Στις μεταπηδήσεις των βουλευτών ή στελεχών από κόμμα σε κόμμα υπάρχει το ηθικό και το πολιτικό στοιχείο. H ηθική πλευρά υπαγορεύει η μεταπήδηση ή η «αποστασία» να τίθεται το συντομότερο δυνατόν, δηλαδή στις αμέσως επόμενες εκλογές, στην κρίση του εκλογικού σώματος. Μόνον με τον τρόπο αυτόν επικυρώνεται η αλλαξοπιστία ή αποδοκιμάζεται, με την εκλογική αποτυχία του μεταπηδήσαντος. Αντίθετα, αν στους αποσκιρτήσαντες εξασφαλισθεί η βεβαία εκλογή τους, με την τοποθέτησή τους στα ψηφοδέλτια Επικρατείας ή της Ευρωβουλής, τότε τόσο οι ίδιοι όσο και το κόμμα που τους στέγασε είναι υπόλογοι για ευτελή συναλλαγή.
Με τα δεδομένα αυτά το ψηφοδέλτιο Επικρατείας που παρουσίασε το ΠΑΣΟΚ πάσχει ηθικώς κατά τα… τέσσερα έκτα των εκλογίμων θέσεών του. Τα επιχειρήματα και οι δικαιολογίες που επικαλούνται οι κ. Μάνος, Ανδριανόπουλος, Ανδρουλάκης και η κ. Μαρία Δαμανάκη για τη μεταπήδησή τους στο ΠΑΣΟΚ, όχι μόνον δεν θα τεθούν υπό την κρίση των πρώην ψηφοφόρων τους, αλλά ενέχουν και κάποιο -επιπρόσθετα άηθες- νόημα. Εκλαμβάνουν, δηλαδή, ως δεδομένο ότι οι ίδιοι συνεχίζουν να εκπροσωπούν και να εκφράζουν τους έως χθες νεοφιλελεύθερους ή αριστερούς ψηφοφόρους τους. Αυτήν την «εκπροσώπηση» διαπραγματεύθηκαν με τον κ. Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος, άγνωστο πώς και γιατί, επείσθη ότι και οι τέσσερις νεοπροσηλυτισθέντες εισφέρουν και δεν αποκομίζουν ίδια οφέλη, ότι προσθέτουν και δεν αφαιρούν ψηφοφόρους από το κόμμα του. Και με την πεποίθηση ότι οι μεταγραφέντες μεταφέρουν ως άβουλα πρόβατα τους πάλαι ποτέ ψηφοφόρους τους στο ΠΑΣΟΚ ή -έστω- ότι εξακολουθούν να συμβολίζουν αυθεντικά και ελκτικά τους χώρους, που κάποτε εκπροσωπούσαν, ο κ. Παπανδρέου τους απένειμε αριστίνδην το βουλευτικό αξίωμα.
Το μέγα έλλειμμα πολιτικής ηθικής που παρουσιάζει η συγκεκριμένη αυτή συναλλαγή, το πιθανότερο είναι, όπως προκύπτει και από τις έως τώρα αντιδράσεις, να λειτουργήσει αρνητικά για το ΠΑΣΟΚ. Και τούτο, διότι οι μεν ψηφοφόροι της Αριστεράς εξακολουθούν να προτάσσουν ηθικά κριτήρια στην εκλογική τους βούληση, όσοι δε ανήκουν στη συντηρητικότερη πτέρυγα της κεντροδεξιάς ασφαλέστατα απωθούνται από την «ανίερη συμμαχία» του Νεοφιλελευθερισμού, με τον Σοσιαλισμό και την Αριστερά. Επιπροσθέτως, το τελευταίο αυτό προκαλεί σύγχυση, αποδυναμώνοντας το κομματικό φρόνημα και των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ.
Η πολιτική βαρύτητα της μεταπηδήσεως βουλευτών ή στελεχών από κόμμα σε κόμμα κατά κανόνα συνδέεται με ανάλογες διεργασίες, που ήδη έχουν εμφανισθεί στην εκλογική βάση, με προγραμματικές συγκλίσεις, με καλύψεις πολιτικών ή ιδεολογικών κενών κ.λπ. Π.χ., η αμφίπλευρη διεύρυνση που επιχείρησε μετά τις εκλογές του 1977 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής απέβλεπε αφ’ ενός στην επέκταση της Ν.Δ. στον κεντρώο χώρο, ο οποίος τελούσε σε φάση ραγδαίας συρρικνώσεως, λόγω της επελάσεως του ΠΑΣΟΚ, και αφ’ ετέρου στην απορρόφηση της Ακρας Δεξιάς, που έτεινε να αποχωρισθεί από το τότε κυβερνών κόμμα έχοντας αποσπάσει 7 ποσοστιαίες μονάδες. Καίτοι το άνοιγμα εκείνο της Ν.Δ. προς το Κέντρο είχε βασισθεί σε μια αντίστοιχη κοινωνικο-οικονομική πολιτική (που είχε χαρακτηρισθεί ως «σοσιαλμανία»), τελικά «επέτυχε» σε επίπεδο στελεχών, αλλά απέτυχε στην εκλογική βάση του Κέντρου, η οποία στη συντριπτική της πλειοψηφία προσεχώρησε, όπως απέδειξαν οι εκλογές του 1981, στο ΠΑΣΟΚ.
Η αναφορά στα προ 25ετίας πολιτικά συμβάντα έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι την ίδια συνταγή της αμφίπλευρης διευρύνσεως επιχειρεί να εφαρμόσει σήμερα και το ΠΑΣΟΚ. Από μια αντιπαράθεση των τότε δεδομένων με τα σημερινά, προκύπτει ότι το αμφίπλευρο άνοιγμα που επιχειρεί ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, πέραν του ηθικού ελλείμματος, στερείται και οποιουδήποτε πολιτικού ερείσματος τόσο προς την Αριστερά όσο και προς την Κεντροδεξιά. Συγκεκριμένα, σύμπασα η Αριστερά κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ κατά την τελευταία δεκαετία για δεξιόστροφη πολιτική, η δε Κεντροδεξιά, ένα τμήμα της οποίας είχε εμπιστευθεί τον κ. Σημίτη, αισθάνεται έντονη απογοήτευση, αλλά και εξαπατημένη, για τα πεπραγμένα του φυγομαχήσαντος πρωθυπουργού του ΠΑΣΟΚ. Αλλωστε σε αυτήν την κατηγορία των ψηφοφόρων οφείλεται κυρίως η εκλογική καθίζηση του κυβερνώντος κόμματος και η προδιαγραφόμενη εκλογική του ήττα.
Κατά τ’ άλλα, το μόνο κοινό στοιχείο μεταξύ της προ 25ετίας αμφιπλεύρου διευρύνσεως της Ν.Δ. και της σημερινής που επιχειρεί ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, είναι το επιτακτικό λαϊκό αίτημα για Αλλαγή. Στο αίτημα αυτό, για μια διακυβέρνηση 8ετούς διαρκείας, προσέκρουσε τότε και ακυρώθηκε στις κάλπες η καθ’ όλα αξιόπιστη διεύρυνση του Κων. Καραμανλή. Κατά ποίον, λοιπόν, τρόπο και λογική το ίδιο αυτό αίτημα, που έχει τώρα την εκρηκτική γόμωση μιας 20ετούς πασοκικής διακυβερνήσεως, μπορεί να υπερκερασθεί από την ηθικώς απαράδεκτη και πολιτικώς ασύστατη αμφίπλευρη διεύρυνση του κ. Γιώργου Παπανδρέου;