Καινοτομίες και απορίες

3' 21" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H στήλη δεν συμπεριλαμβάνεται σε όσους αντιμετωπίζουν οτιδήποτε νέο ως οπωσδήποτε «καλύτερο». Δεν ανήκει καν σ’ αυτούς που το βλέπουν ως οπωσδήποτε ενδιαφέρον. (Μόνο στη γυναικεία του εκδοχή, μπορεί ίσως να πει κανείς ότι το νέο είναι σχεδόν ασυναγώνιστο. Και στην αντρική ενδεχομένως, αλλ’ αυτή κείται εντελώς εκτός του τομέα μου.) Από την τέχνη, τη λογοτεχνία, τις ιδέες, τη μόδα και τους στυλογράφους μελάνης μέχρι την πολιτική και τη θεσμική διάρθρωση, δεν βρίσκω καθόλου παράδοξο να είναι το νέο οπισθοδρόμηση σε σχέση με το παλιό. Δείγμα συντηρητισμού ενδεχομένως, ενδεικτικό του ότι δεν είναι κανείς νέος ο ίδιος. Μόνο που το συνειδητοποιεί κανείς αυτό. Συνειδητοποιεί ότι δεν αντιλαμβάνεται αμέσως την αλλαγή των πραγμάτων, ότι μερικές φορές είναι επιφυλακτικός απέναντι στο καινούριο γιατί δεν το συλλαμβάνει, ακριβώς επειδή είναι καινούριο. Κι αυτή η αδυναμία κατανόησης είναι πιθανόν να συντρέχει, είτε πρόκειται για ανοησία είτε για κάτι που μπορεί να αποδειχθεί σοβαρό.

Για να το μεταφέρουμε στο σήμερα (κατά… κυριολεξία), η εκλογή προέδρου που επιχειρεί το ΠΑΣΟΚ «από τη βάση» φαίνεται και σ’ εμένα από απλώς εντυπωσιοθηρική έως παράδοξη. Οχι τόσο γιατί ο Γιώργος Παπανδρέου είναι ο μοναδικός υποψήφιος. Είναι αλήθεια ότι αυτό αφαιρεί την ουσία από την «εκλογή», με την έννοια ότι όσοι προσέλθουν δεν επιλέγουν – ούτε όμως οι σύνεδροι θα επέλεγαν: ο μοναδικός υποψήφιος επιβλήθηκε επειδή είχε κυριαρχήσει σε ενδοκομματική δημοτικότητα. Και, μια που δεν «επελέγη» κανείς τυχαίος, αλλά ο αδιαφιλονίκητος πρώτος στις προτιμήσεις, άξιο προβληματισμού δεν είναι αν η ανάδειξη υπήρξε δημοκρατική, αλλά πώς και γιατί ο κ. Παπανδρέου, τόσο ξένος σε ορισμένες θέσεις προς το ΠΑΣΟΚ, αναδείχθηκε σε υποψήφιο χωρίς αντίπαλο. Τέλος πάντων, για να επανέλθουμε στην εκλογή «από τη βάση», θα ήταν τουλάχιστον παράτολμο να επιχειρηθεί για πρώτη φορά κάτι τέτοιο σε περιβάλλον σκληρής διαμάχης, όπως εκείνη των Σημίτη-Τσοχατζόπουλου-Αρσένη. Τέτοιες «δοκιμές» είναι λογικό να γίνονται για πρώτη φορά σε σίγουρο έδαφος. Αρα δεν είναι κυρίως η «ψήφος χωρίς δυνατότητα επιλογής» που με ξενίζει.

Αυτό που με ξενίζει είναι τι σημαίνει η διαδικασία αυτή για το μέλλον, τι είδους κόμμα (θα) είναι εκείνο, όπου ο ηγέτης ψηφίζεται και από απλούς «φίλους» ή ίσως και από κακεντρεχείς εχθρούς ή και απλώς από… πλακατζήδες. H διάχυση αυτή παρατηρείται, βέβαια, και όποτε ο ηγέτης ψηφίζεται από όλα τα μέλη του κόμματος, κάποια από τα οποία μπορεί να είναι αποστασιοποιημένα, αδιάφορα ή άσχετα. Δεν παύουν, όμως, να είναι ενταγμένα στο κόμμα, να έχουν κάνει κάποτε μια ρητή επιλογή – και να έχουν γίνει δεκτά. Ενώ οι απλώς φίλοι; Προς ποια κατεύθυνση οδηγεί αυτό;

Θα έχετε διαβάσει, όπως και εγώ, αρκετές αναλύσεις, έξυπνες ή εξυπνακίστικες, στρατευμένες (ως επί το πλείστον) ή μη, που προσπερνούν ειρωνικά τη σημερινή διαδικασία στο ΠΑΣΟΚ. Δεν συμμερίζομαι την άποψή τους. Θα προσπερνούσα άλλα. Τα πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις, τις παροχές – αλλά και τις «μεταγραφές» Πέτσου, Κάκαλου, Παϊτέρη, Κεδίκογλου. Αυτή, όμως, η σημερινή ιστορία ίσως αποδειχθεί σοβαρότερη. Γιατί, έστω επιδιώκοντας τη θεαματικότερη εντύπωση, το ΠΑΣΟΚ αναδέχεται πάντως έναν κίνδυνο – μικρής προσέλευσης, λευκών ψηφοδελτίων, μικροεπεισοδίων, ενώ είχε εξασφαλισμένο ένα πανηγυρικό συνέδριο. Και κυρίως γιατί η καθιέρωση αυτής της διαδικασίας μπορεί να οδηγεί κάπου που δεν γνωρίζουμε. Στο Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ, π.χ., που προβάλλεται συχνά -ειρωνικά- ως το πρότυπο των οργανωτικών σκέψεων του Γ. Παπανδρέου, οι προκριματικές φαίνεται να «τσαλάκωσαν» τον Ντιν και σε ικανό βαθμό τον Κλαρκ, αναδεικνύοντας τον Κέρι. Καθόλου άξιο σαρκασμού το αποτέλεσμα.

Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα; Είναι μήπως αυτό πιο ταιριαστό στη σημερινή «απολιτίκ» πολιτική με τα συγκλίνοντα σε θέσεις κόμματα εξουσίας, όπου η κομματική ένταξη δεν είναι τόσο αυστηρή υπόθεση – και ο κ. Παπανδρέου, ως ελαφρώς απολιτίκ και «ρευστός» ο ίδιος, το διαισθάνεται; Ακόμη και αν η εκλογή από τη βάση νοθεύεται εκ συστήματος με προεπιλογή από κάποιο κομματικό κέντρο εξουσίας, μήπως πάλι η ύπαρξη τέτοιας ψηφοφορίας θα παρέχει ευρύτερα περιθώρια αντίδρασης απ’ ό,τι σε ένα συνέδριο; Μήπως, όμως, θα τείνει και να αναδεικνύει υποψηφίους με καλύτερο «ίματζ», αλλά πιο άχρωμους και ελλιποβαρείς σε πολιτική ουσία;

Η σημερινή καινοτομία του ΠΑΣΟΚ, το ομολογώ, δεν με ενθουσιάζει – και δεν καταλαβαίνω πού οδηγεί. Ακριβώς γι’ αυτό, όμως, δεν μπορώ να την ειρωνευθώ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή