Διανύουμε την τελευταία εβδομάδα δημοσίευσης προεκλογικών δημοσκοπήσεων και εμφανής, διακρινόμενη διά γυμνού οφθαλμού, είναι η πίεση για «εκλογίκευση» των διαφορών μεταξύ των δύο κομμάτων και μείωση της απόστασης του κυβερνώντος κόμματος από την έχουσα ισχυρό προβάδισμα Νέα Δημοκρατία. Προκύπτει τούτο από την ταύτιση ή καλύτερα σχεδόν από τον συντονισμό των προγνώσεων.
Η συντριπτική πλειοψηφία των δημοσκοπήσεων, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, κατατείνει σε διαφορές «ελεγχόμενες», σχεδόν στα όρια του στατιστικού λάθους, με αποτέλεσμα να προσανατολίζεται η κοινή γνώμη προς μια εκλογική αναμέτρηση με ίσες πιθανότητες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ψυχολογία των αντιπάλων.
Γενική είναι η εντύπωση ότι οι περισσότερες των εταιρειών δημοσκοπήσεων επιδόθηκαν τις τελευταίες ημέρες σε έναν αγώνα μετρήσεων με σκοπούς συγκεκριμένους. Ουδείς μπορεί να πιστέψει ότι τήρησαν με ευλάβεια τους κανόνες, αναζητώντας, εν μέσω χιονοθυέλλης με τους ψηφοσυλλέκτες ανά χείρας, τους περιλαμβανομένους στην κάθε δειγματοληψία πολίτες. Με άλλους λόγους, η καχυποψία περισσεύει και είναι απόλυτα δικαιολογημένη.
Πηγάζει δε και από τον χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία των περισσοτέρων εκ των εταιρειών δημοσκοπήσεων. Διασυνδεδεμένες με το κράτος οι πολλές, εξαρτημένες από τους πόρους που διαμοιράζει η πολιτική ηγεσία, σχετιζόμενες με επίσης εξαρτημένες διαφημιστικές εταιρείες άλλες, σύμβουλοι κομμάτων ορισμένες, δεν διαθέτουν την έξωθεν καλή μαρτυρία. Μπλέκουν, ως συνήθως συμβαίνει σ’ αυτές τις περιπτώσεις, οι πολλές ιδιότητες, τα διαφορετικά συμφέροντα διαπλέκονται, η επιστημοσύνη χάνεται, η ανεξαρτησία εκπίπτει, ο επηρεασμός κυριαρχεί και τέλος ο πειρασμός χειραγώγησης της κοινής γνώμης αυξάνει επικίνδυνα. Μοιάζει το φαινόμενο, τηρουμένων των αναλογιών, με εκείνο των διεθνών ελεγκτικών οίκων, οι οποίοι όταν άρχισαν να προσφέρουν ταυτοχρόνως και επενδυτικές υπηρεσίες, το ελεγκτικό τους έργο αρχικώς αμβλύνθηκε, ταυτίσθηκε στη συνέχεια με τα συμφέροντα των εργοδοτών τους, για να καταπέσουν στο τέλος όλοι μαζί, ως χάρτινος πύργος.
Το βέβαιο είναι ότι οι ελληνικές εταιρείες δημοσκοπήσεων πάσχουν από παρόμοια σύνδρομα. Οι εκπτώσεις ανεξαρτησίας έχουν υπάρξει προ πολλού, οι συνδέσεις πρέπει να θεωρούνται επίσης δεδομένες και η κρίση τους, σε μεγάλο βαθμό, υπονομευμένη εκ των προτέρων.
Το ζήτημα θα είχε ίσως ελάχιστη αξία, αν το έργο τους δεν επηρέαζε ευθέως την κοινή γνώμη. Ειδικά στην παρούσα εκλογική περίοδο, όπου πολλά κρίνονται, ο ρόλος τους είναι ιδιαιτέρως σοβαρός. Από τη στιγμή που μετρούν τις διαθέσεις της κοινής γνώμης οφείλουν να είναι ανεξάρτητες και απαλλαγμένες από παράπλευρες δραστηριότητες, που ενέχουν τον πειρασμό είτε του επηρεασμού, είτε της χειραγώγησης της έκφρασης των πολιτών.