Η «Κ», και ειδικότερα αυτή η στήλη, πολλές φορές αναφέρθηκε στην ανάγκη να ανεγερθεί, σε κατάλληλη θέση κτίριο της Λυρικής Σκηνής. Και πολλοί άλλοι επίσης. Προσωπικά (και μπορεί να κάνω λάθος) ποτέ δεν είχα στον νου μου ένα «ξερό» Μέγαρο Λυρικής Σκηνής, με κατάλληλους χώρους για παραστάσεις λυρικού θεάτρου εγχώριες ή εισαγόμενες ή και μεικτές. Νομίζω (και πάλι μπορεί, ως ανίδεος, να κάνω λάθος) ότι μπορούμε να επιχειρήσουμε κάτι περισσότερο.
Αλλωστε, η «φτωχή» μας και πολύπαθη Λυρική Σκηνή, με τα πενιχρά της μέσα αυτό το «κάτι περισσότερο» κατάφερε στη σύντομη ζωή της. Λειτούργησε ως εστία μουσικής παιδείας, διαμόρφωσε μουσικά το κοινό της και ανέδειξε μεγάλα, διεθνούς φήμης, μουσικά ταλέντα. Ισως πιο μεγάλη σημασία έχει το πρώτο επίτευγμα παρά το δεύτερο. Μπορείτε να το διαπιστώσετε και εσείς: Παρακολουθήστε δύο παραστάσεις λυρικού έργου, μία στο Μέγαρο Μουσικής και μία στη Λυρική Σκηνή επί της οδού Ακαδημίας. Στην πρώτη έχετε μια θαυμάσια αίθουσα, με όλα τα σύγχρονα μέσα και ακόμη έχετε ένα φημισμένο και άρτιο ξένο σύνολο. Στη δεύτερη παράσταση, έχετε μια προβληματική αίθουσα, με πενιχρά μέσα και όλες τις εγχώριες λυρικές δυνάμεις σε μια πραγματικά ηρωική προσπάθεια.
Αν κάπως γνωρίσετε το κοινό (στα φουαγιέ, στους διαδρόμους, στον χώρο της εισόδου), θα διαπιστώσετε τη μεγάλη διαφορά, αλλά και τη σημασία της διαφοράς. Το κοινό της Λυρικής Σκηνής είναι σε μεγάλο βαθμό εξοικειωμένο με το έργο που θα δει και οι θεατές ανταλλάσσουν μεταξύ τους αυτήν την εξοικείωση. Δεν είναι ειδικοί, απλώς εξοικειωμένοι, άνθρωποι που θέλουν να απολαύσουν αυτό που πρόκειται να παρακολουθήσουν. Από το κοινό που παρακολουθεί το Μέγαρο Μουσικής, μια μικρή μειοψηφία είναι ειδικοί ή μουσικά καλλιεργημένοι. Μεγάλο μέρος, σχεδόν το κυρίαρχο, είναι… πελάτες των χορηγών, επιχειρηματιών, που φόρεσαν τα καλά τους και πήγαν στο Μέγαρο, κατ’ αρχήν για να τους δει ο χορηγός!
Δεν το γράφω για να υποτιμήσω το Μέγαρο. Η προσφορά του είναι σημαντική, αλλά με τόσο μεγάλο κόστος, που μόνο με αυτή τη συναλλαγή με τους χορηγούς και τους πελάτες τους μπορεί να καλυφθεί.
Χθες, υπογράφηκε η σύμβαση με το Ιδρυμα Νιάρχου για την ανέγερση του Νέου Μεγάρου της Λυρικής Σκηνής στον πρώην Ιππόδρομο. Το κράτος θα παραχωρήσει την απαιτούμενη έκταση και το Ιδρυμα θα καταβάλει 300 εκατ. δολάρια, όλα τα έξοδα για την ανέγερση και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου.
Πολύ καλή συμφωνία και ακούω με επιφύλαξη και καχυποψία το σύνθημα «ο Ιππόδρομος στον λαό και όχι στην πλουτοκρατία». Είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσουμε Μέγαρο Λυρικής Σκηνής, που και αυτό για τον λαό είναι. Η συμβολή του «κεφαλαίου» έχει την πιο καθαρή και άδολη μορφή.
Χωρίς να γνωρίζω τα σχέδια του Ιδρύματος, φαντάζομαι το νέο Μέγαρο της Λυρικής Σκηνής πρώτα σαν μια πρόταση και ταυτόχρονα πρόκληση σύγχρονης δημόσιας αρχιτεκτονικής. Και δεύτερο σαν μια κεντρική εστία μουσικής παιδείας για τους καλλιτέχνες και για το κοινό, όπως απαιτεί η παράδοση της Λυρικής Σκηνής.