Είναι γνωστό πως οι έφηβοι στην Ελλάδα, η μαθητιώσα νεολαία μας, είναι οι πιο σκληρά εργαζόμενοι Ευρωπαίοι. Η διπλή βάρδια σχολείο – φροντιστήριο, τα ξενύχτια πάνω από τα βιβλία, η στέρηση ύπνου και διασκέδασης είναι η κοινή μοίρα των παιδιών του λυκείου που προετοιμάζονται για την είσοδό τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το σύστημα εισαγωγής που ισχύει τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει το άγχος των υποψηφίων, καθώς έχει καταργηθεί η δυνατότητα κατοχύρωσης μαθημάτων η οποία διευκόλυνε τα παιδιά στην επανάληψη της προσπάθειάς τους για εισαγωγή.
Ο τρόπος εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΤΕΙ υποτίθεται ότι θα αλλάξει και πάλι για να αποσυνδεθεί από το λύκειο (αφού συνδέθηκε ασφυκτικά με την προηγούμενη «μεταρρύθμιση). Σήμερα, πάντως, οι περισσότεροι νέοι φοιτητές μπαίνουν στις σχολές ψυχικά και σωματικά κουρασμένοι, χωρίς να έχουν γευτεί τη χαρά της γνώσης, καθώς στο λύκειο η μάθηση είναι υποταγμένη χρησιμοθηρικά στις εισαγωγικές εξετάσεις. Η ανακούφιση των πρωτοετών για το τέλος του εισαγωγικού Γολγοθά σίγουρα μετριάζει την απογοήτευσή τους από την κατάσταση που επικρατεί στα περισσότερα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας μας. Χαλαρώνουν μετά το δίχρονο εξαντλητικό διάβασμα, έχουν την πολυτέλεια να το «ρίξουν έξω», να δώσουν χρόνο στις φιλίες και στους έρωτές τους. Απολαμβάνουν μια σκληρά κερδισμένη ελευθερία. Κάποιοι μπορεί να παραμελήσουν τη συστηματική μελέτη, να επιλέγουν μαθήματα και καθηγητές που προσελκύουν περισσότερο το ενδιαφέρον τους. Μπορεί να χάσουν εξεταστικές, να δίνουν μαθήματα και να μην τα περνάνε, να αργήσουν να αποφοιτήσουν.
Αυτή τη χαλαρότητα θέλουν τώρα να χτυπήσουν οι «σοφοί» που διαμόρφωσαν προτάσεις για τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εισηγούνται μερικά πολύ θετικά μέτρα, όπως η κατάργηση του μοναδικού συγγράμματος, αλλά παράλληλα προτείνουν να διαγράφονται οι φοιτητές που δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους σε ορισμένο διάστημα ή που δίνουν τρεις φορές ένα μάθημα χωρίς να το περάσουν. Στόχος, να σφίξουν τα λουριά στους φοιτητές, να τους επιβληθεί πειθαρχία και να αποβληθούν από την πανεπιστημιακή κοινότητα οι περίφημοι «αιώνιοι», αυτοί οι απαίσιοι τύποι που, αντί να αφοσιώνονται στη μελέτη, ασχολούνται με άλλες επιβλαβείς δραστηριότητες, όπως ο συνδικαλισμός και η πολιτική, ή που εγκαταλείπουν τις σπουδές τους για διάφορους λόγους και επιστρέφουν για να συνεχίσουν, οι θρασύτατοι, όταν έχουν φτάσει τα 25 και τα 30.
Πολλοί σημερινοί επιστήμονες και επαγγελματίες με αξιόλογη σταδιοδρομία θα είχαν διακόψει άδοξα τις σπουδές τους αν ίσχυε αυτό το μέτρο στα φοιτητικά τους χρόνια. Η επιβολή της αντίστροφης μέτρησης (3… 2… 1… κάηκες!) σημαίνει ότι οι φοιτητές θα αντιμετωπίζονται σαν ανεύθυνα παιδάκια που πρέπει να συνετίζονται με απειλές και να ζουν μέσα στην ταπείνωση του φόβου. Η φοιτητική ζωή, όμως, δεν είναι ένα ψυχρό εργοτάξιο γνώσης. Μαζί με την επιστημονική κατάρτιση, προσφέρει στους νέους ενήλικες μια μαθητεία στην ελευθερία. Οι σημερινοί φοιτητές σίγουρα το γνωρίζουν αυτό και πιστεύω ότι θα αντισταθούν σε εκείνους που το έχουν ξεχάσει.