Παλιές μελωδίες σκόρπιζε τις προάλλες στην οδό Αιόλου εκείνη η λατέρνα λες και πάσχιζε να θυμίσει μια λησμονημένη εποχή τότε που έδιωχνε τη μελαγχολία από τις αθηναϊκές γειτονιές και έδινε τον δικό της τόνο στην καθημερινότητα. Τελικά, τζίφος. Οι μικροί διαβάτες δεν την ήξεραν, οι μεγάλοι περνούσαν βιαστικά κυνηγώντας τον χρόνο, τα κινητά έκαναν παραφωνίες και το «νοσταλγικό ρεσιτάλ» δεν βρήκε ακροατήριο… Αλλά, καθώς έβλεπα τον λατερνατζή να την οδηγεί προς το Μοναστηράκι, αναρωτιόμουν πόσα θα μπορούσε να μας αφηγηθεί μια αιωνόβια ρομβία, αν ξαφνικά γινόταν «θαύμα» και αποκτούσε ανθρώπινη λαλιά. Θα μας μιλούσε, επί παραδείγματι, για την ηρεμία και τις ομορφιές που είχε κάποτε το κλεινόν άστυ, για τις «πήλινες Μούσες» στις στέγες των σπιτιών, τις αυλές με τα γεράνια, το αγιόκλημα, τις ευωδιαστές γαζίες και το γιασεμί, τα χρώματα του δειλινού, τις γραφικότητες και τις καντάδες «στης Πλάκας τις ανηφοριές», την «κεχριμπαρένια ρετσίνα» που συνόδευε τις διασκεδάσεις. Ισως και να ψιθύριζε κάτι από τη λυρική ποίηση. Γιατί, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και αργότερα, ανθούσε ο ρομαντισμός και δεν έφερνε μόνο εμπνεύσεις για λογοτεχνικές ή καλλιτεχνικές δημιουργίες. Αφύπνιζε τους ρεμβασμούς, εξωράιζε τις ασχήμιες, κανάκευε την τρυφερότητα, πλούτιζε τα αισθήματα, εξιδανίκευε τον έρωτα και συντρόφευε τη ζωή στην πορεία της προς το καλύτερο, παρά τις αντιρρήσεις ή τις προσπάθειες των αρνητών του να τον εμποδίσουν, να τον αποξενώσουν από την κοινωνία. Κι ας μην τους ενοχλούσε.
Μήπως χρειάζεται να επαναλάβουμε πως έχει ο καιρός γυρίσματα; Διάχυτη είναι σήμερα η γνώμη ότι σκληρά δοκιμάζεται ο ρομαντισμός. Ισως επειδή τον ξεπέρασε ο ρεαλισμός, που τα βλέπει όλα όπως είναι στην πραγματικότητα, με τα γεγονότα να κατευθύνουν τη σκέψη, τις περιστάσεις, να οριοθετούν τη συμπεριφορά και τις εκτιμήσεις, να βασίζονται στις πράξεις, χωρίς αυταπάτες ή προσδοκίες της φαντασίας. Μπορεί και γιατί τον ειρωνεύεται ο νεοκυνισμός, που δεν λογαριάζει ευγένειες ή ευαισθησίες και αδιαφορεί για τους παραδεδεγμένους κανόνες, κυρίως της ανθρωπιάς και της κοινωνικής συνύπαρξης. Ποιο συμπέρασμα να βγάλει κανείς, με τις καταστάσεις που προκύπτουν κάθε τόσο; Αλλωστε, σήμερα δεν ωφελούν οι ονειροπολήσεις, ούτε οι αοριστίες και τα ευχολόγια. Προέχει ο αγώνας για την επιβίωση και έχει σημασία η επίτευξη σύμπνοιας. Πρέπει να πάψει η σοβαροφάνεια να ανταγωνίζεται τη σοβαρότητα και να έχει διακυμάνσεις η εμπιστοσύνη. Ας μην παίζουν πια κρυφτό οι μικροχαρές με τις λύπες που προκαλούν τα δυσάρεστα. Είναι αναγκαίο να αναζωογονηθεί το γέλιο, αφού -κατά την επιστημονική επιβεβαίωση, που δημοσιεύτηκε στην «K» πρόσφατα- «επιδρά στη σωματική μας υγεία και ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα». Οσο για την τωρινή δοκιμασία του ρομαντισμού, ας μην ανησυχούν οι θιασώτες του. Αργά ή γρήγορα θα κατακαθήσει ο κουρνιαχτός και αυτός θα βρει την ευκαιρία να αποδείξει πάλι την αξία του. Δεν χάνεται εύκολα η τρυφερότητα, μήτε βουλιάζουν στον κυβερνοχώρο τα αισθήματα που δίνουν άλλο νόημα στον βίο των θνητών. Για του λόγου το αληθές εγγυάται η παλιά λατέρνα…