Αναρωτιόμασταν την περασμένη εβδομάδα, από τούτη τη στήλη, γιατί το πάθημα από τις μεγάλες πετρελαϊκές κρίσεις που έπληξαν (και) τη χώρα μας τις περασμένες 10ετίες δεν μας έγινε ούτε κατ’ ελάχιστον μάθημα, έτσι ώστε να αρχίσουμε να προβληματιζόμαστε για τα απαραίτητα βήματα που έπρεπε να κάνουμε ως κράτος ώστε σταδιακά και προγραμματισμένα να εξασφαλίσουμε ένα σημαντικό (που θα γινόταν ολοένα και σημαντικότερο, καθώς η ανοδική πορεία της τιμής του μαύρου χρυσού δεν σταμάτησε…) βαθμό απεξάρτησής μας από τον μαύρο χρυσό, για την κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών. Και αναφέραμε ως παράδειγμα το πώς αντέδρασε (έγκαιρα και προγραμματισμένα…) η Σουηδία, που νωρίς έθεσε ως στόχο την ουσιαστικά πλήρη απεξάρτησή της από το πετρέλαιο, στόχο που όλα δείχνουν πως θα τον έχει πετύχει το 2020…
Φίλος αναγνώστης της στήλης («κάτοικος Εύβοιας», όπως διευκρίνισε…) μάς ρώτησε αν θυμόμαστε πως μέχρι και πρόσφατα και η πλέον στοιχειώδης εγκατάσταση σε κάποιο ελληνικό νοικοκυριό μιας «αυτόνομης» πηγής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ένας… ανεμόμυλος ας πούμε, απαγορευόταν από το κράτος, με το αιτιολογικό πως… στερούσε έσοδα από την κρατική ΔΕΗ! Και μας πρότεινε, έτσι για να μην… έχουμε απορίες για το επίπεδο του «κεντρικού» προβληματισμού για τη χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, να πάμε μια βόλτα μέχρι τη Χαλκίδα και να αγναντέψουμε απέναντι, στην Εύβοια, ένα ολόκληρο «αιολικό πάρκο», στημένο με έξοδα της ΔΕΗ πριν από χρόνια, να… σκουριάζει και να σαπίζει αχρησιμοποίητο στον ήλιο!
Δεν θα ‘ταν κανείς πολύ… έξω από την πραγματικότητα αν υπέθετε πως ένας από τους βασικούς παράγοντες της ολιγωρίας του κράτους, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών τουλάχιστον, για τον προγραμματισμό και την ανάπτυξη συστημάτων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (φωτοβολταϊκά συστήματα, ανεμογεννήτριες, εκμετάλλευση της ενέργειας που μπορεί να παραχθεί από τα θαλάσσια κύματα, τη βιομάζα κ.λπ.), είναι τα πολλά και διάφορα… αλληλοδιαπλεκόμενα συμφέροντα που συνδέονται με το πετρέλαιο και τις κλασικές ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες. Ακόμη και με την περίπτωση του φυσικού αερίου, η καθυστέρηση στην πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρέχει και η επαρκής επέκταση του δικτύου του (ακόμη και για τις οικιακές χρήσεις, που τόσο πολύ είχαν διαφημισθεί πριν από λίγα χρόνια…) μάλλον στο… πλέγμα των συμφερόντων θα πρέπει να αποδοθούν, σε μεγάλο βαθμό.
Και από κοντά, φυσικά, η ραθυμία, η ανοργανωσιά, η «λογική του αραμπά» που χαρακτηρίζουν τα αντανακλαστικά και τη λειτουργία της κρατικής μηχανής! Σκεφθείτε, μόνο, πως με το πολύ νέο θεσμικό πλαίσιο, που στην πραγματικότητα δεν έχει αρχίσει καλά-καλά να εφαρμόζεται, ένας ιδιώτης επενδυτής που θα θελήσει να στήσει μια επιχείρηση παραγωγής ηλετρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, θα πρέπει να εξασφαλίσει άδειες και εγκρίσεις από… 29 δημόσιες υπηρεσίες, κάτι που χρονικά θα του πάρει περί τον ενάμιση χρόνο! Μέχρι «χθες», οι υπηρεσίες ήταν…πάνω από 40 και ο χρόνος που χρειαζόταν περί τα τρία έτη – πάλι καλά… εκσυγχρονιζόμαστε! Ακόμη, όμως, και αν υποτεθεί πως εξασφάλισε την πολυπόθητη άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας και αρχίσει να στήνει τη μονάδα, τίποτε δεν αποκλείει να… «κολλήσει» η δουλειά από προσφυγή κάποιων στα δικαστήρια (για περιβαλλοντικούς, «αρχαιοτήτων» και χίλιους δυο άλλους λόγους, υπαρκτούς ή ανύπαρκτους…), αποτέλεσμα της έλλειψης εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού για την εγκατάσταση τέτοιων μονάδων…
Ε, δεν είναι να απορείς που σήμερα εξακολουθούν να παραμένουν ανεκτέλεστες άδειες για επενδύσεις σε αιολικά πάρκα συνολικής παραγωγικής δυνατότητος 5.500 μεγαβάτ, που αν είχαν αρχίσει να λειτουργούν θα έφερναν την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις στον κόσμο από άποψη εγκατεστημένης ισχύος, τη στιγμή που παράγουμε από τον άνεμο μόλις 600 μεγαβάτ, όταν στη Γερμανία και την Ισπανία, χώρες με κατώτερο «αιολικό δυναμικό», η αντίστοιχη ετήσια παραγωγή είναι 19.000 και 10.000 μεγαβάτ αντίστοιχα…
Μια από τα ίδια, αναλογικά, ισχύουν και στον (υποτιθέμενο «πιο εύκολο») τομέα της χρησιμοποίησης στα απλά νοικοκυριά τεχνονλογιών που εξασφαλίζουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειες – για παράδειγμα, οι απλοί καθημερινοί ηλικιακοί θερμοσίφωνες, που θα ‘πρεπε να αποτελούν υποχρεωτικό εξοπλισμό (για μια χώρα με την ηλιοφάνεια της Ελλάδας!) σε κάθε σπίτι: το καθεστώς που ισχύει χρόνια στη χώρα μας (και δεν αναπροσαρμόστηκε με το νέο νομοθετικό πλαίσιο…) προβλέπει ως κίνητρο την έκπτωση από τη φορολογία του πολίτη που θα εγκαταστήσει τέτοιο θερμοσίφωνα ενός 3%-8% του συνολικού κόστους αγοράς του, που σήμερα είναι περίπου 800 ευρώ. Στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το αντίστοιχο φορολογικό κίνητρο κυμαίνεται από 10% μέχρι 25%.
Αν τώρα, σε πιο απαιτητική εγκατάσταση (που όμως έχει ως αποτέλεσμα την εξασφάλιση ηλεκτρικής ενέργειας για πολύ περισσότερες χρήσεις, πλην του θερμοσίφωνα), λ.χ. την αγορά και λειτουργία ενός μικρού φωτοβολταϊκού συστήματος για μια κατοικία, που πάλι χρησιμοποιεί το φως του ήλιου, που κοστίζει περίπου 9.000 ευρώ, υπολογίσει κανείς πως το «κίνητρο» που δίνει το κράτος είναι μια φοροαπαλλαγή της τάξεως των… 600 ευρώ, ενώ για παράδειγμα στο Βέλγιο ο εκεί χρήστης «πριμοδοτείται» για ένα ίδιας αξίας σύστημα με φορολογική έκπτωση… 2.000 ευρώ, εύκολα θα καταλάβει γιατί είμαστε τόσο πίσω στην εκμετάλλευση δύο στοιχείων, του ήλιου και του αέρα, που ο Θεός μάς χαρίζει πλούσια…