Ευχαρίστως παραχωρούμε σήμερα τη στήλη στον κ. Στάθη Τσούκαλο, πρόεδρο της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών – Πειραιώς. Πρόκειται για δημόσια συζήτηση που δεν έγινε, αλλά πρέπει να γίνει.
Α.Κ.
Στις αρχές Αυγούστου δόθηκε στη δημοσιότητα από τον υπουργό Υγείας κ. Κακλαμάνη κείμενο που αφορά τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας. Δόθηκε στη δημοσιότητα με μια 15νθήμερη προθεσμία για διαβούλευση. Δηλαδή, για ηλεκτρονική ουσιαστικά συζήτηση με οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο. Συγχρόνως, δόθηκε και μέσω του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου στους Ιατρικούς Συλλόγους της χώρας με τις ίδιες προθεσμίες.
Πρόκειται για μια δουλειά που κάποιοι άνθρωποι πραγματικά κουράστηκαν να την κάνουν, αλλά δεν σημαίνει ότι γι’ αυτόν τον λόγο τα αποτελέσματα της δουλειάς τους είναι αυτά που ο ιατρικός κόσμος προσδοκά από την αναμόρφωση του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας δεν μπορεί να επιβάλλεται από κανένα υπουργείο, από καμιά κυβέρνηση. Οφείλει να είναι ένα κείμενο συμφωνίας, αλλά εμπνευσμένης συμφωνίας μεταξύ των γιατρών, που να λαμβάνει υπόψη τον νόμο, αλλά και να τον ξεπερνά. Να αναφέρεται σε αρχές, αξίες, συμπεριφορές, υποχρεώσεις αλλά και δικαιώματα, που πρέπει να γίνονται σεβαστά απ’ όλους τους γιατρούς ξέχωρα από νόμους. Τότε, πραγματικά θα είχε νόημα και αξία το τελευταίο άρθρο του που αναφέρει ότι: «H τήρηση των διατάξεων του παρόντος Κώδικα επαφίεται στην αξιοπρέπεια και την επαγγελματική συνείδηση των γιατρών, καθώς και στην εύρυθμη λειτουργία των Ιατρικών Συλλόγων και των πειθαρχικών τους Συμβουλίων».
Υπάρχουν κρίσιμα ζητήματα που η θέση του γιατρού είναι κεντρική, είναι, αν θέλετε, πρωταγωνιστική, αλλά είναι ζητήματα που αφορούν και άλλους επιστημονικούς κλάδους (π.χ. δικηγόρους), είναι ζητήματα που αφορούν το σύνολο της κοινωνίας και απαιτούν ευρεία συζήτηση με όλους. Δεν μπορούν να ξεπερνιούνται μέσα σε λίγες γραμμές και μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις, με ασάφεια, θέματα όπως η ευθανασία, η ιατρικώς υποβοηθούμενη ανθρώπινη αναπαραγωγή, η παρέμβαση στο γονιδίωμα του ατόμου, η τεχνητή διακοπή της κύησης, η αναγκαστική σίτιση, οι μεταμοσχεύσεις κ.λπ.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας πρέπει για τον γιατρό να έχει μεγαλύτερη αξία από τους νόμους. Πρέπει να είναι αποδεκτός και σεβαστός απ’ όλους. Για να συμβαίνει όμως αυτό, πρέπει να έχει συμμετάσχει ενεργά στη διαμόρφωσή του και να μην του έχει επιβληθεί άνωθεν. Στις ανεπτυγμένες, στις πολιτισμένες και δημοκρατικές χώρες υπάρχουν νόμοι για όλα, και η χώρα μας είναι μία από αυτές. O Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας, ξεπερνώντας πολλές φορές τον νόμο, μπορεί και να συγκρούεται με αυτόν. Εκεί χρειάζεται η αποδοχή της υπέρβασης από την πολιτεία και πραγματικά τότε ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας θα έχει κατακτήσει την πραγματική του θέση στη συνείδηση του γιατρού, αλλά και του πολίτη. Και τότε, σε έναν τέτοιο κώδικα, δεν έχουν θέση οι ποινές να επιβάλλονται από τον υπουργό Υγείας, παρά μόνο από τα δημοκρατικά εκλεγμένα πειθαρχικά όργανα των Ιατρικών Συλλόγων. Για τα ποινικά δε ή αστικά αδικήματα υπεύθυνα για την επιβολή των ποινών είναι εξάλλου αποκλειστικά τα δικαστήρια.
Σταθης Τσουκαλος
Πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ Αντιπρόεδρος του ΙΣΑ