Προκηρύσσοντας εκλογές για τις 16 Σεπτεμβρίου, ο Κώστας Καραμανλής έσπασε το ρεκόρ του Κώστα Σημίτη, ο οποίος το 1996 είχε στήσει πρόωρα τις κάλπες στις 22 Σεπτεμβρίου. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για την ίδια πολιτική λογική. Θεωρώντας ότι το κυβερνών κόμμα έχει εκλογικό προβάδισμα, ο αρχηγός του επιλέγει το σενάριο της προεκλογικής μάχης εξπρές. Εάν, όμως, επρόκειτο μόνο γι’ αυτό, η καταλληλότερη ημερομηνία ήταν η 23η Σεπτεμβρίου.
Η επιλογή της 16ης δεν ερμηνεύεται μόνο από την υπαρκτή τάση κάθε πρωθυπουργού να διαψεύσει τους δημοσιογράφους και τους κάθε λογής πολιτικούς οιωνοσκόπους. Πρέπει να είχε ειδικό λόγο για να προκηρύξει εκλογές με τις φλόγες να καίνε ακόμα στην Πεντέλη και με τους περισσότερους Ελληνες στις παραλίες. Πρέπει να είχε ειδικό λόγο για να δώσει την εντύπωση του πολιτικά μίζερου, που εμποδίζει τον αντίπαλό του να δώσει υπό κανονικές συνθήκες την δική του «παράσταση» στην Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης.
Είναι διάχυτη η εντύπωση ότι ο πρωθυπουργός ανέλαβε το ρίσκο να πιέσει τα πράγματα, επειδή δεν ήθελε να ανοίξει η Βουλή για να μην συζητηθεί στην αρμόδια επιτροπή η έκθεση Ζορμπά για το σκάνδαλο των ομολόγων. Μία τέτοια συζήτηση εκ των πραγμάτων θα έστρεφε προς αυτήν την -δυσάρεστη για την κυβέρνηση- κατεύθυνση τους προβολείς της δημοσιότητας. Το τελευταίο εξάμηνο, το κυβερνών κόμμα έχει υποστεί μεγάλα πλήγματα. Με το σκάνδαλο των ομολόγων έχασε το ηθικό της πλεονέκτημα. Οι πυρκαγιές απομυθοποίησαν τη διαχειριστική ικανότητά της κι άφησαν τεράστια ερωτήματα για την περιβόητη «επανίδρυση του κράτους». Το αποτέλεσμα είναι ότι η πολιτική της ηγεμονία αποσταθεροποιήθηκε. Ακολουθώντας την πεπατημένη, προσπάθησε να τη διατηρήσει, εξαγγέλλοντας λίγο πριν από την προκήρυξη των εκλογών, βροχή προεκλογικών παροχών και υποσχέσεων για παροχές, που θα υλοποιηθούν μετεκλογικά.
Παρά την προφανή αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να εισπράξει τη δεδομένη πολιτική φθορά της Ν.Δ., τα προγνωστικά για τις εκλογές δεν είναι αυτά που ήταν πριν από ένα εξάμηνο. Τότε, η νίκη των «γαλάζιων» εθεωρείτο σχεδόν δεδομένη. Σήμερα, οι «γαλάζιοι» εμφανίζονται ως πιθανότερος, αλλά όχι ως σίγουρος νικητής. Τα πράγματα θα ήταν ενδεχομένως πολύ διαφορετικά, εάν ο Γιώργος Παπανδρέου είχε καταστήσει το ΠΑΣΟΚ αξιόπιστη εναλλακτική λύση εξουσίας.
Η ανυπαρξία ενός ελκυστικού πολιτικού σχεδίου για τη χώρα έχει κρίσιμες επιπτώσεις για την πολιτικοεκλογική εμβέλεια της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Με άλλα λόγια, δεν έχει δημιουργήσει ρεύμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η προεκλογική εκστρατεία των «πρασίνων» να έχει ως αποκλειστικό στόχο την απαξίωση του αντιπάλου. Τουλάχιστον μέχρι προσφάτως, το ίδιο έκανε και ο πρωθυπουργός, επικαλούμενος τις ουκ ολίγες «αμαρτίες» της κυβέρνησης Σημίτη. Οι ανταλλαγές πυρών αφορούν όχι το ποιος είναι καλύτερος, αλλά το ποιος είναι λιγότερο διεφθαρμένος και βλαβερός για τον τόπο. Παρότι κιτς και πολιτικά στείρα, η ρητορική οξύτητα εξυπηρετεί τη ζωτική ανάγκη και των δύο μεγάλων να εξουδετερώσουν τα σημάδια χαλάρωσης του δικομματισμού. Η πόλωση είναι η κλασική συνταγή. Κι αυτήν εφαρμόζουν, παρότι δεν είναι πια τόσο αποτελεσματική όσο στο παρελθόν.
