H αδυναμία των μονίμων αντιπροσώπων των «25» να συμφωνήσουν, κατά τη χθεσινή συνεδρίασή τους, σε κοινή δήλωση που θα άναβε το «πράσινο φως» για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αγκυρα δεν οφείλεται μόνο, ούτε κυρίως, στη Λευκωσία. Παρά τη μερική αναδίπλωσή της, που αποτυπώθηκε στο κοινό γαλλοβρετανικό σχέδιο, η Γαλλία επιμένει σε μια έκτακτη σύνοδο, εντός του 2006, όπου θα γίνει συνολική επισκόπηση της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Από την πλευρά της, η Αυστρία προτείνει να καταστεί σαφές ότι η έναρξη των διαπραγματεύσεων E.E. – Τουρκίας, στις 3 Οκτωβρίου, δεν θα έχει αναγκαστικά ως ορίζοντα την πλήρη ένταξη, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για την «ειδική σχέση» που προτείνει η αρχηγός της γερμανικής Κεντροδεξιάς, Αγκελα Μέρκελ.
Μακριά από δημοσιογραφικά μικρόφωνα, Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκτιμούν ότι το μέγα πρόβλημα για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας δεν είναι το Κυπριακό, αλλά το… Κουρδικό! Παρά τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, το τουρκικό κράτος απέχει έτη φωτός από μια ευρωπαϊκή αντιμετώπιση των εθνοτικών προβλημάτων – π.χ. τύπου Ισπανίας. H επικείμενη δίκη του διάσημου συγγραφέα Ορχάν Παμούκ για τις δηλώσεις του γύρω από τις διώξεις των Κούρδων και των Αρμενίων ήρθε να επιβεβαιώσει αυτές τις ανησυχίες. Μάλιστα, ο επίτροπος για τη διεύρυνση της Ενωσης, Ολι Ρεν, χαρακτήρισε «πρόκληση» το γεγονός ότι η δίκη θα συμπέσει με τη σύνοδο κορυφής της E.E., στις 16 Δεκεμβρίου.
Συνισταμένη πολύ διαφορετικών πολιτικών βουλήσεων, η σκλήρυνση της στάσης ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών έναντι της Αγκυρας αποτελεί εδραιωμένη και δυσκόλως αναστρέψιμη τάση. Βεβαίως, ο κ. Ερντογάν έχει κάποιο δίκιο όταν διαμαρτύρεται ότι αρκετοί Ευρωπαίοι εγείρουν όψιμα νέες απαιτήσεις, υψώνοντας απότομα τον «πήχυ», ακριβώς τη στιγμή που η Αγκυρα ετοιμάζεται για το προκριματικό «άλμα». Εν πάση περιπτώσει, η στιγμή της αλήθειας πλησιάζει όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και για την Ευρώπη. Θα ήταν προτιμότερο (για όλους!) να διαλύσουν τώρα έναν απρόθυμο, μακρόσυρτο «αρραβώνα» με την Αγκυρα -επιλέγοντας κάτι σαν κι αυτό που προτείνουν Μέρκελ, Ζισκάρ ντ’ Εστέν κ.ά.- παρά να ακυρώσουν τον «γάμο» αύριο, όταν θα έχουν ήδη αποσταλεί τα προσκλητήρια. Εάν πάλι επιμείνουν στην πλήρη ένταξη, οφείλουν να καταστρώσουν έναν «Οδικό Χάρτη», με συγκεκριμένες ρήτρες και χρονοδιαγράμματα, που φυσικά θα περιλαμβάνει και μια ευρωπαϊκή λύση στο Κυπριακό.