Προσκύνημα στα Μύρα, όπου έζησε και άγιασε ο επίσκοπος Μύρων -ο Αγιος Νικόλαος, ο αγαπημένος και προστάτης των θαλασσινών μας. H πόλη των Μύρων, ανάμεσα στον κόλπο της Μάκρης και στον κόλπο της Αττάλειας, ήταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Λυκίας. Το όνομά της, κατά τον Στέφανο Βυζάντιο, το πήρε από το «μύρο», ένα άσπρο λουλουδάκι που ακόμη συναντάται στους γύρω λόφους.
Αυτό το λουλουδάκι θα ‘ναι το «αστεράκι» που θα φωτίσει, με το μύρο του, το πολιτιστικό ταξίδι, που ήδη ξεκίνησε από την Παρασκευή 2/9 και ολοκληρώνεται σήμερα, Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2005, στην Εκκλησία του Αγίου Νικολάου στα Μύρα -«Ντέμρε» λέγεται στα τουρκικά- όπου θα παρουσιαστούν, για πρώτη φορά στον ανθρώπινο θαυμασμό, οι τοιχογραφίες του πολύτιμου αυτού μνημείου της ελληνορθόδοξης εκκλησίας που μόλις αποκαταστάθηκαν. Καλεσμένοι του Πανεπιστημίου Haceteppe της Αγκυρας, που από το 1989 έχει ξεκινήσει το έργο των ανασκαφών, οι χορηγοί – το ίδρυμα Vehbi KoŒ (προφέρεται Κοτς), το κοινωφελές ίδρυμα «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης» και το ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο του Φαναρίου, που θα έχουν την ευκαιρία, επί τόπου, να απολαύσουν τα αποτελέσματα της συνεισφοράς τους στην προστασία του πολύτιμου αυτού μνημείου και να περιηγηθούν τον χώρο της ανασκαφής.
Λίγα λόγια για το ιστορικό της ανασκαφής: το 1989 η εκκλησία του Αγίου Νικολάου και ο περιβάλλων χώρος χαρακτηρίστηκαν αρχαιολογικό μνημείο υψίστης σημασίας και συμπεριελήφθησαν στον προσωρινό κατάλογο των Αρχαιολογικών Χώρων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού. Επικεφαλής των ανασκαφών είναι η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Haceteppe η δρ Yildiz Otken, που έχει κάνει και τις σχετικές δημοσιεύσεις. Θα είναι στην εκδήλωση της 4ης Σεπτεμβρίου, όπου θα παρευρεθούν ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση κ. Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, ο επίτιμος πρόεδρος του ομίλου Κοτς κ. Rahmi KoŒ, ο μητροπολίτης Μύρων κ.κ. Χρυσόστομος Καλαϊτζής, ο διοικητής της Αντάλυας (όπως λέγεται τώρα η Αττάλεια) κ. Alaedin Yksel, ο πρέσβης της Ελλάδος στην Αγκυρα κ. Γεώργιος Γεννηματάς, ο διοικητής και ο δήμαρχος της πόλης Ντεμρέ, και ο επικεφαλής αρχιτέκτων του Γραφείου Αρχιτεκτόνων Εμπειρογνωμώνων κ. Cengiz Kabaoglu, οι οποίοι και θα είναι οι ομιλητές στον δυτικό αύλιο χώρο του ναού, όπου θα γίνει, μετά την παρουσίαση και την ξενάγηση στο μνημείο, η συγκέντρωση.
Σε εποχή δύσκολη, με μνήμες ξεριζωμών λόγω Σεπτεμβρίου, με τη διπλωματία μεταξύ των δύο χωρών να κρατά λεπτές ισορροπίες, ο πολιτισμός ακόμη μία φορά παίζει «το καλύτερο χαρτί» και δείχνει πως η καλή συνεργασία απαιτεί αναγνώριση της σημασίας του έργου και από τις δύο πλευρές. Ειδικά οι δημοσιογράφοι που έχουμε την ευκαιρία να παραστούμε στη σημερινή τελετή των εγκαινίων της αναπαλαιωθείσης πτέρυγας του ναού Αγίου Νικολάου στα Μύρα (στις δυόμισι μετά το μεσημέρι – απόσταση 180 χιλιόμετρα οδικώς από το ξενοδοχείο), και έχουμε δει, και έχουμε διαβάσει τόσα για το ελληνορθόδοξο αυτό μνημείο, την εκκλησία του Αγίου Νικολάου στα Μύρα, που λειτούργησε επίσημα, τελευταία φορά, το 1922 και μετά σίγησε, γνωρίζουμε το πολυδιάστατο του προσκυνήματος αυτού. Με την επιστροφή, πρώτα ο Θεός, θα έχουμε να φωτίσουμε θετικές πλευρές αυτής της πολιτιστικής συνεργασίας που έφερε αυτό το αποτέλεσμα, όπως θα δείξουν οι φωτογραφίες του έργου συντήρησης και αποκατάστασης του μνημείου και των τοιχογραφιών. Ως τότε, για σήμερα, πολύτιμος οδηγός, όπως πάντα, οι φωτογραφίες της κ. Λίζας Εβερτ από το βιβλίο του καθηγητού κ. Κώστα M. Σταματόπουλου «H Μικρασία του Αιγαίου» από τις «Εκδόσεις Αστερισμός».
Ναός – μνημείο
Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου σώζεται σήμερα ως βασιλική μετά τρούλου της Μέσης Βυζαντινής περιόδου και θεωρείται από τους ειδικούς το τρίτο σε σπουδαιότητα βυζαντινό κτίσμα της Ανατολίας. Αρχιτεκτονικό και θρησκευτικό μνημείο, πήρε το όνομά του από τον Αγιο Νικόλαο, ο οποίος ήταν Αρχιεπίσκοπος Μύρων κατά τον 4ο αιώνα και έκανε πολλά θαύματα, υπερασπιζόμενους απλούς και ανυπεράσπιστους ανθρώπους. H Βασιλική του Αγίου, με τη σημερινή της μορφή, κτίστηκε το 520 μ.Χ., στα θεμέλια παλαιότερου πρωτοχριστιανικού ναού, στον οποίο λειτουργούσε ο Αγιος ως επίσκοπος. Τα Μύρα που ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος B΄ ανακήρυξε πρωτεύουσα της Λυκίας, υπήρξε τόπος προσκυνήματος στον δρόμο προς την Ιερουσαλήμ επειδή αναφέρεται ότι ο Απόστολος Παύλος πέρασε από εκεί το 60 μ.Χ. Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου, λοιπόν, για τη δόξα του ναού του Αγίου Νικολάου.