Οδηγώντας στη λεωφόρο Κηφισίας με κατεύθυνση τα βόρεια προάστια, ο όγκος της Πεντέλης ξεπροβάλλει όλο πιο ζωηρά στο βάθος του ορίζοντα. Είναι μία εικόνα που συνοδεύει χιλιάδες Αθηναίους στις καθημερινές τους διαδρομές, ήδη από τα πρώτα μέτρα της λεωφόρου Συγγρού. Αχνή στην αρχή, συμπαγής και επιβλητική, όσο πλησιάζεις τις υπώρειές της, η Πεντέλη δεν έκρυβε ποτέ τις πληγές της· τα λατομεία, τεράστιες ουλές στο ταλαιπωρημένο της κορμί.
Φέτος, δεν είναι μόνο τα λατομεία. Η φωτιά του Αυγούστου δεν κατέκαψε μόνο ένα κομμάτι του εναπομείναντος δάσους, ανάμεσα στα Μελίσσια και τη Νέα Πεντέλη, αλλά και χαμηλή βλάστηση, μικρά πευκάκια, ό,τι είχε προφτάσει να αναγεννηθεί από προηγούμενες πυρκαγιές. Το πράσινο χαλί που είχε απλωθεί στις πλαγιές του Κοκκιναρά δεν υπάρχει αυτό το φθινόπωρο του 2007. Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι ακόμα χειρότερα: η φωτιά να μην είχε ανακοπεί πάνω από την Πολιτεία και να προχωρούσε στο δάσος του Διονύσου. Ενα δάσος μικρής ηλικίας που βλάστησε στα καμένα της πρώτης μεγάλης περιαστικής φωτιάς που είδε η Αθήνα, εκεί, στις μακρινές, πια, αρχές της δεκαετίας του ’80.
Τα βουνά της Αθήνας, ο Υμηττός, η Πεντέλη, η Πάρνηθα, το όρος Αιγάλεω, σφραγίζουν μοναδικά την τοπιογραφία της πρωτεύουσας. Ακόμα και από πυκνοκατοικημένες γειτονιές, το βάθος του ορίζοντα σού επιφυλάσσει ένα οπτικό όριο, συνήθως τον Υμηττό ή την Πεντέλη. Κι ανάλογα με την ώρα, το αττικό φως το μεταμορφώνει με τρόπους σχεδόν μαγικούς. Είναι ένα δώρο της Φύσης που προσπερνάμε επειδή το θεωρούμε αυτονόητο. Ενας επισκέπτης από περισσότερο επίπεδες πόλεις, όπως το Λονδίνο ή το Παρίσι, έχει πολλές πιθανότητες να παρατηρήσει τη διαφορά.
Αποδειχθήκαμε κατώτεροι της συμμετρίας του αθηναϊκού τοπίου, με τους λόφους και τα βουνά του. Αυτό πια είναι σαφές. Και δεν είναι τόσο οι καταστροφικές πυρκαγιές όσο η διαχείριση της περίφημης «επόμενης μέρας».
Από τα τέσσερα βουνά, το ελληνικό κράτος έχει, περίπου, αποδεχθεί την απώλεια του όρους Αιγάλεω και του Υμηττού. Παρά τις κατά καιρούς μεγαλοστομίες, τις μελέτες ακαδημαϊκών φορέων και οικολογικών οργανώσεων, ελάχιστοι πόροι έχουν χρηματοδοτήσει ουσιαστικές ενέργειες (αναδασώσεις, κ.λπ.). Δεν είναι εύκολο να αναδασώσεις αποψιλωμένα βουνά, όπως ο μισός Υμηττός και το Αιγάλεω, αλλά πολλά θα είχαμε να διδαχθούμε από τους φίλους μας τους Κυπρίους οι οποίοι φυτεύουν ακόμα και πάνω σε βράχους! Και σκεφθείτε το αντισταθμιστικό όφελος, οικολογικό και αισθητικό: δύο μοναδικούς πράσινους πυρήνες τόσο κοντά στο Λεκανοπέδιο. Στην Πεντέλη, τα αλλεπάλληλα χτυπήματα από το 1995 και μετά, έχουν κάνει τα πράγματα δύσκολα. Ωστόσο, η μάχη δεν έχει χαθεί. Και, κυρίως, δεν πρέπει να χαθεί. Δέκα, σχεδόν, χρόνια, μετά την τελευταία μεγάλη φωτιά του 1998, δεν έχω ακούσει καμία καλά οργανωμένη καμπάνια για την αναδάσωση της Πεντέλης. Η Πάρνηθα βρίσκεται συγκριτικά στην καλύτερη κατάσταση. Οι φετινές πληγές μπορεί να κλείσουν πιο σύντομα απ’ ό,τι νομίζουμε αν δείξουμε σοβαρότητα και επαγγελματισμό.
Ας πούμε ότι μέχρι σήμερα ήταν άλλες οι προτεραιότητες των ελληνικών κυβερνήσεων. Το φετινό καταστροφικό καλοκαίρι δείχνει να τις μετατοπίζει. Η Αθήνα χρειάζεται άμεσα ένα master plan για τη διαχείριση και την περιβαλλοντική αναβάθμιση των βουνών της. Αυτό που μέχρι χθες έμοιαζε με πολυτέλεια, προβάλλει σήμερα σαν ζήτημα ζωής και θανάτου.