Ενα από τα επιχειρήματα που προβάλλουν οι υποστηρικτές της επιστροφής στο πολυτονικό (στους οποίους συγκαταλέγονται τουλάχιστον δύο υπουργοί, η κ. M. Γιαννάκου της Παιδείας και ο κ. B. Πολύδωρας της Δημοσίας Τάξεως) είναι και το αισθητικό: H γλώσσα, ισχυρίζονται, είναι φτωχότερη και λιγότερο όμορφη δίχως πνεύματα και τόνους. Προφανώς εννοούν τη γραπτή αποτύπωση της γλώσσας, αλλά το σημειώσαμε και χθες ότι συνεχίζουν να εννοούν τη γλώσσα περιοριστικά εξισωμένη με τη γραφή της, παραγνωρίζοντας την αξία της (συν)ομιλίας, του προφορικού πολιτισμού, που λειτουργεί ως μέγας γλωσσικός τροφοδότης πολύ πριν από τον καιρό που ο Πλάτων ισχυριζόταν ότι «εμάνθανε το ελληνίζειν παρά των πολλών», των ομιλούντων και μη γραφόντων.
Γενικής αποδοχής αισθητικοί κανόνες δεν υπήρξαν και δεν θα υπάρξουν ποτέ, άρα είναι δύσκολο να θεωρηθεί ότι διαθέτει αναφισβήτητη επιστημονική εγκυρότητα ο συσχετισμός της ωραιότητας με την περισπωμένη ή τη δασεία. Αλλοι λοιπόν θα συμφωνούσαν με την άποψη του Αρχιεπισκόπου ότι «οι τόνοι και τα πνεύματα κάνουν τον γραπτό μας λόγο αληθινό πίνακα ζωγραφικής» κι άλλοι θα δήλωναν επιφυλακτικοί. Από αυτήν τη γλωσσοαισθητική αντίληψη απορρέει προφανώς και η διαβεβαίωση που έδωσε ο κ. Χριστόδουλος, στην ημερίδα που διοργάνωσε η Ιερά Σύνοδος, πως «όταν γράφεις τη λέξη γλώσσα με περισπωμένη, τότε βλέπεις τη γλώσσα να εμφανίζεται μέσα από το στόμα του ωμέγα με τη μορφή της περισπωμένης». Απορία πρώτη: Οι αρχαίοι, που δεν έβαζαν περισπωμένη στη λέξη γλώσσα, αφού δεν έβαζαν τίποτε, κανένα σημάδι, δεν είχαν σωστή και ολοκληρωμένη αίσθηση της γλώσσας; H αισθητική τους ήταν υποδεέστερη της δικής μας; Απορία δεύτερη: Στην κλίση της κατά τη γραμματική της αρχαίας και της καθαρεύουσας η λέξη «γλώσσα», στη δοτική του πληθυντικού («ταις γλώσσαις) και στην αιτιατική («τας γλώσσας») οξύνεται, δεν περισπάται· τι γίνεται λοιπόν σ’ αυτήν την περίπτωση η εικόνα της γλώσσας-περισπωμένης; Χάνεται και υπονομεύει το ωραίο σχήμα μας;
Στην αισθητική θεωρία που θέτει στο επίκεντρό της τη γλώσσα και την τιμά σαν αυταξία δεν είναι μικρή η συμβολή των ποιητών· το αντίθετο θα ήταν παράδοξο. Παρά την πεποίθηση όμως του Οδυσσσέα Ελύτη, διατυπωμένη στο βιβλίο του «Τα δημόσια και τα ιδιωτικά», πως «οι νόμοι της τέχνης είναι και νόμοι της ζωής», οι ποιητικές συλλήψεις, όσο όμορφες ή δελεαστικές κι αν είναι, δεν γίνονται αποδεκτές σαν θέσφατα από τη φιλολογία και τη γλωσσολογία, που έχουν τα δικά τους κριτήρια στάθμισης και ερμηνείας, επιστημονικής παρά μαγικής τάξεως. Αλλά θα συνεχίσουμε αύριο.