Η έρευνα της VPRC, που δημοσιεύει σήμερα η «Κ», όπως και οι υπόλοιπες δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα, δεν επιφυλάσσουν ουσιαστικές εκπλήξεις. Οπως συνέβαινε και πριν από τη θερινή ανάπαυλα, η Νέα Δημοκρατία προηγείται του ΠΑΣΟΚ, ο Κώστας Καραμανλής υπερτερεί του Γιώργου Παπανδρέου στο ερώτημα περί «καταλληλότερου πρωθυπουργού» και η πλειοψηφία της κοινής γνώμης πιστεύει ότι το κυβερνών κόμμα θα επικρατήσει εκ νέου στις εκλογές. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το αποτέλεσμα έχει προεξοφληθεί και ότι όλα έχουν κριθεί, καθώς το προεκλογικό παιχνίδι δεν έχει ουσιαστικά αρχίσει -μην ξεχνάμε ότι ακόμη βρισκόμαστε στον Αύγουστο- ενώ πάντα υπάρχουν απρόβλεπτοι παράγοντες, όπως η τραγωδία που προκάλεσε ο νέος πύρινος όλεθρος στην Πελοπόννησο.
Ενα όμως άλλο εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο, που προκύπτει από τις έρευνες, είναι η αποδυνάμωση που εμφανίζει ο δικομματισμός και η προοπτική να είναι η νέα Βουλή πεντακομματική. Ενα σημαντικό ποσοστό της κοινής γνώμης (περίπου 18-19%) εμφανίζεται σήμερα να στρέφει την πλάτη του στα μεγάλα κόμματα και να επιλέγει τα μικρά, οι ηγεσίες των οποίων βλέπουν να έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται σε ευρύτερα ακροατήρια. Μία εξήγηση είναι το γεγονός ότι μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές σε ό,τι αφορά τα προγράμματα και κυρίως τις πολιτικές που ακολουθούν όταν αναλαμβάνουν τη διακυβέρνηση.
Μία άλλη ότι επί δεκαεπτά συναπτά έτη εφαρμόζεται, με διάφορες διακυμάνσεις, μια σφικτή οικονομική πολιτική, τις συνέπειες της οποίας υφίστανται περισσότερο οι ασθενέστερες οικονομικά ομάδες, δηλαδή η πλειοψηφία, χωρίς να διαισθάνονται ότι υπάρχει προοπτική να ανταμειφθούν για τις θυσίες τους. Επιπλέον υπάρχει η κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος, καθώς οι εκπρόσωποί του μοιάζουν να απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τους πολίτες και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η εξασφάλιση της προσωπικής προβολής τους ώστε να επανεκλεγούν. Τα φαινόμενα αυτά ευνοούν την ψήφο διαμαρτυρίας, που στρέφεται προς τα μικρότερα κόμματα, την αποχή ή το λευκό. Βεβαίως όσο πλησιάζει η ώρα της κάλπης και αναδεικνύονται τα ουσιαστικά διλήμματα, τόσο τα δύο μεγάλα κόμματα θα συσπειρώσουν τους ψηφοφόρους τους, ενισχύοντας το δικομματικό σύστημα. Ωστόσο, αυτό προϋποθέτει ότι οι πρωταγωνιστές της αναμέτρησης θα αναδείξουν τα όσα πραγματικά διακυβεύονται στις εκλογές. Βασικό κριτήριο των ψηφοφόρων, που θα κρίνουν το αποτέλεσμα, είναι η βελτίωση της καθημερινότητας, το πώς θα πάει μπροστά η χώρα, πώς θα διορθωθεί το κράτος.
Ο εγκλωβισμός της προεκλογικής αντιπαράθεσης αποκλειστικά στα ομόλογα και στις συνήθεις κοκορομαχίες θα απομακρύνει περισσότερο τους πολίτες από την πολιτική. Σε ό,τι αφορά το πρώτο, η κοινή γνώμη έχει κρίνει αν υπάρχουν πολιτικές ευθύνες για τις υπόγειες διαδρομές των χρημάτων και τις υπέρογκες προμήθειες και θα τις αποδώσει με την ψήφο της. Από τη δε επανάληψη των γνωστών και ανούσιων συνθημάτων ο κόσμος έχει μπουχτίσει και το μόνο που επιτυγχάνει είναι να ενισχύει την τάση της ψήφου διαμαρτυρίας.
