Οι προσπάθειες εκσυγχρονισμού της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας προϋποθέτουν, όπως επανειλημμένα έχει σημειώσει η «K», δραστική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης. H διοικητική μηχανή είναι εκείνη που μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά ως προωθητική δύναμη ενός ευρύτερου εκσυγχρονισμού ή να λειτουργήσει ως τροχοπέδη του. Και, δυστυχώς, με τα σημερινά της χαρακτηριστικά η διοικητική μηχανή της χώρας μόνον αρνητικές επιδράσεις ασκεί. O κομματισμός, η διαφθορά, η αναξιοκρατία και ο υπαλληλικός υπερπληθωρισμός διαβρώνουν όχι μόνο το Δημόσιο, αλλά ολόκληρη την κοινωνία. Το κακό είχε αρχίσει ήδη από τη δεκαετία του ’60 με την πρώτη αποπομπή των γενικών διευθυντών και άξιων διευθυντών των υπουργείων, βάσει του νόμου περί 35ετίας επί Ενωσης Κέντρου. Επιτάθηκε επί χούντας και η Διοίκηση έλαβε τις χαριστικές βολές με τις επιλογές του ΠΑΣΟΚ.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. έχει δείξει ότι επιθυμεί να διορθώσει τα κακώς κείμενα και να συγκροτήσει δημόσια διοίκηση ικανή να συμβάλει στον γενικότερο εκσυγχρονισμό της χώρας. Πρώτο βήμα υπήρξε ο νόμος για το νέο βαθμολόγιο το 2004. Συνέχεια και ολοκλήρωσή του είναι ο νέος Δημοσιοϋπαλληλικός Κώδικας, που παρουσιάζει σήμερα η «K». Οι ρυθμίσεις του προβλέπουν νέο τρόπο προαγωγών, με συνδυασμό αντικειμενικών και ουσιαστικών κριτηρίων και προσωπική συνέντευξη με κάθε υποψήφιο. Στόχος είναι να προάγονται οι πράγματι ικανοί, ώστε αφ’ ενός να αποφεύγεται η αναρρίχηση ανεπαρκών υπαλλήλων σε υπεύθυνες θέσεις, αφ’ ετέρου να παρέχονται κίνητρα σε όσους διαθέτουν ζήλο και κατάρτιση, προσόντα που σήμερα παραμερίζονται.
Ο νέος τρόπος προαγωγής επιδιώκει να ξεφύγει επιτέλους η δημόσια διοίκηση από το καθεστώς της «τυφλής» εξέλιξης των πάντων. Οσο η διοίκηση μένει στα «αντικειμενικά κριτήρια», όσο δεν συνεκτιμά την ατομική επίδοση και τις προσωπικές ικανότητες, αξιοκρατία δεν μπορεί να επιβληθεί. Εύλογα, λοιπόν, στρέφεται ο νομοθέτης και σε κριτήρια ουσιαστικά, συνδεδεμένα με το δείγμα γραφής κάθε υπαλλήλου στην υπηρεσία του.
Αρκεί, εννοείται, τα κριτήρια αυτά να μην έχουν την τύχη των τόσων νόμων της χώρας που είναι άψογοι «στο χαρτί», αλλά ουδέποτε εφαρμόζονται στην πράξη. Για να διασφαλισθεί η αξιοκρατία, η κυβέρνηση δεν πρέπει να αρκεσθεί στον νόμο, αλλά να δώσει σκληρή μάχη στο επίπεδο της διοικητικής πρακτικής. Οι υπηρεσιακές εκθέσεις για κάθε υπάλληλο πρέπει να αποδίδουν την αλήθεια – και όχι να απονέμουν εύσημα σε όλους. Οι συνεντεύξεις οφείλουν να αποβλέπουν στα ουσιαστικά προσόντα – και όχι να επηρεάζονται από κομματικές φιλίες. Αυτά προϋποθέτουν καθημερινή παρακολούθηση, κομματική ανιδιοτέλεια, γνήσια προσήλωση στην αξιοκρατική συγκρότηση των υπηρεσιών. O νέος νόμος είναι σημαντικό βήμα, η εξυγίανση της διοίκησης θα κριθεί όμως από την πείσμονα παρακολούθηση της εφαρμογής του στην πράξη.