Εάν έδειξε κάτι η χθεσινή συνάντηση Καραμανλή – Ερντογάν, αυτό είναι το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει οι προσπάθειες όχι μόνο προσπέλασης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων, αλλά ακόμα και διαμόρφωσης ενός εποικοδομητικού κλίματος στις διμερείς σχέσεις. Η άρνηση της Αγκυρας να εκπληρώσει τις συμβατικές υποχρεώσεις της έναντι της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την Κύπρο, το Πατριαρχείο κ.λπ., αλλά και η συνεχιζόμενη προκλητικότητα στο Αιγαίο έχουν σε μεγάλο βαθμό εξανεμίσει τις ελπίδες, που η Αθήνα είχε επενδύσει στον νεοϊσλαμιστή πρωθυπουργό.
Ο Κώστας Καραμανλής πήγε σ’ αυτή τη συνάντηση με περιορισμένες προσδοκίες. Οχι μόνο γιατί πάγια επιδίωξη της ελληνικής πλευράς είναι να εγκλωβίσει την διμερή διένεξη στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων, αλλά και επειδή το τοπίο δεν αφήνει καμμία δυνατότητα για πρωτοβουλίες κορυφής. Το μόνο που έμεινε, λοιπόν, ήταν να συντηρηθεί η προσωπική σχέση με τον Τούρκο ομόλογό του και, κυρίως, η θερμοκρασία στο Αιγαίο να παραμείνει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα.
Με άλλα λόγια, η Αθήνα ασκεί διπλωματία βελτίωσης -ή τουλάχιστον μη επιδείνωσης- του κλίματος με τη βοήθεια προώθησης θεμάτων «χαμηλής πολιτικής», όπως η οικονομική συνεργασία, η αντιμετώπιση των πλημμυρών στον Εβρο κ.λπ. Σε ό,τι αφορά τα ακανθώδη πολιτικά προβλήματα, στο διμερές επίπεδο προτιμά το βήμα σημειωτόν από την ακινησία. Επί της ουσίας, έχει εναποθέσει τις ελπίδες της στην προσδοκία ότι η Ε.Ε. -στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων- θα ασκήσει πιέσεις στην Τουρκία για να προσαρμόσει την πολιτική της συμπεριφορά στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Ο κ. Καραμανλής ένιωσε χθες την ανάγκη να δηλώσει ότι θεωρεί λανθασμένη την αντίληψη πως «από μία τέτοια συνάντηση κάποιος είναι ο νικητής και κάποιος ο χαμένος». Εν προκειμένω έχει απόλυτο δίκιο, αφού δεν υπήρξε καμμία διαπραγμάτευση. Σύμφωνα μ’ όλες τις πληροφορίες, οι δύο πρωθυπουργοί ανάλωσαν τον χρόνο σε μία χωρίς ημερήσια διάταξη ανταλλαγή απόψεων. Από την στιγμή, άλλωστε, που ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε να παραστεί στη σύνοδο της Θεσσαλονίκης ήταν δεδομένο ότι θα υπήρχε συνάντηση με τον οικοδεσπότη. Διαφορετικά, θα δινόταν η ερμηνεία πως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις διανύουν περίοδο κρίσης.
Η πραγματικότητα είναι πως οι διμερείς σχέσεις κάνουν κάποια βήματα στους τομείς της λεγόμενης «χαμηλής πολιτικής», αλλά έχουν για τα καλά «κολλήσει» στα δύσκολα. Εξ ου και η απροθυμία του κ. Καραμανλή να πραγματοποιήσει την επίσημη επίσκεψή του στην Αγκυρα. Οι λεγόμενες διερευνητικές επαφές τυπικώς συνεχίζονται, αλλά επί της ουσίας η άτυπη διαπραγμάτευση έχει παγώσει. Στο σημείο που έχουν φθάσει τα πράγματα, η Αθήνα έχει καθήκον να ξαναδεί την πολιτική της. Εκτός των άλλων, πρέπει να προετοιμαστεί για την -όχι απίθανη πια- περίπτωση που οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας εκτραπούν σε μία ειδική σχέση.