O ανανεωμένος από το θερινό του διάλειμμα στα Μπαρμπέιντος Βρετανός πρωθυπουργός επέστρεψε στις καθιερωμένες χειμερινές του υποχρεώσεις με μια δεύτερη θητεία στον ορίζοντα και έναν ιερό σκοπό, μια μεγάλη ιδέα στην ψυχή. H αναγέννηση της παιδείας με αναδιαμόρφωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπήρξε μια από τις πρώτες εξαγγελίες του Τόνι Μπλερ, παρά τις ατελείωτες μετακινήσεις του μεταξύ Πεκίνου και Γενικής Συνέλευσης του OHE. Πυρήνας της ιδέας του αυτής είναι η ταχύτατη, εντός μιας πενταετίας, μεταλαμπάδευση και εδραίωση ενός «κινήματος» φιλεκπαιδευτικού κατά βάσιν, στηριγμένου στην αρχή της Δημοτικής Ακαδημίας ή στις συγχωνεύσεις, όπως για παράδειγμα ενός τεχνικού λυκείου με ένα υποβαθμισμένο σχολείο σε λαϊκή συνοικία. Οι προθέσεις είναι αγαθές, δεν υπάρχει αμφιβολία, στόχος είναι να έχουν πρόσβαση στην ποιοτική εκπαίδευση όχι μόνον οι γόνοι των προνομιούχων τάξεων, αλλά όλων των κοινωνικών στρωμάτων.
Η μέχρι στιγμής προσπάθεια φαίνεται να τελεσφόρησε, τα φετινά αποτελέσματα στa GCSE υπήρξαν ικανοποιητικά στις λιγοστές Ακαδημίες που πρωτολειτούργησαν πειραματικά, χωρίς δίδακτρα. Ετσι, οι γονείς περιμένουν στην ουρά για να εγγράψουν εκεί τα παιδιά τους. Μάλιστα, το πραγματικά εντυπωσιακό είναι ότι αντί της «ιδιωτικοποίησης», χρησιμοποιείται ο παλαιότατος και οικείος όρος «ίδρυμα», και κατά περίπτωσιν ο προσδιορισμός «αυτοδιοικούμενο». Από τα ήδη γνωστά στοιχεία προκύπτει ότι οι Ακαδημίες χρηματοδοτούνται με 20 εκατ. στερλίνες από το κράτος, αλλά διοικούνται από χορηγό, ο οποίος μετέχει με δυο εκατ. στερλίνες. Πρόκειται για κάποιο κοινωφελές σωματείο, που χρηματοδοτείται από τα κέρδη των hedge funds του οικείου Δήμου. Καποιους υποψιάζει το όλο εγχείρημα και έχουν ήδη αρχίσει οι γκρίνιες. Δεν είναι μόνο το κακό προηγούμενο μιας Δημοτικής Ακαδημίας στο Μίντλεσμπρο, που έλαβε δυσμενή μνεία από τους γενικούς επιθεωρητές. Δυσπιστία γεννά το ενδεχόμενο προεπαγγελματικής «χειραγώγησης» μαθητών από τρίτους παράγοντες ή το εφήμερο του εγχειρήματος.
Γιατί, όμως, τόση καχυποψία; H εκπαίδευση ως μέσον αναβάθμισης της κοινωνίας και συνοχής του κοινωνικού ιστού στηρίχθηκε το 19ο και τον πρώιμο 20ό αιώνα στην ιδιωτική πρωτοβουλία και τη φιλανθρωπία. Εάν μάλιστα εξετάσει κανείς το ελληνικό παράδειγμα, τόσο στον ελλαδικό χώρο όσο και στην καθ` ημάς Ανατολή, ανακαλύπτει θαύματα, όχι μόνο στο επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης, αλλά και σε θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού. Συνήθως χορηγοί της προσπάθειας ήταν τραπεζίτες, όπως ο Χρηστάκης Ζωγράφος, έμποροι και επιχειρηματίες, όπως οι αδελφοί Ζάππα, ο Μαρασλής και ο Τοσίτσας. Ολοι αυτοί οι πλούσιοι άνθρωποι βοήθησαν να θεμελιωθεί η πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση των Ελλήνων, με μόνη φιλοδοξία την υστεροφημία τους. Την είχαν εξασφαλίσει μέχρι πρόσφατα. Τώρα με εξαίρεση κάποιους επίμονους, οι Ελληνόπαιδες συνήθως δεν τους γνωρίζουν, ακόμη και όταν φοιτούν στο Μαράσλειο και όχι σε κάποιο καταρρέον σχολικό ίδρυμα κάπου στη βορειοελλαδική μεθόριο, με ένδοξη ιστορία σφραγισμένη από θυσίες ιδιωτών, με ορατή ακόμη την αρχοντιά του, αλλά προδιαγεγραμμένο το τέλος του.
Ισως η δυσπιστία προς την πρωτοβουλία Μπλερ, αγαθών προθέσεων για όποιον κρίνει με γνώμονα το μέγεθος της απαιδευσίας -αγγίζει τον αναλφαβητισμό- σε υποβαθμισμένες συνοικίες μητροπόλεων και πόλεων της Δύσης, ίσως να οφείλεται στην όλο και πιο εδραιωμένη αντίληψη ότι στην εποχή μας οι σκοποί ποτέ δεν είναι ιεροί, απλώς αγιάζουν τα μέσα. Αλλοτε η παιδεία ήταν πραγματικό αγαθό, το οποίο κάποιοι, περισσότερο ευνοημένοι ή ιδεαλιστές, πάσχιζαν να αναδείξουν σε προνόμιο κοινό για όλους. Το παράδοξο τότε ήταν ότι ακόμη και οι αρνητές και οι απαίδευτοι στο τέλος κάτι μάθαιναν. Σήμερα, με τόσα καταπληκτικά γνωστικά μέσα, μαθαίνουν κάτι οι λίγοι. Οι υπόλοιποι γίνονται αποδέκτες ενός θηριώδους όγκου πληροφοριών που δεν ξέρουν να αξιολογήσουν και να επεξεργαστούν. Αρκετοί βεβαίως γνωρίζουν τι σημαίνουν τα hedge funds. Εκ πείρας, σε καιρούς που δεν θα διακριθούν για την ιερότητα της συνεργασίας του Λογίου με τον Κερδώο Ερμή.