Ο «λόφος» του Κοσσυφοπεδίου

Η ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου τείνει να μετατραπεί στον «λόφο», γύρω από τον οποίο θα διεξαχθεί η ευρύτερη αντιπαράθεση Ουάσιγκτον-Μόσχας για τη διαμόρφωση μιας νέας ισορροπίας στις μεταξύ τους σχέσεις. Η σταθερή στάση του προέδρου Πούτιν επιβεβαιώνει ότι δεν επιδιώκει αντάλλαγμα, όπως αρχικά νόμιζαν οι ΗΠΑ. Η άρνησή του να αποδεχθεί το -αμερικανικής εμπνεύσεως- σχέδιο Αχτισάαρι είναι ένα έμπρακτο μήνυμα ότι η άλλοτε υπερδύναμη επανέρχεται δυναμικά στη διεθνή σκηνή και διεκδικεί τον ρόλο, που αρμόζει στο μέγεθός της.

Οι Σέρβοι έχουν απορρίψει κατηγορηματικά το εν λόγω σχέδιο. Κανείς, όμως, δεν θα έδινε μεγάλη σημασία στις διαμαρτυρίες τους, εάν δεν υπήρχε η απειλή του ρωσικού βέτο. Μέχρι προσφάτως, το διπλωματικό παιχνίδι το έκανε σχεδόν αποκλειστικά η αμερικανική διπλωματία. Από τη στιγμή, όμως, που το θέμα πήγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας, το σκηνικό άλλαξε.

Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να κλείσει το θέμα όσο το δυνατόν νωρίτερα, αλλά προσκρούει στη Μόσχα. Δημοσίως εμφανίζεται ακόμα να προεξοφλεί ότι τελικώς θα βρεθεί ένας συμβιβασμός κι ότι -έστω με καθυστέρηση- οι Ρώσοι θα επιτρέψουν την ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η αισιοδοξία αυτή αποδεικνύεται περισσότερο ευσεβής πόθος, παρά αξιόπιστη πολιτική εκτίμηση.

Οπως φάνηκε και από την ομιλία του προέδρου Πούτιν στη διάσκεψη του Μονάχου, η Ρωσία έχει μετατραπεί σε πιο απαιτητικό παίκτη. Πρώτον, επειδή νιώθει μια αυξημένη πολιτική αυτοπεποίθηση. Και δεύτερον, επειδή προκαλείται βάναυσα από τους Αμερικανούς. Το ενδιαφέρον είναι ότι η στάση της Μόσχας στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου δεν ικανοποιεί μόνο το Βελιγράδι. Γίνεται ευμενώς δεκτή και από άλλες χώρες, που φοβούνται τις αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις. Μεταξύ αυτών και από μερικές ευρωπαϊκές χώρες.

Παρά την αισιόδοξη ρητορική τους, οι Αμερικανοί αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι το αδιέξοδο είναι ενώπιόν τους. Προς το παρόν, αγοράζουν χρόνο, αλλά τίποτα δεν δείχνει ότι τα πράγματα θα αλλάξουν. Σε μια προσπάθεια να κάμψουν τη Μόσχα, απειλούν ότι εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν καταφέρει να συμφωνήσει, η Δύση θα αναγνωρίσει μονομερώς την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου. Για να διασκεδάσει, μάλιστα, τη διάχυτη ανησυχία ότι εάν γίνει δεκτό το σχέδιο Αχτισάαρι, θα εγερθούν ζητήματα απόσχισης και σ’ άλλες χώρες, που έχουν συμπαγείς μειονότητες, η Κοντολίζα Ράις υπογράμμισε ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι ειδική περίπτωση και δεν θα αποτελέσει προηγούμενο!

Το αδιέξοδο θα μπορούσε να αρθεί μόνο εάν δοθεί στη Σερβία η περιοχή της Μιτρόβιτσας και διεθνείς εγγυήσεις για τα ορθόδοξα μνημεία της περιοχής. Το ενδεχόμενο αυτό, όμως, έχει αποκλεισθεί από την Ουάσιγκτον. Εάν, όμως, το Κοσσυφοπέδιο ανεξαρτητοποιηθεί χωρίς τη σφραγίδα της διεθνούς νομιμότητας, δεν αποκλείεται να μπει από το παράθυρο αυτό που αποτελεί μια ευσταθή λύση και έχει εξορισθεί από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Δεν αποκλείεται, οι Σερβοκοσοβάροι να κηρύξουν την απόσχιση του θύλακος της Μιτρόβιτσας από το Κοσσυφοπέδιο και την προσάρτησή του στη Σερβία.