Εκρήξεις αποκαλυπτικής ειλικρίνειας

Εκρήξεις αποκαλυπτικής ειλικρίνειας

4' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Είμαστε όλοι καραγκιόζηδες, τόσο οι πολιτικοί όσο και οι δημοσιογράφοι, χωρίς να εξαιρώ τον εαυτό μου… Εγκλωβισμένοι στο σύστημα της διαπλοκής, δεν συγκρουόμαστε μαζί της». «Αριβίστικη τσογλαναρία συγκροτεί το στελεχικό δυναμικό των κομμάτων… Οι ηγετικές φιλοδοξίες των κομματικών στελεχών κινούνται ορισμένες φορές στα όρια του εξαγριωμένου ψώνιου».

Δύο ξαφνικές εκρήξεις ειλικρίνειας προβεβλημένων πολιτικών: απρόσμενη παρένθεση ρεαλισμού στον πολιτικό λόγο, που υπηρετεί αποκλειστικά τις εντυπώσεις. Ποιο είναι το στοιχείο που μπορεί να προκαλέσει μια τέτοια έκρηξη, να απειλήσει τον καλοασφαλισμένο εξωραϊσμό του πολιτικού εκφυλισμού μας; Μου μοιάζει οξυδερκής η απάντηση του Michel Houellebecq: «H προοδευτική απόσβεση των ανθρώπινων σχέσεων μειώνει σημαντικά την ποσότητα των γεγονότων από τα οποία συγκροτείται μια ζωή. Και λίγο λίγο το φάσμα του θανάτου προβάλλει εγγύτατο».

Οταν λιγοστεύει η ζωή, δηλαδή οι ανθρώπινες σχέσεις, γίνεται παγερά αισθητό το φάσμα του άσχετου βίου, η ανατριχίλα του θανάτου. Τότε (συνήθως) προκύπτουν οι ανεξέλεγκτες εκρήξεις ειλικρίνειας – όπου και όταν διασώζεται ξεχωριστή ευαισθησία. Σίγουρα η πολιτική δεν επινοήθηκε για να υπηρετεί το κενό, να μεταμορφώνει προικισμένους ανθρώπους σε άδεια προσωπεία, γενναιόδωρους ανθρώπους σε θλιβερές ασημαντότητες, που μηρυκάζουν ξύλινη κομματική ψευτιά προκαλώντας δικαιολογημένη απέχθεια. Εχει και η αλλοτρίωση τα όριά της, γι’ αυτό και οι απρόσμενες εκρήξεις.

Αλλά, γιατί «προοδευτική απόσβεση των ανθρώπινων σχέσεων» στην περίπτωση των επαγγελματιών της πολιτικής; Μάλλον επειδή στο συγκεκριμένο επάγγελμα εθίζεται κανείς στη συνεχώς τεταμένη αυτοάμυνα: δεν μπορεί να εμπιστεύεται κανέναν. Συναντάει απειράριθμα πολλούς, αναστρέφεται πάμπολλους και πρέπει σε όλους συνεχώς να πουλάει θετικές εντυπώσεις. Κάθε παραμικρή πτυχή προσωπικού βίου, και του πιο ιδιωτικού, υποτάσσεται στα αντανακλαστικά της αυτοάμυνας, της εμπορίας εντυπώσεων.

Αυτό είναι σήμερα η πολιτική. Το αντιπροσωπευτικό σύστημα μια κακοστημένη παράσταση, ο κοινοβουλευτισμός φενακισμένο δήθεν. Οι βουλευτές δεν αντιπροσωπεύουν πληθυσμούς γεωγραφικών περιοχών ούτε τα κομματικά ταξικές ή ιδεολογικές στοχεύσεις. Οι βουλευτές αντιπροσωπεύουν τα θελήματα του αφέντη – αρχηγού τους επί ποινή απολύσεως. Και τα κόμματα πολυσυλλεκτικοί αχταρμάδες, εταιρισμοί διψαλέων για εξουσία (ή έστω για δημοσιότητα), διαπλεκόμενοι με τον άνομο πλούτο. Κυριολεκτεί δραματικά η ανεξέλεγκτη έκρηξη: η πολιτική σήμερα είναι θέατρο σκιών, εξευτελιστικό «καραγκιοζιλίκι». Και το στελεχικό δυναμικό του εξευτελισμού, αναπόφευκτα «αριβίστικη τσογλαναρία». Οσοι δεν φοβούνται να πουν τα πράγματα με το όνομά τους, ίσως έχουν και την ευαισθησία να βλέπουν στο πεδίο της πολιτικής πόσο λιγοστεύει η ζωή, δηλαδή οι ανθρώπινες σχέσεις. Στην υπαρκτική εμπειρία ο άσχετος βίος είναι γεύση στάχτης, αίσθηση θανάτου. Και στην πολιτική η μη-σχέση βιώνεται έμπρακτα με τη μεθοδική εξαπάτηση του άλλου, τη χρήση του άλλου, την υποταγή του, την έντεχνη εξηλιθίωσή του (πιο απάνθρωπη και από τον σωματικό βασανισμό του). Δεν είναι συνειδητή η ρήξη, η άρνηση των δυνατοτήτων σχέσης. Προκύπτει από την επαγγελματική πρακτική της εμπορίας των εντυπώσεων. Από τον φόβο του πολιτικού μήπως και δώσει αφορμή αρνητικών για το άτομό του εντυπώσεων και την εκμεταλλευτούν οι αντίπαλοι που καιροφυλακτούν παντού (κυρίως οι ανοικτιρμονέστατοι εσωκομματικοί).

Να μην ξεφύγει έστω και μορφασμός ανεξέλεγκτος. Υπάρχουν εφημερίδες με φωτογραφικό αρχείο συγκροτημένο για να υπηρετήσει τόσο τον εξωραϊσμόόσο και τον διασυρμό, τη γελοιοποίηση δημόσιου προσώπου – αρχείο αποτυπωμένων ανεξέλεγκτων μορφασμών. Δεν εμπορεύονται το μίσος για πρόσωπα, απλώς πειθαρχούν στους νόμους της αγοράς, στους όρους του άσχετου πολιτικού ανταγωνισμού. O αντίπαλος στη διεκδίκηση της εξουσίας είναι αυτονόητο να εξουδετερωθεί. Θέατρο σκιών το πολιτικό σύστημα («όλοι καραγκιόζηδες»), αλλά στα παρασκήνια ο νόμος της ζούγκλας δίχως αναστολές. Γι’ αυτό και έμφοβος ο βίος των επαγγελματιών της πολιτικής, προσωπεία αντί για πρόσωπα, αδιάλειπτος ο αυτοέλεγχος λόγων, σκέψης, μορφασμών.

Τρόπος ζωής που λιγοστεύει την ύπαρξη. Ξεμαθαίνει ο άνθρωπος την ανθρωπιά του, την αμεσότητα της σχέσης – δεν μπορεί πια να σχετιστεί ούτε με τους εγγύτερους στον βίο του ανθρώπους. Υπάρχει δίχως να ζει, αναπτύσσει μόνο ορμέφυτες ανασχέσεις της ανατριχίλας του θανάτου: πόζες αγέρωχης έπαρσης, θεατρικά ρητορεύματα, μεγαλόστομη καυχησιολογία. Ομως είναι αυτός ο ανθρωπολογικός τύπος που διαχειρίζεται τη ζωή μας, το ψωμί του μεροκαματιάρη, τον απελπισμό του άνεργου, την επιβίωση του συνταξιούχου. Το πολιτικό σύστημα έχει παταγωδώς καταρρεύσει, στη θέση των προσώπων μόνο προσωπεία, χαρτοκοπτικές θεάτρου σκιών, στελεχικό δυναμικό «εξαγριωμένου ψώνιου».

Οταν έχει καταρρεύσει το πολιτικό σύστημα (έχει εξόφθαλμα αποδειχθεί ανίκανο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της κοινωνίας), δεν σημαίνει ότι χρεοκόπησε και η δημοκρατία – αυτή η παραπλανητική καραμέλα, το εκφοβιστικό δήθεν, είναι το έσχατο τέχνασμα εμπορίας των εντυπώσεων, εφεύρημα αυτοάμυνας του θεάτρου των σκιών. Ακόμα και στην Ελλάδα σήμερα, που το Σύνταγμμα στραγγαλίζει τη δυνατότητα λαϊκής αντίστασης στην τυραννική κομματοκρατία, το δημοκρατικό σθένος του κοινωνικού σώματος, αν υπάρξει, θα βρει τρόπους να εκδηλωθεί αποτελεσματικά.

Ενδεικτική ευκαιρία είναι οι επερχόμενες εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση. Αν επιβιώνει απαίτηση δημοκρατίας στους Ελληνες ψηφοφόρους, επίγνωση των συνεπειών που συνεπάγεται η (πιστοποιημένη) κατάρρευση του πολιτικού συστήματος, τότε, δημοκρατικότατα, θα αρνηθούν να δώσουν ψήφο σε υποψήφιους με κομματικό χρίσμα, έστω και αν συμβαίνει να είναι οι εντυπωσιακότεροι. Ετσι και αλλιώς ξέρουμε από πείρα ότι οι κομματικοί νομάρχες και δήμαρχοι, κατά κανόνα, θέλουν το αξίωμα μόνο για να κερδίσουν πόντους στην κομματική ιεραρχία, δουλεύουν μόνο με τη λογική της παραγωγής εντυπώσεων.

Δημοκρατία σήμερα θα πει αντίσταση στην κομματοκρατία. Γέλωτας ηχηρός, δηλαδή πνιγμένος λυγμός οδύνης, για τα θλιβερής κενότητας προσωπεία που υποδύονται ρόλους αρχηγικούς στη συντελεσμένη κατάρρευση του πολιτικού συστήματος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή