Η παγίδα της Μεσοποταμίας

3' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η συγκέντρωση τουρκικών στρατευμάτων στις όχθες του Τίγρη είναι προοίμιο ενός δραματικού νέου επεισοδίου σε μια περιοχή που, ενώ γέννησε τον πρώτο πολιτισμό, ποτέ δεν έπαψε να είναι πεδίο μαχών. Εάν τελικά οι Τούρκοι εισβάλουν στο Ιράκ, το αποτέλεσμα πιθανόν να μας θυμίσει τον χρησμό της Πυθίας – που είπε στον Κροίσο ότι αν επιτεθεί στον Κύρο μια μεγάλη αυτοκρατορία θα καταστραφεί, χωρίς να διευκρινίσει αν αυτή θα ήταν του Κροίσου ή του Κύρου.

Σήμερα, από τη μία πλευρά, η Τουρκία είναι το πιο σύγχρονο και πιο ισχυρό κράτος στην ευρύτερη περιοχή. Από την άλλη, είναι οι Κούρδοι, ένας μεγάλος και ιστορικός λαός που δεν έχει αποκτήσει ακόμη πατρίδα. Εως τώρα, οι Τούρκοι είχαν το πλεονέκτημα παντού. Σήμερα, η συγκυρία ωφελεί τους Κούρδους, σε σημείο που η Τουρκία μπορεί να υποστεί ανυπολόγιστη ζημιά.

Οι Κούρδοι, λαός που ζούσε στην περιοχή αμέτρητα χρόνια προτού εμφανιστούν οι Τούρκοι, είναι διαιρεμένοι ανάμεσα σε τέσσερις χώρες – την Τουρκία, το Ιράκ, το Ιράν και τη Συρία. Στις αρχές του 20ού αιώνα, οι Κούρδοι είδαν για μία στιγμή (στη Συνθήκη των Σεβρών του 1920) το όνειρο για πατρίδα να γίνεται πραγματικότητα – αλλά η συνθήκη ήταν θνησιγενής. Το 1945, σε τμήμα της Περσίας που ήταν υπό σοβιετική κατοχή, οι Κούρδοι έστησαν τη Δημοκρατία του Μαχαμπάντ. Μέσα σε ένα χρόνο οι Πέρσες έπνιξαν την επανάσταση στο αίμα. Το 1975, η Περσία του σάχη, που μαζί με τις ΗΠΑ υποστήριζε τους Κούρδους του Ιράκ εναντίον του καθεστώτος, ήρθε σε συμφωνία με τη Βαγδάτη και τους εγκατέλειψε, όπως έκαναν και οι Αμερικανοί. Γι’ αυτό, οι Κούρδοι λένε ότι ο μόνος φίλος τους είναι τα βουνά.

Ο αγώνας συνεχίστηκε με απίθανες συμμαχίες και προδοσίες, πρόσκαιρες επιτυχίες και οικτρές ήττες. Το 1984 ξεκίνησε ο μεγάλος πόλεμος των Κούρδων της Τουρκίας, που υπολογίζεται να έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 30.000 άτομα. Στο Ιράκ, οι Κούρδοι συνέχισαν να συμμαχούν είτε με την Τεχεράνη είτε με τη Βαγδάτη. Το 1991, στο τέλος του πολέμου του Κόλπου, υπακούοντας στον τότε πρόεδρο Μπους, οι Κούρδοι ξεσηκώθηκαν εναντίον του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν. Η αντίδραση της Βαγδάτης ήταν αμείλικτη και όλος ο πληθυσμός του ιρακινού Κουρδιστάν κατέφυγε στα βουνά, στα σύνορα με την Τουρκία, για να γλιτώσει. Η Ουάσιγκτον αναγκάστηκε να προσφέρει στρατιωτική κάλυψη στην κουρδική περιοχή του Βορείου Ιράκ, δημιουργώντας έτσι την πιο μακρόχρονη περίοδο αυτονομίας Κούρδων στην εποχή μας.

Λόγω της μακρόχρονης πλέον σχέσης τους με τις ΗΠΑ, οι Κούρδοι είναι σε θέση πρωτοφανούς ισχύος μέσα στο Ιράκ. Ο πρόεδρος της χώρας, ο Τζαλάλ Ταλαμπάνι, είναι Κούρδος. Κούρδοι στελεχώνουν μεγάλο μέρος του εθνικού στρατού και, ενώ έχουν τον ανταρτοπόλεμο στο κύτταρό τους, έχουν και εξειδικευμένη εκπαίδευση. Το καλοκαίρι του 1991, όταν ο ιρακινός στρατός προσπάθησε να ανακαταλάβει το ιρακινό Κουρδιστάν, μέσα σε λίγη ώρα οι αντάρτες είχαν καταστρέψει έξι άρματα σε ένα στενό πέρασμα, θέτοντας τέρμα στην εισβολή. Εχοντας μάθει τη ρεαλπολιτίκ, οι Κούρδοι του Ιράκ συμμάχησαν συχνά με τους Τούρκους εναντίον των ομοεθνών τους στην Τουρκία. Αλλά τώρα έχουν αποσαφηνίσει στην Αγκυρα ότι αν εισβάλει θα τους βρει ενωμένους εναντίον της. Τα τουρκικά τανκς μπορεί να έχουν την τύχη αυτών του Σαντάμ όταν απομακρυνθούν από τις πεδιάδες και μπουν στα βουνά ή όταν διασχίζουν τα ποτάμια της περιοχής. Τα ελικόπτερα των Τούρκων θα δυσκολευτούν να πετάξουν μέσα στη ζέστη που φθάνει στους 48 βαθμούς καθημερινά. Ακόμη: εάν οι Τούρκοι εμπλακούν σε μια κατοχή του Βορείου Ιράκ, μπορεί να εκδηλωθεί μεγαλύτερη ανάφλεξη μέσα στην ίδια την Τουρκία. Αν οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση πιέσουν την Αγκυρα σε σημείο που να μην εισβάλει στο Ιράκ, θα της κάνουν χάρη· θα τη σώσουν από μια παγίδα που η ίδια η Ουάσιγκτον δεν απέφυγε.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή