Και ποιος δεν θα συμφωνήσει πως ένας πρωθυπουργός οφείλει «να είναι χρήσιμος και όχι ευχάριστος…», όπως είπε περισσότερες από μία φορές ο Κώστας Καραμανλής στη Θεσσαλονίκη (το ίδιο είχε πει, στο ίδιο μέρος και με την ίδια ευκαιρία, και ο προκάτοχός του Κώστας Σημίτης) στη διάρκεια της καθιερωμένης στο πλαίσιο της ΔΕΘ συνεντεύξεως Τύπου «εφ’ όλης της ύλης», απαντώντας σε όλα τα θέματα που ρωτήθηκε με τη γλώσσα της αλήθειας και του πολιτικού ρεαλισμού. Το ζήτημα, φυσικά, είναι αυτήν τη γλώσσα να τη χρησιμοποιούν οι πολιτικοί πάντα, άσχετα με τον χρόνο (προεκλογικό ή μη) και την πίεση που υφίστανται ή όχι από τους αντιπάλους ή και την αντίδραση της κοινωνίας, όπως καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις, σε συγκεκριμένες πολιτικές και μέτρα που λαμβάνονται και επιχειρείται η υλοποίησή τους. Προχθές, ο πρωθυπουργός δεν «χάιδεψε αυτιά», δεν υποσχέθηκε πράγματα που γνωρίζει πως δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει, δεν απέφυγε να δώσει δίκιο στις κοινωνικές ομάδες που διαμαρτύρονται για την εισοδηματική τους κατάσταση («κατανοώ τα αιτήματά τους, θα είναι οι πρώτες που θα ικανοποιηθούν όταν θα το επιτρέψει η οικονομία…»), είπε τα πράγματα με τό όνομά τους (και με το όνομα της λογικής!) σε ό,τι αφορά τους αγρότες και την ανάγκη της «αυτόνομης», ανεξάρτητης από το καθεστώς των επιδοτήσεων (που έτσι κι αλλιώς εκμετρεί το ζην…) ανάπτυξης της αγροτικής παραγωγής…
Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ο πρωθυπουργός θα χρησιμοποιούσε το ίδιο «κάθετα» και απόλυτα τη γλώσσα του πολιτικού ρεαλισμού, αν απέναντί του είχε μια αντιπολίτευση η κριτική της οποίας (όπως και οι εναλλακτικές προτάσεις της για τους διάφορους τομείς πολιτικής δράσης) του προκαλούσε πραγματική πίεση και αν η ακτινοβολία της καταγραφόταν «θετικά» στις δημοσκοπήσεις. Πιθανότατα θα το έπραττε και σε αυτήν την περίπτωση, αν δεχθεί κανείς τη διαβεβαίωση του κ. Καραμανλή πως αυτός «έτσι αντιλαμβάνεται την πολιτική και την ευθύνη του έναντι των προκλήσεων και των προβλημάτων της κοινωνίας…».
Γεγονός αναμφισβήτητο, όμως, παραμένει πως μεταξύ του σημερινού ρεαλιστή «μη ρέποντος στον λαϊκισμό» (όπως είπε ο ίδιος) και υπεύθυνου πρωθυπουργού και του προεκλογικού ηγέτη της αντιπολίτευσης, αλλά ακόμη και του περσινού (στη ΔΕΘ) Καραμανλή, υπάρχει μια ευκρινέστατη απόσταση. Την οποία προσπάθησε να γεφυρώσει, με τις ρεαλιστικές αναφορές στα όρια που αφήνουν οι πραγματικές δημοσιονομικές συγκυρίες, τις διευκρινίσεις του ότι τα όσα είχε διατυπώσει ως υποσχέσεις, τα εννοούσε σε βάθος 4ετίας ως προς την υλοποίησή τους, αλλά… και τους σαφείς υπαινιγμούς του ότι «όλα αυτά…» θα γίνουν υπό την προϋπόθεση ότι η πολιτική που τώρα έχει θέσει σε εφαρμογή θα συνεχισθεί αταλάντευτη και οι διαρθρωτικές αλλαγές θα δημιουργήσουν το αναπτυξιακό αποτέλεσμα, για το οποίο υπάρχουν «κατ’ αρχήν…» αισιόδοξες προοπτικές.
Αλήθεια είναι ότι, προεκλογικά, το κόμμα που σήμερα έχει τις ευθύνες διακυβέρνησης δεν συνόδευε τις υποσχέσεις και δεσμεύσεις του με τόσες αιρέσεις και προϋποθέσεις. Ηταν πιο απόλυτο και κατηγορηματικό και ως προς το εύρος των ικανοποιήσεων για χρόνια και δίκαια αιτήματα συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και ως προς το βάθος χρόνου τους. Και ως προς τα απαραίτητα κονδύλια για την υλοποίηση των δεσμεύσεων, εμφανιζόταν πιο βέβαιο πως θα τα εξασφαλίσει, από συγκεκριμένες πολιτικές (ανάπτυξη, περιορισμό της διαφθοράς, αύξηση των εσόδων, μείωση των δημοσίων δαπανών κ.λπ.), που σήμερα πια φαίνεται ότι είναι πιο δύσκολο να επιτευχθούν και χρειάζονται μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα. Θεμιτό από μιαν άποψη, αν επεκτείνει κανείς και στην πολιτική την ισχύ του αξιώματος «όχι όπως τα ‘ξερες, αλλά όπως τα βρήκες…», όσο και αν στις σύγχρονες αναπτυγμένες πολιτείες είναι μάλλον απίθανο να… τα βρίσκει κανείς εντελώς διαφορετικά από όσο «ήξερε»!
Η ανακούφιση και η επάνοδος στη «μετρημένη αισιοδοξία» του κόσμου ήταν εξαγγελία της σημερινής κυβέρνησης «επιτεύξιμη» σε λογικό χρόνο μετά τις εκλογές – τώρα μετατίθεται «στο τέλος της διετίας». H χορήγηση «επιδόματος θέρμανσης» όχι μόνο αποτελούσε αντικείμενο μελέτης από την κυβέρνηση, αλλά μέχρι και λίγα μόλις 24ωρα πριν από την πρωθυπουργική συνέντευξη (που αποκλείσθηκε κατηγορηματικά) περίπου είχε… εξαγγελθεί από δηλώσεις, αλλά και σαφή «μισόλογα» μελών του υπουργικού συμβουλίου, ακόμη και «καθ’ ύλην αρμοδίων».
Η απόφαση για τη μη υλοποίηση του μέτρου αυτού (πολύ κρίσιμου για τις τάξεις των μικρών εισοδημάτων, υπό τις παρούσες συγκυρίες στην αγορά του «μαύρου χρυσού») ελήφθη, όπως έγινε γνωστό, σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό λίγη ώρα πριν από τη συνέντευξη, ύστερα από διαβουλεύσεις με τον υπουργό Οικονομίας, που είχε επιστρέψει από ειδική σύνοδο των συναδέλφων του στις Βρυξέλλες. Κάποιες άλλες χώρες-μέλη, όμως, πήραν κάποια μέτρα για το πετρέλαιο θέρμανσης, όπως λ.χ. η επιστροφή μέρους των χρημάτων στα νοικοκυριά, η μείωση του ΦΠΑ, οι πιέσεις προς τις εταιρείες πετρελαίου (που απέδωσαν κιόλας!) να μειώσουν κατά τι τα πρόσθετα κέρδη τους, με την απειλή επιβολής «ειδικού φόρου».
Επιτέλους, μια τέτοια «παροχή» σε συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών, με δεδομένες εισοδηματικές αδυναμίες, θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από τα μεγαλύτερα (έναντι των προβλεπομένων…) φορολογικών εσόδων της πολιτείας, εξαιτίας της υψηλότερης τιμής πώλησης από τις εταιρείες. Μια τέτοια κίνηση (στα όρια των αντοχών της οικονομίας…) όχι μόνο θα διευκόλυνε τις κατώτερες εισοσηματικά τάξεις, αλλά θα επιβεβαίωνε στην πράξη την επιμονή της σημερινής κυβέρνησης στο κοινωνικό της πρόσωπο και τον ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό της…