Καθώς το ίδιο το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο εκτιμά (όπως έγραψε η «K») ότι ο προϋπολογισμός βρίσκεται «σε τεντωμένο σχοινί», είναι ακόμη δυσκολότερο να γίνουν πιστευτές φέτος οι δηλώσεις ικανοποίησης, που ουδένα έπειθαν πέρυσι. Οι δυσχέρειες στα έσοδα μετέβαλαν σε σπαζοκεφαλιά ακόμη και την κατάρτιση του προϋπολογισμού, όπως έγινε φανερό από τις διορθώσεις μέχρι την τελευταία στιγμή, αλλά και από τις αλλαγές πλεύσης στο θέμα της τιτλοποίησης εσόδων.
Η έκδηλη δυστοκία, που αντανακλούσε τη δυσκολία μείωσης του ελλείμματος, προεξοφλούσε ότι το τελικό σχέδιο δεν θα ήταν ευνοϊκό για τα μεσαία εισοδήματα. Οι επί δεύτερο έτος μισθολογικές αυξήσεις κάτω του πληθωρισμού σε συνδυασμό με τις αναπροσαρμογές σε φόρους και τιμολόγια ΔΕΚΟ συνθέτουν ένα σύνολο, που επισημοποιεί ότι η εξαγγελθείσα «ήπια προσαρμογή» έχει εγκαταλειφθεί ως αδύνατη. Τώρα συζητούμε μονάχα για τη δυνατότητα αποφυγής μέτρων ακόμη σκληρότερων.
Οι συνήθεις παρατηρήσεις της αντιπολίτευσης για την εικόνα αυτή εστιάζονται, αφενός, στη διάψευση των κυβερνητικών επαγγελιών, αφετέρου στο γεγονός ότι υιοθετείται περιοριστική πολιτική που θίγει τα μεσαία και χαμηλότερα στρώματα. Οι παρατηρήσεις είναι ακριβείς, δεν είναι όμως οι σημαντικότερες· όχι, τουλάχιστον, για όσους δεν στέκονται πολύ στις προεκλογικές εξαγγελίες. Είναι, βέβαια, αλήθεια ότι η κυβέρνηση διακήρυσσε προσαρμογή χωρίς επιβαρύνσεις. Είναι, όμως, εξίσου αληθινό, ότι όσοι έχουν στοιχειώδη αντίληψη γνώριζαν πως αυτό ήταν σχεδόν αδύνατο, τη στιγμή που η χώρα αντιμετώπιζε τη μετα-ολυμπιακή επιβράδυνση και το ολυμπιακό χρέος.
Μεγαλύτερη σημασία διεκδικούν, αντιθέτως, οι παρατηρήσεις για ειδικότερους κυβερνητικούς χειρισμούς. H υστέρηση των εσόδων, π.χ., μαρτυρεί διαχειριστική αστοχία στην παρακολούθηση του οικείου τομέα από την κυβέρνηση. Κυρίως, όμως, η κυβέρνηση βαρύνεται με την επιλογή της δημοσιονομικής απογραφής, η οποία εξέθεσε τη χώρα και έθεσε την οικονομία της υπό επιτήρηση. Το γεγονός αυτό έχει τώρα δυσχεράνει τη θέση του οικονομικού επιτελείου, καθώς λόγω της απογραφής η κυβέρνηση απεμπόλησε τις δυνατότητες λογιστικών διευθετήσεων, που θα μπορούσαν να της χρησιμεύσουν στην επιδίωξη της προσαρμογής κατά τρόπο κοινωνικά ηπιότερο.
Οι μέχρι στιγμής εξελίξεις έχουν διαψεύσει την κυβερνητική δικαιολογία ότι η απογραφή ήταν δήθεν αναπόφευκτη, διότι οι υπηρεσίες της E.E. θα διαπίστωναν τις παραβάσεις. Αντίθετα, μάλλον στηρίζουν την εκτίμηση πως η κυβέρνηση επέλεξε την απογραφή, για να «ελαφρύνει το μέλλον», βρέθηκε όμως τελικώς θύμα της επιλογής της λόγω της κοινοτικής αντίδρασης. H επιτήρηση της E.E. περιορίζει, τώρα, τα περιθώρια ευελιξίας και εξωθεί την κυβέρνηση σε μέτρα κατά των μεσαίων εισοδημάτων, που ενδέχεται να επιφέρουν σημαντική οικονομική επιβράδυνση, όπως π.χ. οι επιβαρύνσεις στην οικοδομή (για τις οποίες αξίζει ιδιαίτερη ανάλυση). H κυβέρνηση, ενώ είχε την πολιτική δυνατότητα να προχωρήσει σε δημοσιονομικό νοικοκύρεμα χωρίς «πανηγυρικές» κινήσεις, επέλεξε τις τελευταίες. Με την απογραφή έστρεψε τον κοινοτικό εξεταστικό «φακό» προς την Ελλάδα. Και τώρα υποχρεώνεται σε περιοριστικά μέτρα, που θα μπορούσε να είχε αποφύγει…