Τελειώνει και το 2006. Εχουμε μπει για τα καλά στον 21ο αιώνα. Οι εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών είναι τέτοιες ποy είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς που βαδίζει η ανθρωπότητα. Αλλά ένα πράγμα είναι σχεδόν σίγουρο: αν η μεγάλη πορεία του πολιτισμού δεν αναχαιτιστεί για κάποιο λόγο, αυτός ο αιώνας ανήκει στις γυναίκες.
Ο δρόμος βέβαια για την πλήρη ισότητα θα είναι μακρύς και δύσκολος. Ακόμη και στις πιο προοδευτικές κοινωνίες όπου οι νόμοι εξασφαλίζουν την ισότητα των φύλων, οι γυναίκες δεν εκπροσωπούνται επαρκώς στην πολιτική, στις κορυφές επιχειρήσεων και σε θρησκευτικούς οργανισμούς. Επίσης, σε πολλά μέρη και σε πολλούς πολιτισμούς, οι γυναίκες είναι ακόμη αιχμάλωτες της κοινωνικής και θρησκευτικής καταπίεσης. Η αλλαγή, όμως, είναι αναπότρεπτη.
Πολλά συνηγορούν στη μελλοντική ισότητα των φύλων. Η παιδεία και η τεχνολογία έχουν εξαλείψει το πλεονέκτημα της μυϊκής δύναμης των ανδρών και η σύγχρονη ιατρική προστατεύει τις γυναίκες από τους θανάσιμους κινδύνους που ελλόχευαν στο θαύμα της μητρότητας. Η αυξανόμενη ανάγκη να εργάζονται και οι δύο γονείς επιβάλλει νέες αντιλήψεις στην οικογένεια· όλο και πιο πολλές γυναίκες είναι επικεφαλής οικογενειών.
Σε ορισμένες κοινωνίες τα πράγματα φαίνονται χειρότερα από ποτέ, λόγω των θρησκευτικών προκαταλήψεων, αλλά και λόγω των συντηρητικών αντιλήψεων των ίδιων των γυναικών που ανέχονται τέτοια δογματικά συστήματα. Αλλά όσο υπάρχει το παράδειγμα της χειραφέτησης και της ισότητας, θα υπάρχουν γονείς που θα ενθαρρύνουν τις κόρες τους να σπουδάσουν, θα υπάρχουν σύζυγοι που θα μοιράζονται τα βάρη της ισότητας με τις γυναίκες τους.
Η χειραφέτηση είναι σε μεγάλο βαθμό προϊόν της εξέλιξης των αρχών και αναγκών της κοινωνίας, αλλά η χειραφέτηση εξαρτάται επίσης από τις προσωπικές σχέσεις, από την αγάπη και τον σεβασμό που οι γυναίκες μοιράζονται με τους πιο κοντινούς τους. Αυτή είναι η δύναμή τους – η ικανότητα να δημιουργούν, να παράγουν, και να αναλαμβάνουν ηγετικούς ρόλους.
Η θρησκευτική μισαλλοδοξία δεν είναι ανυπέρβλητο εμπόδιο στην πορεία προς την ελευθερία. Οι θρησκείες μπορούν να παραγκωνιστούν ή να καταλήξουν άδεια τελετουργία, όταν δεν παρακολουθούν τις εξελίξεις της κοινωνίας.
Στον ελληνικό πολιτισμό, από την εποχή των μύθων, υπήρχαν γυναίκες με άποψη που αγανακτούσαν με τους αυταρχικούς και συχνά άδικους άνδρες, την κοινωνική ανισότητα και τις θρησκευτικές επιταγές. Οι γυναίκες πάντα έπαιζαν καθοριστικό ρόλο μέσα στο σπίτι, αλλά σπανιότατα στον δημόσιο χώρο.
Στις δικές μας μέρες, όμως, για πρώτη φορά, οι γυναίκες εκδηλώνουν τις ικανότητές τους σε όλους τους τομείς. Αυτό θα επηρεάσει πολλές πτυχές της κοινωνίας. Είναι μία επανάσταση που δεν ξεκίνησε τώρα ούτε θα τελειώσει σύντομα. Οι σπόροι της βρίσκονται παντού.
Και αν η ομαλή εξέλιξη διακοπεί, μπορούμε να επιστρέψουμε στους μύθους. Οταν οι Αμαζόνες έδειχναν ότι υπάρχουν και πιο δυναμικοί τρόποι απελευθέρωσης.