«Χάπενινγκ» Δημοκρατίας

1' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οσοι εμφανίστηκαν, έστω μία φορά, στην τηλεόραση μπορούν να διηγηθούν μια κοινή εμπειρία. Κατ’ αρχήν άπαντες θυμούνται την ύπαρξή τους. Ανθρωποι που έχουν χαθεί από καιρό θα τηλεφωνήσουν για να επευφημήσουν: «καλά τα είπες!». Αν κάποιος από τους όψιμους προβεβλημένους ρωτήσει «τι ακριβώς είπα;», η απάντηση είναι σχεδόν κοινή: «Δεν θυμάμαι τι είπες, αλλά τα είπες καλά».

Η μεγάλη δύναμη της τηλεόρασης είναι η διεισδυτικότητά της: όλοι θα σε δουν. Η μεγάλη αδυναμία της, η συντριβή του λόγου: κανένας δεν ακούει. Ολοι θυμούνται πώς ένιωσαν και κανείς τι σκέφτηκε.

Το ντιμπέιτ είναι ένα τηλεοπτικό προϊόν με συγκεκριμένους κανόνες. Εχει 90 δευτερόλεπτα για απαντήσεις. Σύμφωνα, δε, με τους επικοινωνιολόγους δεν έχει σημασία τι θα ειπωθεί, αλλά πώς θα ειπωθεί και -προς Θεού!- δεν πρέπει να καταστρατηγηθεί ο χρόνος.

Το χάσμα μεταξύ πολιτικής και τηλεόρασης διευρύνεται διαρκώς. Προϊόντος του χρόνου η πολιτική γίνεται όλο καιι πολύπλοκη διαδικασία. Απαιτείται όλο και περισσότερος χρόνος για να αναλυθεί μια θέση. Πώς μπορεί κάποιος να εξηγήσει, επί παραδείγματι, τι εννοεί με τον όρο «επανίδρυση του κράτους» σε 90 δευτερόλεπτα; Πώς μπορεί να ξεδιπλώσει τα βήματα που απαιτούνται για να επιτευχθεί ο στόχος, το ξεπέρασμα πιθανών αντιφάσεων, τα εναλλακτικά βήματα κ.λπ. έχοντας το άγχος του χρόνου; Πώς μπορεί να γίνει ουσιαστική συζήτηση σε ρυθμό διαφημιστικών σποτ;

Η αλήθεια είναι ότι σε ενάμισι λεπτό δεν μπορούν να ειπωθούν πολλά. Κάποια συνθήματα ίσως, συνοδευόμενα από γλυκιές για την κάμερα χειρονομίες. Αυτό είναι το βούτυρο στο ψωμί του λαϊκισμού. Εκείνοι που έχουν τις πιο εύληπτες, άλλα και απλοϊκές λύσεις κερδίζουν. Εκείνοι που επιχειρούν να αναλύσουν, χάνουν. Δεν ευθύνονται οι συμμετέχοντες. Είναι τέτοια η φύση του Μέσου που αφαιρεί κάθε νόημα από την πολιτική διαδικασία γιατί, όπως έγραψε και ο Νιλ Πόστμαν, «καλή τηλεόραση είναι εκείνη που είναι γεμάτη εξωτικές και ενδιαφέρουσες εικόνες. Οι εικόνες όμως πνίγουν τις λέξεις, πνίγουν το νόημα. Η εικόνα είναι αναπαράσταση της εμπειρίας και όχι σχόλιο πάνω στην εμπειρία. Για το τελευταίο έχουμε τον γραπτό λόγο».

Το ντιμπέιτ είναι άχρηστο στην πολιτική, αλλά είναι εξαιρετικά χρήσιμο στο σόου-μπιζ που αναπτύσσεται πέριξ της πολιτικής. Περισσότερο θα χρησιμεύσει για τη φασαρία που θα γίνει στις εκπομπές με τα πολυπληθή πάνελ που θα στηθούν μετά, παρά στους πολίτες. Είναι ένα χάπενινγκ της Δημοκρατίας που θέλει να περνιέται ως διαδικασία της. Και μάλιστα ουσιαστική.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή