Διεθνες Βημα

3' 16" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι πρεσβευτές έρχονται και παρέρχονται όπως οι εποχές, αλλά η άφιξη του πρίγκιπα Τουρκί αλ Φαϊζάλ, του νέου πρεσβευτή της Σαουδικής Αραβίας στην Ουάσιγκτον, δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητη από κανέναν Αμερικανό. Οι απόψεις του κ. Φαϊζάλ δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον μόνο για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τον Λευκό Οίκο, αλλά και για κάθε απλό Αμερικανό που είναι εξοργισμένος από την άνοδο των τιμών του πετρελαίου, αγχωμένος από τον πόλεμο στο Ιράκ και μπερδεμένος από την καταδίωξη του Οσάμα μπιν Λάντεν. O πρίγκιπας κάτι θα έχει να πει ή, τουλάχιστον, θα πρέπει κάτι να πει γι’ αυτά τα προβλήματα. Οι σχέσεις ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας βρίσκονται για μία ακόμη φορά σε κρίσιμο σημείο, όπως ψιθυρίζεται σε διπλωματικούς κύκλους. Αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν και στρατηγικές να εμπεδωθούν. Δεν θα είναι εύκολο. Αυτή η στρατηγική σχέση είναι πλέον τόσο μπερδεμένη, τόσο επικίνδυνη και για τις δύο πλευρές και τόσο ανηλεής, όσο ένας βαλτωμένος γάμος στον οποίο η ανάγκη για επιβίωση έχει αντικαταστήσει από καιρό τα αισθήματα. Το διαζύγιο είναι αδύνατο, όπως και η συμφιλίωση. Το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας παρέχει στις ΗΠΑ (όπως και στην Ευρώπη, την Ασία και άλλους) τεράστιες ποσότητες πετρελαίου, αλλά είναι και η πατρίδα του Οσάμα μπιν Λάντεν και της ιδεολογίας της Αλ Κάιντα. Δεν υπάρχει τρόπος να παρακαμφθούν είτε η ανάγκη για πετρέλαιο είτε οι συνέπειες της καταστροφικής ιδεολογίας των Ουαχαβιτών που ξεπηδά από τη Σαουδική Αραβία και τροφοδοτεί την τρομοκρατία στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. O κ. Φαϊζάλ, αινιγματικός, αυστηρός και περίπλοκος όσο ο προκάτοχός του, κ. Μπαντάρ, ήταν επιδεικτικός, κοινωνικός και δολοπλόκος, θα πρέπει να χειριστεί επιδέξια την εξαπλούμενη παγκόσμια ενεργειακή κρίση, η οποία αρχίζει να πυροδοτεί την ένταση που είχε προκαλέσει το 1973 το εμπάργκο της Σαουδικής Αραβίας κατά των ΗΠΑ. H σημερινή κρίση διαφέρει κατά πολύ από τις κρίσεις του ’73 και του ’79 και θα είναι δυσκολότερο να επιλυθεί, αν και θέτει το ίδιο ερώτημα στις ΗΠΑ: είναι προτιμότερο να συνεργαζόμαστε ή να αντιμαχόμαστε τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, των οποίων ηγείται η Σαουδική Αραβία;

Πριν από τριάντα χρόνια οι ΗΠΑ επέλεξαν τη σύγκρουση. Οδήγησε σε μια εκστρατεία συνασπισμού των βιομηχανικών χωρών που άρχισαν να σχηματίζουν στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου. H στρατηγική εκείνης της εποχής περιγράφεται με σαφήνεια και υπερηφάνεια στα απομνημονεύματα του Χένρι Κίσινγκερ, που εκδόθηκαν με τίτλο «Years of Renewal». Αυτή η στρατηγική απέφερε μια περίοδο ηρεμίας που διήρκεσε τριάντα χρόνια και μόλις τώρα διαταράσσεται. O πολλαπλασιασμός των δισεκατομμυριούχων στη Γουόλ Στριτ, των ενεργοβόρων αυτοκινήτων και άλλων πολυτελειών που σπαταλούν ενέργεια, αποδεικνύουν ότι το πετρέλαιο και η ενέργεια γενικότερα δεν εκτιμήθηκαν σωστά σε αυτή τη μακρά περίοδο σχετικής ηρεμίας.

Οι προηγούμενες ενεργειακές κρίσεις αποτελούσαν δοκιμασίες της πολιτικής θέλησης, της οποίας η σύγκρουση ήταν ένα χρήσιμο εργαλείο. Αυτή τη φορά οι ελλείψεις που οδήγησαν τις τιμές του πετρελαίου σε ύψος ρεκόρ, οφείλονται σε πολλούς παράγοντες. Περιλαμβάνουν τη διαταραχή του νόμου της προσφοράς και της ζήτησης από την εκβιομηχάνιση της Κίνας και της Ινδίας και φυσικές καταστροφές στον Κόλπο του Μεξικού. Σημαντικότατο ρόλο έπαιξαν η αποτυχία ανάπτυξης νέων διυλιστηρίων στις ΗΠΑ, η σπατάλη της ενέργειας και η αποτυχία εξεύρεσης εναλλακτικών ενεργειακών πηγών. Λόγω ανάγκης, αλλά και λόγω ιδιοσυγκρασίας, η κυβέρνηση Μπους διερευνά το ενδεχόμενο συνεργασίας εκ νέου με τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες, αντί να επιδιώκει τη σύγκρουση ή να ενθαρρύνει την εκμετάλλευση εναλλακτικών πηγών ενέργειας. O Λευκός Οίκος διαπραγματεύεται με τουλάχιστον μια μεγάλη πετρελαιοεξαγωγό χώρα τη δημιουργία νέων κοινών διυλιστηρίων. Σας θυμίζει κάτι; Ναι, είναι μία παραλλαγή του σχεδίου «πετρέλαιο για τη βιομηχανία» που είχε εξαγγείλει το 1972 ο υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας και είχαν απορρίψει οι ΗΠΑ. Σήμερα η ιδέα της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας ίσως έχει ωριμάσει και ενδεχομένως να παρέχει μια καλή ευκαιρία στον κ. Φαϊζάλ. Ωστόσο, ο πρίγκιπας θα πρέπει να θυμάται ότι το πετρέλαιο από μόνο του δεν αρκεί. H σχέση ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας θα παραμείνει προβληματική όσο το βασίλειο δεν εξαλείφει την τρομοκρατία που πηγάζει από την κοινωνία του και έχει πρόσβαση στα πετροδόλαρα που, τελικά, μόνο η οικογένειά του ελέγχει.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή