Τα στελέχη και οι δεδηλωμένοι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ έχουν από προχθές περιέλθει σε κατάσταση πολιτικού σοκ. Γι’ αυτούς, οι κ. Στέφανος Μάνος και Ανδρέας Ανδριανόπουλος μέχρι τώρα αντιπροσώπευαν το απόλυτο ιδεολογικοπολιτικό «κακό». Ακόμα και όσοι έχουν όλη τη διάθεση να βρουν δικαιολογίες για να ευθυγραμμισθούν με την επιλογή του νέου αρχηγού τους, δυσκολεύονται να αποδεχθούν τη μεταγραφή των «αρχιερέων» του νεοφιλελευθερισμού.
Αλλά και τα δύο άλλα «αποκτήματα», που έλκουν την πολιτική καταγωγή τους από την κομμουνιστική Αριστερά, δεν είναι εύκολα αποδεκτά. H κ. Μαρία Δαμανάκη και ο κ. Μίμης Ανδρουλάκης το 1989 ήταν υπέρμαχοι της αριστεροδεξιάς συμμαχίας, πρωταγωνιστές στην υπόθεση της λεγόμενης κάθαρσης, αλλά και υβριστές του Ανδρέα Παπανδρέου. Υπενθυμίζουμε ότι όταν στις δημοτικές εκλογές του 1998 ο κ. Κώστας Σημίτης τόλμησε να στηρίξει την υποψηφιότητα της κ. Μαρίας Δαμανάκη στον Δήμο Αθηναίων, οι διαρροές των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ ήταν τέτοιας έκτασης, που οδήγησαν την κοινή (με τον Συνασπισμό) υποψήφια σε εκλογική πανωλεθρία.
Ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, βεβαίως, δεν είναι όπως ο προκάτοχός του. Ως υιός του ιδρυτή και με την πρωτοφανή πολιτική νομιμοποίηση που του εξασφάλισε η εκλογή του από τη βάση την περασμένη Κυριακή, νιώθει ότι έχει την άνεση να θρυμματίσει τα ηθικοπολιτικά στερεότυπα της παράταξής του. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κανείς άλλος δεν θα τολμούσε να παρουσιάσει ένα τέτοιο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, φοβούμενος δικαιολογημένα ότι θα βρισκόταν αντιμέτωπος μ’ ένα μεγάλο κύμα αντιδράσεων, που θα του προκαλούσε βαρύ εκλογικό κόστος.
Τα γεγονότα απέδειξαν ότι ο κ. Γιώργος Παπανδρέου δεν φοβήθηκε κάτι τέτοιο. Προφανώς έχει εμπιστοσύνη στη δύναμη του ονόματός του, αλλά και στην παντελή αδυναμία όσων στελεχών διαφωνούν με την πολιτική του επιλογή να εκφράσουν την αντίθεσή τους. Στην πραγματικότητα, άλλωστε, το ΠΑΣΟΚ, ως πολιτικός οργανισμός, έχει ακυρωθεί. Κατά συνέπεια, δεν είναι σε θέση να προβάλει την παραμικρή συντεταγμένη αντίσταση.
Το κρίσιμο ζήτημα είναι η αντίδραση της κοινωνικής βάσης. H πικρή γεύση είναι στο στόμα της συντριπτικής πλειοψηφίας των ψηφοφόρων του Κινήματος. Πολλοί εξ αυτών εκφράζουν ανοιχτά τη δυσφορία τους, αλλά είναι δύσκολο αυτήν τη στιγμή να εκτιμήσει κανείς με σχετική ακρίβεια την τελική επίπτωση στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Στο επιτελείο του κ. Γιώργου Παπανδρέου εκτιμούν ότι η αντίδραση αυτή σταδιακά θα εκτονωθεί και θα αφομοιωθεί, χωρίς να προκαλέσει ρήγματα. Αντιθέτως, ελπίζουν ότι με τη μεταγραφή των κ. Στέφανου Μάνου και Ανδρέα Ανδριανόπουλου θα διεμβολίσουν εκλογικά τη Ν.Δ.. Ειδικότερα ελπίζουν ότι θα επαναπροσελκύσουν τουλάχιστον την κατηγορία των ψηφοφόρων που πιστεύουν στον οικονομικό φιλελευθερισμό και οι οποίοι το 1996 είχαν ψηφίσει το ΠΑΣΟΚ, επηρεασμένοι από την εκσυγχρονιστική επαγγελία του κ. Κώστα Σημίτη.
Μια πρώτη ένδειξη για το εάν αυτές οι ελπίδες θα δικαιωθούν ή θα διαψευσθούν, θα μας δώσουν οι δημοσκοπήσεις, αλλά ο τελικός κριτής είναι οι κάλπες. Είναι πιθανόν, το κόστος να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερο από το όφελος. Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι το όλο εγχείρημα δεν έχει μόνο εκλογικό χαρακτήρα. Υπαγορεύεται από μια στρατηγικού χαρακτήρα αντίληψη του κ. Γιώργου Παπανδρέου όχι μόνο για τη μεταλλαγή του ΠΑΣΟΚ, αλλά και για την αναδιάταξη της πολιτικής σκηνής.