H προχθεσινή Παγκόσμια Ημέρα για την Οικογένεια καθιερώθηκε από τον OHE στη δεκαετία του ’90. Λειτουργεί ως αντιδιαστολή προς τη Γιορτή της Μητέρας που γιορτάστηκε προχθές: όχι, η μητέρα δεν είναι η μοναδική υπενθύμιση της ανθρώπινης ανάγκης για στοργή. H οικογενειακή ζωή, τουλάχιστον έτσι όπως την εννοούμε τις τελευταίες δεκαετίες, είναι μια διαρκής πάλη ισορροπίας μεταξύ προσωπικού και δημόσιου. Μια σκληρή διαπραγμάτευση ανάμεσα στην επιθυμία να είναι κανείς παραγωγικός (στη δουλειά του) και ανθρώπινος (με τα παιδιά του).
Οταν σκεφτόμαστε την οικογενειακή ζωή, παραδόξως σκεφτόμαστε κυρίως διαφημιστικές εικόνες. Μητέρα, πατέρας και δύο -πάντα δύο- χαρούμενα παιδιά φτιάχνουν πύργους στην άμμο. Ή πίνουν γάλα τόσο ελαφρύ, ώστε πετάνε με μπαλόνια στον ουρανό. H ελαφρότητα δεν είναι τυχαίο χαρακτηριστικό: στις διαφημίσεις η οικογένεια είναι μια ευχάριστη συνάθροιση νέων, αθλητικών γονιών που παίζουν με τα παιδιά τους σ’ έναν καταπράσινο κήπο. Οι παππούδες επισκέφτονται τα εγγόνια τους, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν ζουν μαζί τους στον κόσμο της διαφήμισης. Διάχυτη η εντύπωση ότι τα παιδιά μεγαλώνουν στον κήπο με τους γονείς τους.
Ασφαλώς και δεν είναι έτσι. Στην Ελλάδα οι γιαγιάδες σπρώχνουν πολύ συχνά καροτσάκια και όλοι ξέρουμε περιπτώσεις γονέων που δουλεύουν τόσο πολύ ώστε τα παιδιά τους μεγαλώνουν σχεδόν αποκλειστικά με τους παππούδες. Είναι κυρίως φαινόμενο του Νότου: στην Κεντρική και στη Βόρεια Ευρώπη η οικογενειακή ζωή είναι δεδομένη. Να ‘ναι άραγε η έλλειψη επιλογών που κάνει τους γονείς να θέτουν τα όρια μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής; Το σίγουρο πάντως είναι ότι κάθε απόγευμα νέοι γονείς, ανεξαρτήτως φύλου, βοηθάνε τα παιδιά τους στην τσουλήθρα.
Αντίθετα, ο μέσος Ελληνας πατέρας ταυτίζεται με την κοινότοπη ρήση του Ζακ Σιράκ: «Εμείς οι άντρες κυνηγάμε, αλλά το βράδυ επιστρέφουμε στη σπηλιά μας». Αυτή η απλουστευτική περιγραφή της ανδρικής ψυχής είναι μια κοινότοπη δικαιολογία. O Ελληνας πατέρας θα αντιληφθεί τις αληθινές του επιθυμίες και την ευτυχία που μπορεί να αντλήσει από την οικογενειακή ζωή μόνον εάν χρησιμοποιήσει τον χρόνο του συστηματικά, με αυτόν τον άσκοπο, μη παραγωγικό, όπως πιστεύει, τρόπο: βοηθώντας το παιδί του στην παιδική χαρά. Το πρώτο βήμα είναι να βρει χρόνο για μια δραστηριότητα που θεωρεί προκαταβολικά άχρηστη ή αταίριαστη με την εικόνα του κυνηγού που επιστρέφει στη σπηλιά του για ύπνο.
Πριν από τη δεκαετία του ’50 οι οικογένειες αποδεκατίζονταν από πολέμους και επιδημίες. Σήμερα δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να ζούμε τόσο αποξενωμένοι από τα συναισθήματά μας.