Αν αποδειχθεί ότι ο πρώην πράκτορας των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών Αλεξάντερ Λιτβινιένκο δολοφονήθηκε από ανθρώπους του Βλαντίμιρ Πούτιν, τα πράγματα είναι άσχημα. Αν αποδειχθεί ότι δεν δολοφονήθηκε από αυτούς τα πράγματα είναι χειρότερα. Στην πρώτη περίπτωση θα έχουμε ένα ακόμη κρούσμα υπέρβασης της κρατικής εξουσίας και διπλωματικά παρατράγουδα. Στη δεύτερη περίπτωση θα έχουμε μια νέα ανεξέλεγκτη απειλή που δεν γνωρίζουμε αν και πώς θα υλοποιηθεί στο μέλλον, αλλά ξέρουμε από τώρα ότι αυτή καθ’ αυτή η απειλή θα δημιουργήσει νέες αντιδημοκρατικές επιπλοκές στις χώρες μας. Αν δηλαδή αποδειχθεί ότι αυτή η δολοφονία είναι έργο της μαφίας, των Ρώσων πλουτοκρατών ή άλλων ιδιωτών τότε ποιος μπορεί να νιώσει ασφαλής τρώγοντας σούσι; Ποιος μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να γίνει με ραδιοϊσότοπα το επόμενο χτύπημα της Αλ Κάιντα;
Σύμφωνα με τον διευθυντή της Πυρηνικής Ιατρικής κ. Ι. Δατσέρη «το πολώνιο-210 είναι από τα πιο επικίνδυνα ραδιοϊσότοπα… Το πολώνιο γίνεται βλαπτικό όταν εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό, με την αναπνοή, με κατάποση ή από λύση της συνέχειας του δέρματος. Οταν όμως εισέλθει σε ένα κύτταρο, είναι σε θέση να αποδομήσει το DNA με επακόλουθες άμεσες ή απώτερες συνέπειες τον κυτταρικό θάνατο ή μεταλλάξεις.
Για κάτι τέτοιο αρκεί απειροελάχιστη ποσότητα, τάξεως μεγέθους δισεκατομμυριοστού του μικρογραμμαρίου. Ενας κόκκος σκόνης. Επιπλέον, το πολώνιο μπορεί υπό συνθήκες να βρεθεί και στις τρεις μορφές: στερεά, υγρή και αέρια. Αναλόγως της ποσότητας, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι άμεσες, σε λίγες ημέρες ή, απώτερες, με την εκδήλωση νεοπλασιών ύστερα από μερικά χρόνια.
Το πολώνιο είναι αδύνατο να εντοπιστεί από τα ανιχνευτικά συστήματα ασφαλείας σε αεροδρόμια και δημόσια κτίρια…»
Βέβαια -και παρά όσα γράφτηκαν ότι το πολώνιο πωλείται μέσω του Ιnternet έναντι 69 δολαρίων- το ραδιοϊσότοπο αυτό δεν είναι εύκολο να αποκτηθεί από ιδιώτες. Η αμερικανική εταιρεία «United Nuclear» που πουλά πολώνιο για ερευνητικούς σκοπούς ανακοινώνει από το δικτυακό της τόπο, ότι οι ποσότητες που προσφέρει (αποκλειστικά εντός των ΗΠΑ) είναι τόσο μικρές που ίσα ίσα χωρούν το μάτι μιας βελόνας. Για να αποκτηθεί ποσότητα επαρκής ώστε να είναι τοξική, χρειάζονται περί τις 15.000 δόσεις που κοστίζουν περί το 1 εκατομμύριο δολάρια.
Αν όμως ο θάνατος του Λιτβινιένκο είναι αποτέλεσμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας, αυτό σημαίνει ότι το κόστος δεν αποτελεί εμπόδιο για τους μαφιόζους, και κατά συνέπεια για τους τρομοκράτες.
Το πλεονέκτημα αλλά και μειονέκτημα κάθε τεχνολογίας είναι ότι αργά ή γρήγορα εκδημοκρατίζεται. Ξεφεύγει από τους παραγωγούς της και βρίσκει άλλες χρήσεις στο «πεζοδρόμιο». Θετικές κι αρνητικές. Το Διαδίκτυο είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ξεκίνησε για στρατιωτικούς σκοπούς και σήμερα μοιράζει απλόχερα τη γνώση, αλλά χρησιμοποιείται και για τη διακίνηση παιδικής πορνογραφίας. Η δορυφορική φωτογράφιση είναι ένα ακόμη παράδειγμα. Αυτό που κάποτε ήταν προσβάσιμο μόνο στις στρατιωτικές υπηρεσίες σήμερα είναι διαθέσιμο σε όλους (δίκαιους και αδίκους) και με μερικές δεκάδες δολάρια παραπάνω μπορεί να αποκτήσει λεπτομερείς φωτογραφίες (ονομάζονται «ενός μέτρου» διότι είναι ευδιάκριτα αντικείμενα μήκους ενός μέτρου) στρατοπέδων, αυτά που στην Ελλάδα έχουν έξωθεν κίτρινες ταμπέλες, οι οποίες προειδοποιούν «Απαγορεύεται η φωτογράφιση».
Ο μύθος του Προμηθέα δηλοί ότι ούτε οι Θεοί δεν μπορούν να σταματήσουν τη διάχυση μιας τεχνολογίας. Το αυτό ισχύει και για την πυρηνική τεχνολογία.
Απλώς πρέπει να ελπίζουμε ότι μέχρι να συμβεί αυτό θα έχουμε βρει και τις ηθικές και τις τεχνολογικές απαντήσεις για τη νέα αυτή απειλή.