Συμμαχία προθύμων

2' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων και την ανάγκη να αντιμετωπίσει τα προβλήματα των νέων κρατών της Ανατολικής Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έδωσε προτεραιότητα στη διεύρυνση αντί για την εμβάθυνση των θεσμών της.

Αδιαμφισβήτητα η προσδοκία ένταξης στην Ενωση βοήθησε στη σταθεροποίηση και ανάκαμψη των κοινωνιών και των οικονομιών στα μετά – κομμουνιστικά κράτη. Ωστόσο, οι υποστηρικτές της διεύρυνσης, αλλά και τα ίδια τα κράτη της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, είχαν δεσμευτεί «ας γίνει τώρα η διεύρυνση και κατόπιν θα προχωρήσουμε για να εμβαθύνουμε την Ενωση».

Η υπόσχεση αυτή δεν τηρήθηκε. Η διεύρυνση πραγματοποιήθηκε αλλά η εμβάθυνση περιμένει. Χειρότερα: η ενοποιητική διαδικασία γυρίζει πίσω. Απόδειξη, η πρόσφατη σύνοδος κορυφής στις Βρυξέλλες. Η χωλή απόπειρα θέσπισης ενός ευρωπαϊκού συντάγματος εγκαταλείφθηκε. Το Σύνταγμα, ωστόσο, δεν ήταν αυτοσκοπός: ήθελε με δειλό τρόπο, να ξεπεράσει τον διακυβερνητικό χαρακτήρα της Ε.Ε., να της δώσει «ψυχή».

Την ψυχή αυτή αρνήθηκαν κάποια κράτη, για να προάγουν στενά εθνικά συμφέροντα, αποδεικνύοντας ότι αυτή ακριβώς η διακυβερνητική μέθοδος αποτελεί πηγή αδυναμίας της Ε.Ε. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται στις Βρυξέλλες δεν συνιστούν την αποκορύφωση ενός δημοκρατικού διαλόγου σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά αποτελούν το αποτέλεσμα λεπτών διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβερνήσεων με εθνικές ατζέντες. Και όμως παρά την κρίση, τα κράτη της Ε.Ε. επανέρχονται στην αποτυχημένη αυτή μέθοδο. Ακόμα και το δειλό δημοκρατικό τόλμημα της Συνέλευσης εγκαταλείπεται: η όποια νέα συνθήκη θα συνταχθεί αποκλειστικά από μια διακυβερνητική διάσκεψη.

Εχει μέλλον αυτή η Ευρώπη; Οχι. Θα ξεπερασθεί οικονομικά, πολιτικά και στρατηγικά από άλλες ανερχόμενες δυνάμεις και θα μοιάζει ολοένα και περισσότερο στην Αυστροουγγαρία του τέλους του 19ου αιώνα: ένας «λαμπρός δεύτερος» σε αναζήτηση ενός πρώτου για να είναι δορυφόρος.

Αυτό μπορεί να αλλάξει με ειρηνική επανάσταση των χωρών και των λαών που θέλουν να αποκτήσει ψυχή η Ευρώπη. Είτε τον αποκαλέσουμε σκληρό πυρήνα είτε ενισχυμένη συνεργασία είτε οτιδήποτε άλλο, η εντός ή εκτός θεσμικού πλαισίου απόφαση κάποιων χωρών να προχωρήσουν στην οικοδόμηση μιας υπερεθνικής, δημοκρατικής και αποτελεσματικής Ευρώπης αποτελεί πλέον τη μόνη διέξοδο. Η ιστορία έρχεται επίκουρος στον στόχο αυτό. Η Γαλλική Επανάσταση ξεκίνησε πολιτικά όταν οι εκπρόσωποι της Τρίτης Τάξης στην αίθουσα του Σφαιριστηρίου στις Βερσαλλίες (Jeu de Balles) και έδωσαν τον ομώνυμο όρκο: να συνεχίσουν τις εργασίες της Συνέλευσής τους μέχρι να δώσουν Σύνταγμα στη χώρα τους.

Η Ευρώπη σήμερα χρειάζεται μια άλλη «συμμαχία προθύμων» να χτίσουν την μετα-εθνική Ευρωπαϊκή Δημοκρατία. Η Ελλάδα μπορεί και έχει συμφέρον να παίξει ηγετικό ρόλο σε μια τέτοια πορεία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή