Για έναν πιστό, οποιασδήποτε θρησκείας ή δόγματος, ο διαθρησκειακός διάλογος όχι μόνο δεν είναι αυτονόητος και επιβεβλημένος αλλά φέρνει κάπως στην προδοσία: το να συνομιλείς περί των ουρανίων με κάποιον που πιστεύει σε άλλον θεό, σημαίνει ότι, εφόσον αποδέχεσαι πως και άλλη (ή άλλες) θρησκεία είναι άξια λόγου και άξια πίστεως, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αποδέχεσαι την ύπαρξη και άλλου θεού. Αλλά, ως γνωστόν, οι μονοθεϊστικές θρησκείες, τουλάχιστον οι σχετικώς οικείες μας (η θρησκεία των Εβραίων, των χριστιανών και των μουσουλμάνων) που διαθέτουν και το μαζικότερο πλήρωμα, θεμελιώνονται στην άρνηση οποιασδήποτε άλλης θεϊκής οντότητας: «ουκ έσονταί σοι θεοί έτεροι πλην εμού». Οποιο ορμητικό συγκρητιστικό πνεύμα κι αν έχουν επιδείξει οι θρησκείες, καμιά τους δεν οδηγήθηκε έως την υιοθέτηση και την «απορρόφηση» ή έστω την αναγνώριση των «αντίπαλων» πρωτοθεών· ενσωμάτωσαν δεύτερης τάξεως θεότητες, αγίους και προφήτες, τελετουργίες, ύμνους, εικαστικά μοτίβα, μύθους για τη γένεση του κόσμου και επαγγελίες ή προειδοποιήσεις για το παραδείσιο ή κολασμένο επέκεινα, αλλά όχι τον Θεό των «απίστων».
Στην πραγματικότητα, ο διαθρησκειακός διάλογος δεν αφορά τα ουράνια αλλά τα εγκόσμια· το περιεχόμενό του είναι πολιτικό, όχι θεολογικό. Το σχίσμα της χριστιανικής Εκκλησίας προήλθε από λόγους πολύ περισσότερο απτούς από το «filioque», το οποίο μάλλον δεν απασχόλησε ιδιαίτερα τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ΄ στη συνάντησή τους. Οι θρησκευτικοί ηγέτες είναι πολιτικοί ηγέτες που διαθέτουν ένα επιπλέον όπλο εν συγκρίσει με τους κοσμικούς πολιτικούς: το εσαεί άφθαρτο κεφάλαιο της μεταφυσικής.
Μπορεί οι λατρευόμενοι από τη μια ή την άλλη θρησκεία θεοί να παρουσιάζονται ως άχρονοι, οι ίδιες οι θρησκείες ωστόσο, ως φαινόμενα της ιστορίας, βρίσκονται εντός του χρόνου, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι, εκτός όλων των άλλων, εξελίσσονται. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, λόγου χάρη, έγινε γνωστό ότι το Βατικανό, φοβισμένο από τη διάδοση του AIDS, προχωρεί σε λιγότερο αυστηρές θέσεις για τη χρήση του προφυλακτικού, η οποία μέχρι πρότινος στιγματιζόταν σαν αμάρτημα. Τυπικά, αυτός ο αναπροσανατολισμός αντιβαίνει στις αρχές του καθολικισμού. Αλλά όταν πεθαίνει μαζικά το πλήρωμά σου, η προσκόλληση σε εξωιστορικές και αντικοινωνικές αρχές λειτουργεί περίπου όπως το διαβόητο «αιματηρό διάταγμα» με το οποίο ο καθολικός Ερρίκος ο Η΄ της Αγγλίας απαγόρευσε επί ποινή θανάτου, το 1539, τη διάδοση μεταρρυθμιστικών αντιλήψεων. Την αλλαγή πλεύσεως την υπαγορεύουν πάντοτε τα κοσμικά, ποτέ τα ουράνια.