Υπάρχουν πολλοί, ακόμη, πολιτικοί που ονειρεύονται μια (Ενωμένη) Ευρώπη με 40 μέλη. Αντε να είναι 30. Σε κάθε περίπτωση, εξηγούν, η διαδικασία διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν πρέπει να σταματήσει. Δεν θα βρεθεί εύκολα επιχείρημα για να αντικρουστεί το ιστορικό αυτονόητο. Η ευρωπαϊκή ήπειρος δεν έγινε καλύτερη επειδή κατάφερε να σταματήσει τους αιματηρούς πολέμους μεταξύ των λαών της. Η δημιουργία της -κοινής αρχικώς- ενιαίας, σήμερα και, κυρίως, ελεύθερης αγοράς προϊόντων (σε πραγματικό βαθμό) υπηρεσιών (σε περιορισμένο), κεφαλαίου (όχι πάντοτε αλλά κατά κανόνα) και εργασίας (πολύ σπανιότερα) μας προσέφερε και ειρήνη και εισόδημα. Κάποτε αυτά τα δύο πάνε μαζί. Αυτή είναι η πραγματική ευρωπαϊκή διαφορετικότητα και όχι το κόστος του πολυπλόκαμου κράτους, που θέλουν ορισμένοι πολιτικοί να έχουν στα πόδια τους.
Οι υπερασπιστές του Ευρωπαϊκού Συντάγματος πιστεύουν ότι θα μας έδινε μεγαλύτερη δύναμη στο μακρό δρόμο που έχουμε ακόμη να διανύσουμε μέχρις ότου αφομοιωθεί και η μετα-σοβιετική Ευρώπη. Οι αντίπαλοί του αδιαφορούν και, προφανώς, δεν πρόκειται ποτέ να ψηφίσουν ένα κείμενο που απέρριψαν -ανεξαρτήτως των πραγματικών λόγων- πριν από τόσο λίγο καιρό. Ακόμη και στην Ελλάδα, οι υπερασπιστές του κειμένου είναι μειοψηφία. Παρ’ όλο που η χώρα μας, μέσω της θεσπισμένης δημοκρατίας «μας», τοποθετήθηκε θετικά, πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν πως θα έπρεπε να πράξουμε όπως οι Γάλλοι. Παρασυρόμενοι, όπως συνήθως, από την κοινότητα αντιλήψεων που έχει η κοινή γνώμη στις δύο αυτές χώρες, σε ό,τι αφορά το φόβο απέναντι στην παγκοσμιοποίηση. Επομένως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που θα συζητήσουν τον Ιούνιο το πρόβλημα της συνέχειας που πρέπει να δοθεί, έχουν ένα πραγματικό πρόβλημα να επιλύσουν. Η επαναδιαπραγμάτευση του κειμένου είναι δύσκολη. Οπως δύσκολη είναι και η ανασύνταξη του ιδίου κειμένου. Και ύστερα: ποιος θα εξυπηρετηθεί από τις όποιες αλλαγές και τι θα πουν όσοι ήδη το έχουν ψηφίσει; Ακόμη χειρότερα: τα κεφάλαια που ενόχλησαν, εφαρμόζονται ήδη, αφού η Συνθήκη της Νίκαιας (που είναι χειρότερη από το «Σύνταγμα») βρίσκεται σε πλήρη ισχύ.
Ομως, χωρίς μια νέα Χάρτα, η Ευρώπη δεν μπορεί ούτε να ζήσει (καλύτερα, εννοείται) ούτε (ακόμη περισσότερο) να μεγαλώσει. Το χειρότερο είναι ότι -ακόμη κι αν οι Γάλλοι και οι Ολλανδοί δεν είχαν απορρίψει το κείμενο- η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη να μεγαλώσει. Το ένα, σημερινό, πρόβλημα, λέγεται Τουρκία. Πολλές χώρες, πιθανότατα και η δική μας, είπαν «ναι!» στην έναρξη διαπραγματεύσεων, με την ελπίδα πως οι τουρκικές κυβερνήσεις θα σταματήσουν τις πιέσεις, θα αγοράσουν τα προϊόντα «μας», θα αγκαλιάσουν τη δυτική λογική και, βεβαίως, δεν θα ενοχλήσουν τα συμφέροντα των δικών «μας» επιχειρηματιών. Στην πραγματικότητα κανείς δεν γνωρίζει τι πρέπει να κάνει με την τουρκική περίπτωση, εκτός από εκείνους που θέλουν μιαν Ευρώπη που ενδεχομένως θα σταματά στο σημείο πέραν του οποίου δεν έπρεπε να έχει προχωρήσει ο Μέγας Αλέξανδρος. Ανοησίες!