος έχει μεγάλο βάρος ευθύνης και επιπλέον είναι ταλέντο, που άλλος γιατρός το έχει σε υψηλό βαθμό και άλλος σε χαμηλότερο. Δεν ξέρω τι συμβαίνει στο «Ερρίκος Ντυνάν», αλλά αν η επιλογή του «ταλέντου» δεν συνοδεύεται από ιδιαίτερη συμφωνία, τότε το ίδιο το ταλέντο θα ακυρωθεί πλήρως από την υπερβολική ζήτηση και ο χειρουργός θα αρχίσει… να δίνει ραντεβού έπειτα από τρεις μήνες, όπως συμβαίνει σε πολλά δημόσια νοσοκομεία. Το βέβαιο είναι ότι στο «Ερρίκος Ντυνάν» ο γιατρός αμείβεται κατά ιατρική πράξη και όχι με μισθό δημοσίου υπαλλήλου.
Κρίσιμο μέγεθος για τη λειτουργία ενός νοσοκομείου είναι ο μέσος χρόνος νοσηλείας. Για τα ιδιωτικά νοσοκομεία δεν υπάρχει πρόβλημα, γιατί όσο αυξάνεται ο χρόνος νοσηλείας αυξάνονται ταυτόχρονα έσοδα και κέρδη! Το «Ερρίκος Ντυνάν» έχει μέσο χρόνο νοσηλείας 3,5 μέρες και στα δημόσια νοσοκομεία… περίπου 7 μέρες. Αυτό οφείλεται και στην κατάλληλη οργάνωση των εξωτερικών ιατρείων και στην οργάνωση μονάδων ημερήσιας περίθαλψης. Τα εξωτερικά ιατρεία του «Ερρίκος Ντυνάν» δέχθηκαν το 2003 125.000 επισκέπτες! Τώρα ο Ερυθρός Σταυρός σχεδιάζει την ίδρυση εξωτερικών ιατρείων και σε άλλες πόλεις, με πρώτες την Πάτρα και τη Λάρισα, όπου διαθέτει την απαιτούμενη ακίνητη περιουσία. Επίσης, αγόρασε ένα κινητό πολυιατρείο, τεράστιο «κοντέινερ» που μπορεί να αναπτυχθεί σε έκταση 1.500 μέτρων, με σκοπό την παροχή ιατρικών υπηρεσιών σε συνοικίες και περιφερειακούς οικισμούς. Δεν έχει λειτουργήσει μέχρι τώρα, γιατί το υπουργείο Μεταφορών βρέθηκε σε αμηχανία. Δεν ξέρει σε ποια κατηγορία να κατατάξει το όχημα! Τόσο το Ωνάσειο όσο και το «Ερρίκος Ντυνάν» αποτελούν αξιόλογες εμπειρίες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να βοηθήσουν στη λύση των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα δημόσια νοσοκομεία.