H πρόοδος της επιστήμης

2' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H δημιουργία τριάντα ανθρώπινων εμβρύων με τη μέθοδο της κλωνοποίησης στη Νότιο Κορέα (αφιέρωμα στη σελ. 3) επιβεβαίωσε ότι η επιστημονική πρόοδος σπανιότατα αναστέλλεται από αμιγώς ηθικές επιφυλάξεις. H έρευνα, ιδίως στη σημερινή εποχή της παγκόσμιας επικοινωνίας, βρίσκει διεξόδους. Ωστε ό,τι έχει παρεμποδισθεί νομοθετικά π.χ. στις ΗΠΑ, γίνεται τελικώς κάπου αλλού, όπως ήδη στη Νότιο Κορέα. H περιοριστική νομοθεσία μπορεί να καθυστερεί την εξέλιξη, δεν φαίνεται όμως σχεδόν ποτέ ικανή να τη ματαιώσει. Τόσο, ώστε να προκύπτει εκ των υστέρων το ερώτημα μήπως οι απαγορεύσεις στη δυτική έρευνα δεν οδηγούν πουθενά αλλού, παρά στην εκχώρηση προβαδίσματος προς την ασιατική.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το ερώτημα τίθεται με αυξημένη ένταση, αφού δεν πρόκειται για αναπαραγωγική κλωνοποίηση, έναντι της οποίας οι ηθικές επιφυλάξεις εμφανίζονται βάσιμες και πειστικές – και την οποία καταγγέλλουν ως «παρανοΐκή», αλλά και ανέφικτη οι ίδιοι οι Νοτιοκορεάτες επιστήμονες, αλλά για πείραμα θεραπευτικής κλωνοποίησης: ως κλωνοποίηση «εμβρύων» νοείται η ανάπτυξή τους μέχρι το επίπεδο της βλαστοκύστης, δομής με μερικές δεκάδες βλαστοκύτταρα, από τα οποία ελπίζεται η παραγωγή εξειδικευμένων κυττάρων ή και ιστών, που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μοσχεύματα με θεαματικά αποτελέσματα σε νόσους όπως η οστεοαρθρίτιδα, ο διαβήτης, το Πάρκινσον, ή το Αλτσχάιμερ.

Απέναντι σε μία τέτοια πρόκληση, η ηθική άρνηση δεν είναι καθόλου προφανής. H θέση ότι ακόμη και ένα έμβρυο ολίγων δεκάδων κυττάρων είναι άνθρωπος (και άρα δεν μπορεί να δημιουργείται με στόχο να καταστραφεί) ακούγεται μεν σύμφωνη με την καντιανή ηθική προσταγή ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί ποτέ να αντιμετωπίζεται ως αντικείμενο, προσκρούει όμως στο ότι ελάχιστοι νοούμε ως «άνθρωπο» ένα άθροισμα λίγων κυττάρων. Οσο για το πόσο μπορεί ο άνθρωπος να επεμβαίνει στη φύση, προκειμένου να παρατείνει τη ζωή του, η ανθρώπινη ιστορία έχει ήδη απαντήσει νομιμοποιώντας τις εντυπωσιακές προόδους της ιατρικής, της χημείας και της γενετικής μηχανικής.

Οπως σε πολλά ανθρώπινα επιτεύγματα, το ηθικό και κοινωνικό δίλημμα βρίσκεται, τελικώς, όχι στο αν η πρόοδος πρέπει να επιτραπεί, αλλά στον τρόπο και το μέτρο, με το οποίο θα χρησιμοποιηθούν οι καρποί της. Στον τομέα των τροφίμων, όπου οι «νέες» νόσοι των βοοειδών και πουλερικών διαδέχονται η μία την άλλη, βλέπουμε πόσο επικίνδυνη μπορεί να αποδειχθεί η άμετρη εκμετάλλευση της τεχνολογικής προόδου χάριν κερδοσκοπίας. Στη θεραπευτική κλωνοποίηση, στον κίνδυνο αυτό είναι πολύ πιθανόν να προστεθεί και το ερώτημα της δίκαιης διανομής: το πόσοι και ποιοι θα έχουν πρόσβαση στις νέες και πιθανότατα πανάκριβες δυνατότητες θεραπείας…

Η χάραξη κοινωνικών και οικονομικών ορίων σε προκλήσεις τόσο μεγάλες είναι αλήθεια ότι εμφανίζεται δυσχερέστατη. Είναι όμως το μόνο που μπορούμε να κάνουμε. H ολική άρνηση της προόδου, ούτως ή άλλως προβληματική, αποδεικνύεται ανέφικτη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή