Δεν χρειάζεται να είσαι πολιτικός αναλυτής για να καταλάβεις πως το ΠΑΣΟΚ δεν γιορτάζει την 31η επέτειο της ίδρυσής του, αύριο 3η Σεπτέμβρη, στο καλύτερο δυνατόν κλίμα και με τις πιο αισιόδοξες προοπτικές. Ούτε είναι ανάγκη να εντρυφήσεις στα συμπεράσματα των δημοσκοπήσεων για να δεις πως τη φθορά του κυβερνώντος κόμματος την καρπούται το Κίνημα της αντιπολίτευσης απολύτως οριακά. Αρκεί να θυμηθείς τις κουβέντες και τα σχόλια του κόσμου «εκτός κύκλου» σου, από τις πιο πρόσφατες καλοκαιρινές διακοπές σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, το γενικευμένο «άρωμα» δυσπιστίας προς το ΠΑΣΟΚ και την ηγεσία του, μια διάχυτη απογοήτευση ακόμη και από την πλευρά αυτών που δηλώνουν οπαδοί και ψηφοφόροι του – και αν έχει τύχει να μιλήσεις με στελέχη του (ακόμη και με τη δημοσιογραφική σου ιδιότητα και την… ασφάλεια του «οφ δι ρέκορντ») αυτό που εισπράττεις είναι μια πρόδηλη επιφυλακτικότητα, ένα «μάγκωμα». Στην καλύτερη περίπτωση, να σου αραδιάσουν μια σειρά από γνωστά και χιλιοπαιγμένα επιχειρήματα του τύπου «προχωράμε σιγά σιγά…», «βάζουμε με προσοχή τα νέα θεμέλια…», «δεν είναι και τόσο εύκολο να απαλλαγείς από βάρη και παγιωμένες εντυπώσεις από το παρελθόν…».
Για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους: το κυρίαρχο σχόλιο που διατυπώνεται σε κάθε συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ είναι το «δεν τραβάει ο Γιώργος» σε όλες τις… παραλλαγές του από τις πιο πολιτικές μέχρι τις πιο απόλυτες και με ακραίους χαρακτηρισμούς εκφραζόμενες. Ακόμη και τα MME που διάκεινται φιλικά προς το ΠΑΣΟΚ, διατυπώνουν επικρίσεις, (από υπαινικτικές και περιβαλλόμενες με την υπόθεση πως «έχει κάποιο δικό του σχέδιο κατά νου…», μέχρι άμεσες) για την πολιτική που ακολουθεί ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – τόσο ως αντιπολίτευση, όσο και στο εσωκομματικό επίπεδο και τις σχέσεις που αναπτύσσει με την πλειοψηφία των στελεχών του. Οι τακτικές και στρατηγικές του, τόσο σε ευρύτερα πολιτικό όσο και καθαρά εσωκομματικό πλαίσιο, δεν είναι ξεκάθαρες, δεν πείθουν πως «έχει κάποιο σχέδιο», δείχνουν να μεταβάλλονται από τη μια στιγμή στην άλλη χωρίς συγκεκριμένο λόγο και αιτία.
Θέσεις, που κατά καιρούς παίρνει αναφορικά με την πολιτική επικαιρότητα και οι οποίες δημιουργούν θετικές εντυπώσεις στην κοινωνία, ξαφνικά… εγκαταλείπονται και τις διαδέχονται άλλες, διαμετρικά αντίθετες, επειδή συνάντησαν εσωκομματική αντίδραση, συνολικά ή από συγκεκριμένα στελέχη που θέλουν να σηματοδοτήσουν το δικό τους στίγμα στο εσωκομματικό γίγνεσθαι – οι περιπτώσεις με την εθελουσία του OTE, τις αποκρατικοποιήσεις, το εκπαιδευτικό είναι ενδεικτικές…
Τα εσωκομματικά όργανα (ο ίδιος τα συνέστησε, ο ίδιος τα στελέχωσε…) στην πράξη δεν διαδραματίζουν παρά διακοσμητικό ρόλο, συνήθως μαθαίνουν αποφάσεις στις οποίες ο ίδιος κατέληξε ερήμην τους, συχνά αποτελούν το γήπεδο για την έκφραση δυσφορίας (άλλοτε κομψά, άλλοτε πιο «μπρούτα» διατυπούμενης…) που εκ των υστέρων δικαιολογείται ως «πλουραλισμός» και «ελευθερία άποψης» αν δεν καταστεί δυνατόν (και ποτέ δεν καθίσταται!) να μη διαρρεύσει στη δημοσιότητα.
Εχει περάσει πάνω από ενάμισης χρόνος από τον διορισμό του κ. Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ (και την εν συνεχεία νομιμοποίησή του από ένα προεκλογικά φορτισμένο συνέδριο) αλλά ακόμη η ηγετική παρουσία του δεν δείχνει παγιωμένη και αδιαμφισβήτητη – πέρα και άσχετα αν για λόγους πρακτικούς αλλά και… σκοπιμότητος είναι μάλλον απίθανο πριν από τις επόμενες βουλευτικές εκλογές να υπάρξει έμπρακτη αμφισβήτηση και κίνηση διαδικασιών αλλαγής κομματικής εξουσίας. Αναμφίβολα κάποιοι από τους τρέφοντες ηγετικές φιλοδοξίες κινούνται και πολιτεύονται τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο βάσει προσωπικών σχεδίων, επιδιώκουν ομαδοποιήσεις και συσπειρώσεις, αποφεύγουν να καλύψουν ή να δικαιολογήσουν επιλογές και πολιτικές του αρχηγού και με τον τρόπο τους αυτό συμβάλλουν στη δημιουργία εικόνας έλλειψης συνοχής στο κίνημα…
Δεν είναι κάτι πρωτοφανές στην εσωτερική διαδικασία λειτουργίας των κομμάτων – για να μην υπάρχουν τέτοιες εκδηλώσεις ή να σταματούν στην πρώτη εμφάνισή τους απαιτούνται ισχυρότατες πολιτικές προσωπικότητες στις κομματικές ηγεσίες ή έστω το κόμμα να βρίσκεται στην εξουσία (ο ισχυρότερος συνεκτικός κρίκος) προϋποθέσεις που δεν συντρέχουν σήμερα στο ΠΑΣΟΚ. O ίδιος ο κ. Παπανδρέου, από τις πρώτες στιγμές που ανέλαβε την ηγεσία, φάνηκε να θέλει να αποσυνδέσει το «δικό του» ΠΑΣΟΚ από διαβεβλημένα πρόσωπα και πολιτικές, κάτι όμως που δεν το έπραξε με γενναιότητα και αποφασιστικότητα. Υπάρχουν, βεβαίως, ερμηνείες για την ατολμία του: ο ίδιος, υπήρξε επί σειρά ετών πρώτης γραμμής μέλος των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, και δεν θα μπορούσε εύκολα να αποκηρύξει έμπρακτα το παρελθόν, και έπειτα οι εκλογές που ακολουθούσαν σε ελάχιστο χρόνο από τη διαδοχή στο ΠΑΣΟΚ, «απαιτούσαν» τη μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση και συνοχή, κάτι που δεν θα μπορούσε να γίνει με αποκλεισμούς συγκεκριμένων στελεχών. Κάποιοι άλλοι, φυσικά, επιμένουν στην άποψη (που από τότε είχαν διατυπώσει…) πως με δεδομένο ότι οι εκλογές εκείνες ήταν «από χέρι» χαμένες, θα ήταν προτιμότερο το… κρισάρισμα και η αποκάθαρση να γίνει, ώστε μετεκλογικά το «νέο ΠΑΣΟΚ» να ξεκινήσει με καινούργιες, υγιείς και αδιάβλητες προϋποθέσεις…
Κόντρες, αμφισβητήσεις φανερές και κρυφές, δισταγμοί κινήσεων και πολιτικών επιλογών, ένας αέναος οργανωτισμός που υποκρύπτει έλλειψη σχεδίου και αδυναμία παραγωγής πολιτικής, καχυποψία και έλλειψη «κοινού παρονομαστή», ένα κόμμα που ενάμιση χρόνο μετά τις εκλογές ψάχνει ακόμη να βρει τον ρυθμό του -όλα τούτα δεν μπορεί να είναι προϊόν συνωμοσίας συμφερόντων και… στημένων δημοσκοπήσεων. Οσο πιο γρήγορα δουν την πραγματικότητα, τόσο πιο εύκολα και αισιόδοξα θα πορευθούν σε αυτήν…
Καλό Σαββατοκύριακο – καλοκαίρι ακόμη!