Παλιό το ερώτημα: τι πρέπει να είναι μια μετάφραση, πιστή ή άπιστη, «φιλολογική» ή «λογοτεχνική», να αγωνιά για το γράμμα ή για το πνεύμα, να είναι ταπεινή (και ακίνδυνη) ηχώ του πρωτοτύπου ή να ρισκάρει διεκδικώντας δική της φωνή; Στο φιλολογικό πεδίο το ερώτημα θα μείνει εσαεί δίχως οριστική απάντηση, εκτός και αποδεχτούμε τη «λύση» που δίνουν οι «αυτόματοι μηχανικοί μεταφραστές»· υπάρχουν άλλωστε μεταφράσεις λογοτεχνημάτων που καίτοι καμωμένες από ανθρώπους, δεν διαφέρουν πολύ απ’ το προϊόν που θα παρήγαγε μια μηχανή βασισμένη στον μονοδιάστατο κώδικα που έχει εγγραφεί μέσα της. Σε μια άλλη περιοχή, πάντως, στη μετάφραση πολιτικών ομιλιών, το πρόβλημα λύνεται με την απλούστερη μέθοδο: με μια μεταγλώττιση που θα την ονόμαζα πολιτική (ή πολιτικάντικη), παρότι η ίδια θα επιθυμούσε να της αποδώσουμε τον τίτλο της εθνικής.
Ιδού ένα από τα πολλά παραδείγματα: μιλούσε προχθές ο Γερμανός καγκελάριος, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον κ. K. Καραμανλή. Και μιλούσε γερμανικά. Κάποια στιγμή οι ερωτήσεις στράφηκαν στη FYROM. Γερμανικά δεν γνωρίζω (το «Μπουντεσλίγκα» ή το «νάιν» δεν αρκούν για πιστοποιητικό γερμανομάθειας), άκουσα όμως τον κ. Σρέντερ να λέει τρεις φορές Μακεδονία, στη γλώσσα του εννοείται. Αλλα άκουγα όμως κι άλλα διάβαζα στους υπερδιορθωτικούς υπότιτλους της ελληνικής τηλεόρασης, που αυτόματα κι αυθόρμητα έστρωσε με τη χτένα της εθνικής ορθότητας τα λεγόμενα του Γερμανού επίσημου.
Τα κρατικά κανάλια απέδωσαν τη Μακεδονία του κ. Σρέντερ ως «FYROM». Ενα-δυο ιδιωτικά έβαλαν εισαγωγικά στη λέξη Μακεδονία (αν ο καγκελάριος ανέφερε τα κατεχόμενα της Κύπρου σαν Τουρκοκυπριακή Δημοκρατία, θα μεταφράζαμε, και πάλι αυτόματα, ψευδοκράτος). Και στις δύο περιπτώσεις ο κ. Σρέντερ εμφανίστηκε να λέει πράγματα εντελώς διαφορετικά από αυτά που όντως έλεγε. O ίδιος, όπως και οι περισσότεροι ξένοι, αποκαλούν Μακεδονία τη FYROM, και δεν συμμερίζεται τις ελληνικές ενστάσεις. Οι μη γερμανομαθείς Ελληνες τηλεθεατές όμως, λόγω της ιδεολογικής μετάφρασης των λεγομένων του, της αλλοίωσής τους, ίσως πίστεψαν ότι «ο Γερμανός είναι μαζί μας».
Για να δούμε ότι το πρόβλημα δεν είναι φιλολογικό, δεν έχουμε παρά να το αντιστρέψουμε, να υποθέσουμε δηλαδή ότι τα γερμανικά κανάλια μεταφράζουν τον κ. Καραμανλή και όταν αυτός λέει FYROM, το αποδίδουν σαν Μακεδονία άνευ εισαγωγικών. Δεν θα διαμαρτύρονταν τότε επίσημα η ελληνική πλευρά ότι παραχαράσσονται οι απόψεις της και ότι προκαλείται επικίνδυνη σύγχυση; Στα εύκολα ερωτήματα, εύκολες είναι κι οι απαντήσεις.