H ζωή δεν είναι μια αιματηρή ασυδοσία ή ένας πόλεμος όλων εναντίον όλων, όπως συνήθιζε να λέει ο Βρετανός φιλόσοφος Τόμας Χομπς σε καιρούς που τα πάντα περιστρέφονταν γύρω από την εξόντωση του ανθρώπου από τον άνθρωπο. H ζωή χαρακτηρίζεται τόσο από τη συνεργασία όσο και από την αλληλοβοήθεια. O πρίγκιπας Κροπότκιν ήταν πεπεισμένος ότι όσο περισσότερο οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλον τόσο περισσότερο ευημερεί μια κοινότητα και κατ’ επέκτασιν μια κοινωνία.
Αυτές τις θεωρητικές, εν πολλοίς, τοποθετήσεις καλούνται τώρα να μελετήσουν οι ηγετικές προσωπικότητες των Παλαιστινίων. H τελεσίδικη αποχώρηση των Ισραηλινών από τη Λωρίδα της Γάζας, ύστερα από ταραχώδη περίοδο 38 χρόνων, αποτελεί την καινούργια πραγματικότητα της Μέσης Ανατολής. Ανεξαρτήτως δε των προθέσεων του Αριέλ Σαρόν, αν δηλαδή ο Ισραηλινός πρωθυπουργός προέβη σε μιαν ακόμη τακτικιστική κίνηση ή εφάρμοσε συγκεκριμένη στρατηγική, αυτήν τη στιγμή η Λωρίδα της Γάζας ανήκει στους Παλαιστινίους. Και είναι στο χέρι τους πια να αποδείξουν, πρωτίστως στον εαυτό τους και στη συνέχεια στη διεθνή κοινότητα, ότι διαθέτουν το ταλέντο να κυβερνούν και να κυβερνώνται.
Σπανίως, όμως, τα πράγματα ακολουθούν νομοτελειακή πορεία. Συχνά παρεκκλίνουν της τετριμμένης διαδρομής, πολλές φορές μάλιστα αστάθμητοι παράγοντες προβάλλουν ως σύγχρονοι κύκλωπες, φράζοντας τις εξόδους ειρήνης. Και, δυστυχώς, τα μηνύματα που διαχέονται στην ατμόσφαιρα αυτής της αιματοβαμμένης γης δεν είναι τα καλύτερα. H προχθεσινή μεγαλειώδης διαδήλωση της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, με εμπρηστικά συνθήματα κατά της Παλαιστινιακής Αρχής, αποτελεί τον προάγγελο όσων μέλλει να ακολουθήσουν, εν όψει μάλιστα των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών, στις οποίες αναμένεται να κατεβάσει υποψηφίους και η Χαμάς. Πολλοί Παλαιστίνιοι, ωστόσο, διερωτώνται – δικαίως: αν η Χαμάς πράγματι επιθυμεί να εξελιχθεί σε πολιτικό κόμμα, δεν θα πρέπει προηγουμένως να αφοπλιστεί;
Προς την κατεύθυνση του αφοπλισμού διά της πειθούς ή διά της βίας κινείται και ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος γνωρίζει ότι η εντεινόμενη διαπάλη ανάμεσα στη Φατάχ και τη Χαμάς για τον έλεγχο της Γάζας εμπεριέχει όλα τα πυρακτωμένα στοιχεία ενός εμφυλίου πολέμου. Λέγεται δε ότι η δολοφονία του Μούσα Αραφάτ σύντομα θα μοιάζει με παρωνυχίδα μπροστά σε όσα θα ακολουθήσουν.
Για τον Αμπάς, η επιβολή του νόμου και της τάξης αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Αν επιτύχει να στεριώσει κλίμα συμφιλίωσης και συνεργασίας, ο παλαιστινιακός σκοπός θα ανέβει ψηλά στην εκτίμηση των Δυτικών, απ’ όπου βεβαίως αναμένεται να ρεύσει και το χρήμα. H διεθνής κοινότητα έχει υποσχεθεί οικονομική βοήθεια πολλών δισ. δολαρίων για τα επόμενα τρία χρόνια, όπως και μεγάλα αναπτυξιακά σχέδια στη θέση των εγκαταλειφθέντων εβραϊκών εποικισμών. Ορισμένοι μάλιστα αιθεροβάμονες ήδη μιλούν για τη Σιγκαπούρη της Μεσογείου!
Το να ζητάς από τους Παλαιστινίους να διαγράψουν διά μιας μια ολόκληρη ζωή αντιπαλότητας και αίματος, είναι μάλλον ουτοπικό. Θα χρειαστεί να κυλήσει πολύ νερό στον μύλο του μίσους για να υπάρξει ένας κοινός παρονομαστής επικοινωνίας. Και ώς τότε, ο κίνδυνος διολίσθησης εκ νέου σε κοινωνίες που ορίζονται από τη θεωρία του Χομπς και όχι του Κροπότκιν θα είναι περισσότερο από ορατός.