Δ ύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές, τα κομματικά επιτελεία έχουν καταλήξει στα σχεδιά τους, όχι μόνον σε προγραμματικό επίπεδο, αλλά και στον τοπικό σχεδιασμό, στην εξασφάλιση δηλαδή του υψηλότερου ποσοστού στις περιφέρειες, βάσει των δικών τους, αλλά και των δεδομένων του αντιπάλου. Λαμβανομένου υπόψη του περίπλοκου και παράλογου εκλογικού νόμου που εφαρμόζεται για τελευταία φορά, αν, όπως όλα συνηγορούν, νικητής είναι η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ θα υποστεί για πρώτη φορά την οδυνηρή τιμωρία της «εξομαλύνσεως» του «νόμου Κούβελα». Τα δεδομένα αυτά, η απόσταση ανάμεσα στους δύο μονομάχους, αλλά και ο γρίφος της εισόδου ή μη του Συνασπισμού στη Βουλή, θα κρίνουν εν πολλοίς και μια σημαντική πολιτική παράμετρο: την εξασφάλιση ή μη 120 εδρών για τον χαμένο εν όψει της προεδρικής εκλογής του 2005. H «K» επιχειρεί μια χαρτογράφηση της υπάρχουσας καταστάσεως και των ενδεχόμενων αλλαγών, αν και ο περίεργος εκλογικός νόμος μπορεί από το πουθενά να επιφέρει απροσδόκητες ανακατατάξεις, ειδικώς μάλιστα αν το εύρος της νίκης υπερβεί τις δύο μονάδες.
Περιορισμένες ανακατατάξεις
Σε δώδεκα εκλογικές περιφέρειες δεν αναμένονται, λογικώς, ανακατατάξεις, αφού διαχρονικώς ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. μοιράζονται τις έδρες. Πρόκειται για τις διεδρικές Καστοριάς, Πρέβεζας, Φλώρινας, Φωκίδας, όπου πλειοψηφεί η Ν.Δ., Χίου και Ρεθύμνου όπου επικρατεί το ΠΑΣΟΚ. Μόνη διεδρική – γρίφος είναι του Λασιθίου, όπου η Ν.Δ. έχει να πάρει έδρα από το 1990, ενώ το ΠΑΣΟΚ εξασφαλίζει και τη δεύτερη από την τρίτη κατανομή. Στις τελευταίες πάντως εκλογές η Ν.Δ. έχασε την έδρα κυριολεκτικά για 0,4 της ποσοστιαίας μονάδας.
Η ίδια κατάσταση δικομματικής επικρατήσεως ισχύει και για τις τετραεδρικές Βοιωτίας (επικρατεί το ΠΑΣΟΚ), Εβρου (μόνον το 1981 έχασε την πρωτιά η Ν.Δ.), Ημαθίας (επικρατεί το ΠΑΣΟΚ από το 1993), Καβάλας (πλειοψηφεί η Ν.Δ.), Κορινθίας (πλειοψηφεί το ΠΑΣΟΚ την τελευταία δεκαετία, αν και στις εκλογές του 2000 πήρε την πρωτιά για μόλις 192 ψήφους) και Πιερίας, όπου κυριαρχεί η Ν.Δ. από το 1989 με εξαίρεση το 1993.
Μια δεύτερη σειρά περιφερειών, όπου δεν φαίνεται να ανατρέπεται το 2-1 υπέρ της Ν.Δ. είναι οι τριεδρικές Δράμας, Κιλκίς, Χαλκιδικής και Λακωνίας. Ιδια εκτίμηση εκφράζεται για την πενταεδρική της Καρδίτσας (3-2 υπέρ της Ν.Δ. η οποία πλειοψηφεί από το 1989, με εξαίρεση το 1993).
Γρίφος οι μονοεδρικές
Ο μεγάλος γρίφος και αυτών των εκλογών είναι οι μονοεδρικές περιφέρειες, όπου ισχύει το πλειοψηφικό, αλλά και το κέρδος του συνυπολογισμού της συνολικής δυνάμεως στις οικείες μείζονες περιφέρειες. Από τις οκτώ πλέον μονοεδρικές με την προσθήκη των Φωκίδας και Θεσπρωτίας που έχασαν έδρα μετά την απογραφή, η Ν.Δ. αναμένεται να διατηρήσει την Ευρυτανία, που κατέχει παραδοσιακά από το 1989, αν και το 2000 την κέρδισε για 658 ψήφους. Λογικά επίσης θα επικρατήσει και στη Φωκίδα, όπου κερδίζει την πρωτιά από το 1974 με εξαίρεση το 1981. Στα Γρεβενά επικρατεί το ΠΑΣΟΚ από το 1993. Ρευστή είναι η κατάσταση στη Ζάκυνθο, όπου το ΠΑΣΟΚ κατέχοντας την έδρα από το 1993 επικράτησε το 2000 για 311 ψήφους. Ιδια κατάσταση στη Λευκάδα για 768 ψήφους και την Κεφαλονιά 1.612 ψήφους. Ολα «παίζονται» στη Σάμο όπου το ΠΑΣΟΚ επικράτησε το 1993 στο νήμα για 220 ψήφους και το 2000 για 348 ψήφους.
Από τις δώδεκα υπάρχουσες τριεδρικές, πλην των μάλλον «σταθερών», το ΠΑΣΟΚ κέρδισε την τρίτη του έδρα από την τρίτη κατανομή στην Αρτα, στις Κυκλάδες, στην Ξάνθη (άν και πλειοψήφησε η Ν.Δ. με 9 μονάδες στην πρώτη, 2,5 μονάδες στη δεύτερη και 3 στην τρίτη), αλλά και σε Ροδόπη, Λέσβο και Κέρκυρα, όπου πλειοψηφεί το ίδιο, ενώ η Ν.Δ. στην Αργολίδα. Ειδικά στη Λέσβο η Ν.Δ. έχασε για μία ακόμη φορά από το ’93 την έδρα της πρώτης κατανομής από το τερτίπι, της «εξομάλυνσης» υπέρ του KKE. Στις επικείμενες εκλογές η παράδοση θα ανατραπεί, αν κερδίσει τις εκλογές η Ν.Δ. Ροδόπη και Ξάνθη λόγω του μουσουλμανικού στοιχείου, που μετακινείται μαζικά αναλόγως του υποψηφίου της μειονότητας, αποτελεί γρίφο, όπως και η Αρκαδία που από τετραεδρική γίνεται τριεδρική. Το 2000 η Ν.Δ. πλειοψήφησε για 664 ψήφους και αν κερδίσει τον Μάρτιο, θα πάρει μάλλον την τρίτη έδρα από την τρίτη κατανομή, όπως ενδεχομένως θα γίνει και σε όλες τις πέριφέρειες, όπου τις έπαιρνε το ΠΑΣΟΚ λόγω πανελλαδικής πρωτιάς.
Η Πέλλα από πενταεδρική (3-2 υπέρ Ν.Δ.) γίνεται τετραεδρική και κατά τα φαινόμενα θα γίνει 2-2, εκτός αν το τερτίπι του εκλογικού νόμου θελήσει διαφορετικά. H Ν.Δ. έχασε την τρίτη έδρα 1.700 ψήφους, αλλά την κέρδισε από την γ΄ κατανομή. Θα επιθυμούσε λοιπόν μείωση της δυνάμεως του ΠΑΣΟΚ κατά μία μονάδα για να μην κερδίσει τη δεύτερη έδρα του από την α΄ κατανομή. Στα Χανιά (3-1 υπέρ του ΠΑΣΟΚ) δύσκολα αλλάζει ο συσχετισμός από το 1990.
Πριμοδότηση
Τέσσερις νέες πενταεδρικές προστίθενται στις ισάριθμες υπάρχουσες. Κερδισμένο το ΠΑΣΟΚ από την τρίτη κατανομή στα Ιωάννινα και στην Κοζάνη (όπου πλειοψήφισε η Ν.Δ.), ενώ στα Τρίκαλα η Ν.Δ. Ανετα και μάλλον δεν ανατρέπεται το 3-2 υπέρ της Ν.Δ. στην Καρδίτσα. Στα Δωδεκάνησα, κάστρο του ΠΑΣΟΚ από το 1981, η μετατροπή τους από τετραεδρική (3-1) σε πενταεδρική, ενδέχεται να ευνοήσει τη Ν.Δ. για να διπλασιάσει τις έδρες της.
Στην πρώην εξαεδρική Μαγνησία, όπου επικρατεί η Ν.Δ. το ΠΑΣΟΚ πήρε τρεις έδρες, τρεις και η Ν.Δ., αλλά τη μία την έχασε από την «εξομάλυνση» υπέρ του KKE. Με το νέο καθεστώς δεν αποκλείεται το δεύτερο πανελλαδικά κόμμα να υποστεί την ίδια «τιμωρία».
Στην πρώην εξαεδρική Μεσσηνία τα δύο κόμματα μοιράστηκαν τις έδρες με το ΠΑΣΟΚ κερδισμένο από την τρίτη κατανομή, κάτι που θα ανατραπεί στις 7 Μαρτίου. Το ίδιο ισχύει για την πρώην εξαεδρική Φθιώτιδα, όπου πλειοψηφεί κατά πέντε μονάδες η Ν.Δ., οπότε το 3-3 μάλλον θα γίνει 3-2 υπέρ της Ν.Δ. σε περίπτωση πανελλαδικής πρωτιάς.
Καρμπόν η πριμοδότηση μιας έδρας από την τρίτη κατανομή στο ΠΑΣΟΚ στις εξαεδρικές Ευβοίας και Ηλείας ( 4-2). H Ν.Δ. αρκεί να αυξήσει τη δύναμή της κατά 1,5 μονάδα στην Εύβοια για να κερδίσει τρίτη έδρα, ενώ σε περίπτωση πρωτιάς και ευνοϊκό συσχεστισμό στη μείζονα, μπορεί να γίνει 3-3. Μόλις 870 ψήφοι της έλειπαν για να πάρει τρίτη έδρα στην «πράσινη» Ηλεία. Στη νέα εξαεδρική παραδοσιακά «γαλάζια» A΄ Πειραιώς, ελέω εκλογοδικείου και του παράλογου εκλογικού νόμου, ο τελικός συσχετισμός ήταν 4-3 υπέρ της Ν.Δ. Σε περίπτωση νίκης της δεν αποκλείεται το 4-2, αν και οι πολυεδρικές τιμωρούνται στις εξομαλύνσεις.
Απώλειες από την εξομάλυνση
Επικίνδυνος για απώλεια έδρας από εξομάλυνση θα είναι ο ηττημένος πανελλαδικώς στην επταεδρική B΄ Θεσσαλονίκης. Τέταρτη έδρα έβγαλε το ΠΑΣΟΚ από την τρίτη κατανομή, ενώ από τις τρεις που κέρδισε η ευρύτατα πλειοψηφούσα Ν.Δ., έχασε τη μία ελέω εξομαλύνσεως. Αναμενόμενη η ίδια εικόνα από την ανάποδη, αν νικητής είναι η Ν.Δ. Στην επταεδρική των Σερρών, προπύργιο της Ν.Δ., η ίδια πήρε την πέμπτη έδρα της από τη β΄ κατανομή της μείζονος, ενώ το ΠΑΣΟΚ έχασε την τρίτη από την πρώτη κατανομή μόλις για 854.
Τέσσερις έδρες έχασε η Ν.Δ. από την εξομάλυνση στις οκταεδρικές. Στην «πράσινη» Αιτωλοακαρνανία, το ΠΑΣΟΚ πήρε πέντε έδρες, η Ν.Δ. τρεις, αλλά τη μία «χάρισε» λόγω εξομαλύνσεως στο KKE. Ιδια εικόνα στη Λάρισα, όπου πρώτο κόμμα η Ν.Δ. έχασε την τέταρτη έδρα από την εξομάλυνση στο KKE, ενώ το ΠΑΣΟΚ πήρε την τέταρτη από τη μείζονα περιφέρεια. Με δεδομένα τα ισχυρά ερείσματα της Αριστεράς εκεί, πρωτιά της Ν.Δ. στις εκλογές θα ανέτρεπε υπέρ της το 4-3. Δύσκολα ανατρέπεται το 6-2 υπέρ του ΠΑΣΟΚ στο καταπράσινο Ηράκλειο Κρήτης. H αποθέωση της μοναδικότητας του εκλογικού συστήματος άφησε τη Ν.Δ. με ένα μόνο βουλευτή στην παραδοσιακά πράσινη B΄ Πειραιώς (6 ΠΑΣΟΚ, 1 Ν.Δ., 1 ΣΥΝ). Αν και εδικαιούτο τρεις από την πρώτη κατανομή, έχασε τη μία από την εξομάλυνση προς τον Συνασπισμό και μπερδεύτηκε με τις έδρες της γειτονικής A΄ Πειραιώς. H εξομάλυνση στις εκλογές του Μαρτίου, θα αποβεί σε βάρος του πανελλαδικώς δεύτερου.
Στην εννεαεδρική «πράσινη» Αχαΐα το ΠΑΣΟΚ απέσπασε πέντε έδρες, ενώ η Ν.Δ. έχασε την τέταρτη για τρίτη συνεχή φορά από την έξομάλυνση υπέρ του KKE Στόχος της τώρα είναι ανεβάσει το ποσοστό της στο 40% (από 38,28) για να εξασφαλίσει την τέταρτη έδρα από την πρώτη κατανομή και μάλιστα σε μία μείζονα περιφέρεια διόλου ευνοϊκή για την ίδια.
Η περιφέρεια Αττικής από εννεαεδρική καθίσταται δωδεκαεδρική. ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. πήραν από τέσσερις έδρες από την α ΄κατανομή. Το ΠΑΣΟΚ απέσπασε άλλη μία από την τρίτη την οποία όμως υποχρεώθηκε να δώσει στην πλειοψηφούσα Ν.Δ. με αντάλλαγμα ελέω παράλογου νόμου την έδρα της Ν.Δ… στην Κοζάνη. Φυσικά την επιπλέον έδρα της έχασε η Ν.Δ. υπέρ του Συνασπισμού ελέω εξομαλύνσεως. Τώρα η Ν.Δ. εξασφαλίζει πέντε έδρες από την πρώτη κατανομή, ενώ το ΠΑΣΟΚ σίγουρες τέσσερις. Λογικά από την τρίτη κατανομή θα δικαιούνται από μία επιπλέον, χωρίς να παραγνωρίζεται η εξομάλυνση.
Από δεκατεσσεραεδρική σε δεκαεξαεδρική η A΄ Θεσσαλονίκης. Το 2000 για μόλις 829 ψήφους πρώτευσε το ΠΑΣΟΚ. Και τα δύο κόμματα έβγαλαν από έξι έδρες, αλλά η Ν.Δ. έχασε τη μία από την εξομάλυνση προς το KKE. Από μία επιπλέον έδρα αναμένεται να αποκομίσουν κατά τα φαινόμενα και οι δύο στις επικείμενες, αλλά ο χαμένος θα τη χαρίσει μάλλον σε μικρό κόμμα.
Η μείωση των εδρών κατά δύο, καθιστά δεκαεπταεδρική την παραδοσιακά γαλάζια A΄ Αθηνών. Εννέα έδρες η Ν.Δ., 8 το ΠΑΣΟΚ και από μία KKE και ΣΥτο 2000. H Ν.Δ. θα κερδίσει άνετα τουλάχιστον επτά έδρες από την α΄ κατανομή, ενώ το ΠΑΣΟΚ μάλλον 6. Το KKE φαίνεται να καλύπτει το νέο εκλογικό μέτρο (5,8) και στο όριο ο Συνασπισμός, αν πιάσει 3% πανελλαδικώς.
Λογικώς οι δύο εναπομένουσες έδρες θα μοιραστούν στους δύο πρωτοπόρους από τη β΄ κατανομή, αλλά δεν υπάρχει λογική με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο υπό προϋποθέσεις, όπως αν το εύρος της νίκης υπερβεί τις δύο μονάδες.
Τέλος η περιφέρεια – τέρας B΄ Αθηνών που μεγαλώνει ακόμη περισσότερο κατά 4 έδρες και καθίσταται τεσσαρακονταδιεδρική. Το 2000 το ΠΑΣΟΚ πλειοψηφώντας κατά 7,6 μονάδες εξασφάλισε από τις δύο πρώτες κατανομές 18 έδρες και 15 η Ν.Δ., ενώ τρεις και δύο τους έδρες εξασφάλισαν KKE και ΣΥΝ. Κάθε πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει πόσα κόμματα θα μπουν στη Βουλή. Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει καταγράψει από το 1981 μικρότερο ποσοστό από 38,76% (το 1996) -άρα λογικά δεν πέφτει κάτω από 17 έδρες- και η Ν.Δ. υψηλότερο από 42,71% (το 1990), άρα προσδοκά ως αφετηρία τις 18 έδρες.
Από τις εκλογές του 1996 το ΠΑΣΟΚ αύξησε τη δύναμή του κατά 5,13 ποσοστιαίες μονάδες -απερρόφησε σχεδόν τα ποσοστά του ΔΗΚΚΙ ενώ υπέστη αφαίμαξη ο ΣΥΝ- η δε Ν.Δ. κατά 4.23. Τα ποσοστά της 7ης Μαρτίου θα δείξουν αν η μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας θα παραμείνει αξιόπιστο βαρόμετρο.