H προ καιρού δίωξη του διάσημου Τούρκου συγγραφέα Ορχάν Παμούκ και η ακύρωση αυτές τις ημέρες του επιστημονικού συμποσίου, που διοργάνωσαν τρία τουρκικά πανεπιστήμια, δεν αποδεικνύουν μόνο ότι η αρμενική γενοκτονία είναι ταμπού για το μετακεμαλικό καθεστώς. Εάν επρόκειτο για μεμονωμένα κρούσματα, θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποδοθούν στον υπερβάλλοντα ζήλο ορισμένων δικαστών. Επειδή, όμως, πρόκειται για πάγια και συστηματική πρακτική, αποδεικνύεται, επίσης, ότι παραμένει αλώβητη η παράδοση του τουρκικού καθεστώτος να χρησιμοποιεί τα δικαστήρια σαν νομιμοποιητικό μηχανισμό της καταστολής. Καταστολής που έχει στο στόχαστρό της ακόμη και την ελευθερία της ιστορικής έρευνας.
Ολα αυτά αποκτούν πρόσθετη σημασία, επειδή συμβαίνουν στις παραμονές της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την E.E. Και μάλιστα, όταν η ευρωπαϊκή της προοπτική αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο στις χώρες-μέλη. Είναι ενδεικτικό μιας ολόκληρης νοοτροπίας το γεγονός ότι σ’ αυτή τη δύσκολη γι’ αυτήν συγκυρία, η Αγκυρα δεν δίστασε με τις ανωτέρω ενέργειές της να προκαλέσει το δημοκρατικό αίσθημα στη Γηραιά Ηπειρο.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς μια τέτοια χώρα αρχίζει σε 10 ημέρες ενταξιακές διαπραγματεύσεις; Για να φθάσει σ’ αυτό το σημείο πέρασε από πολλές φάσεις. Συνδέθηκε τελωνειακά με την E.E., απέσπασε την ιδιότητα της υποψήφιας χώρας και στη σύνοδο κορυφής του περασμένου Δεκεμβρίου οι «25» προσδιόρισαν την ημερομηνία, κατά την οποίαν η Τουρκία θα τεθεί σε τροχιά ένταξης.
Ακόμη κι αν παρακαμφθεί η θέση πολλών ότι η γειτονική μας χώρα, λόγω διαφορετικής πολιτισμικής ταυτότητας, δεν έχει θέση στο ευρωπαϊκό «σπίτι», υπάρχει το μείζον ζήτημα των όρων. Του εάν, δηλαδή, πέρασε τα έως τώρα στάδια, έχοντας εκπληρώσει κάθε φορά τις αντίστοιχες προϋποθέσεις. H αλήθεια είναι ότι αυτό δεν συνέβη. Αντιθέτως, λόγω και των ασφυκτικών αμερικανικών πιέσεων, όταν η Τουρκία έπρεπε να ανέβει κάποιο σκαλοπάτι, οι Ευρωπαίοι την διευκόλυναν, κάνοντας μεγάλες εκπτώσεις.
Σήμερα βρίσκονται αντιμέτωποι με τις συνέπειες εκείνων των επιλογών τους. Το αποτέλεσμα σχεδόν τρομάζει πολλούς εξ αυτών. H αλήθεια, όμως, είναι ότι η Αγκυρα ποτέ δεν έκρυψε τις πρακτικές της όσον αφορά και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την πολιτική συμπεριφορά της έναντι των γειτόνων της. Δεν έκρυψε, επίσης, ότι επιδιώκει να ενταχθεί στην E.E. με τους δικούς της όρους σαν μεγάλη δύναμη κι όχι ως μία χώρα, που προσπαθεί να προσαρμοσθεί στις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού. Κατά συνέπεια, το πρόβλημα το έχει περισσότερο η Ενωση παρά η Τουρκία.