LE ΜΟΝDΕ
Η αγωνία της Πολωνίας
Η προεκλογική εκστρατεία άρχισε στην Πολωνία αμέσως μετά τη διάλυση του Κοινοβουλίου. Την περασμένη Παρασκευή, τα μέλη της Δίαιτας αποφάσισαν να την κλείσουν και η χώρα να προχωρήσει στη διεξαγωγή εκλογών στις 21 Οκτωβρίου. Δεν πρόκειται, φυσικά, για ένα καινούργιο επεισόδιο στην Πολωνία μετά την πτώση του κομμουνισμού, το 1989, αλλά για μια αλυσίδα γεγονότων.
Μετά τη νίκη των συνδικαλιστών και τη συσπείρωση των διανοουμένων γύρω από την Αλληλεγγύη, η αναδιάρθρωση της χώρας από πολιτικής πλευράς εξελίχθηκε σε χάος. Αυτή τη φορά, η κρίση προκλήθηκε ανάμεσα στο συντηρητικό Δεξιό κόμμα και τις μικρές συμμαχίες. Τα τελευταία δύο χρόνια, η πολιτική σκηνή της Πολωνίας ζει στον αστερισμό των δίδυμων αδελφών Καζίνσκι: Τον Λεχ, πρόεδρο της Δημοκρατίας, και τον Γιαροσλάβ, πρωθυπουργό. Και οι δύο πλειοδοτούν σε δεξιές πεποιθήσεις και είναι γνωστή η ανησυχία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την εξέλιξη των σχέσεών της με την Πολωνία. Οι αδελφοί Καζίνσκι είναι ευρωσκεπτικιστές και το έδειξαν καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας τους. Πολλοί ενθυμούνται με δέος την υπόθεση των πολωνικών κρεάτων και το μποϊκοτάζ της Μόσχας, όταν το ενεργειακό βρισκόταν στο φόρτε του, όπως θυμούνται και την επίθεση κατά της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ. Πολέμιοι του κομμουνισμού και φίλα προσκείμενοι στην Καθολική Εκκλησία, οι δύο αδελφοί έχουν διεξαγάγει έναν πραγματικά αντιδραστικό αγώνα. Τώρα, όλοι προετοιμάζονται για την καινούργια φάση των πολιτικών πραγμάτων και παρ’ ότι οι αδελφοί Καζίνσκι δεν εκπροσωπούν όλο τον πολωνικό λαό, ο τελευταίος θα χρειαστεί να συνυπάρξει μαζί τους τουλάχιστον μέχρι τις 21 Οκτωβρίου.
ΤΗΕ ΤΙΜΕS
Τον χρειάζεται το Πακιστάν;
Πριν από οκτώ χρόνια, ο πρώην πρωθυπουργός του Πακιστάν, Ναβάζ Σαρίφ, εκδιώχθηκε από τη χώρα του επειδή αρνήθηκε να επιτρέψει την προσγείωση στο Καράτσι αεροσκάφους που μετέφερε τον στρατηγό Μουσάραφ, ο οποίος έκτοτε παραμένει πρόεδρος. Προ τριημέρου, ο Ναβάζ Σαρίφ πέταξε από το Λονδίνο στο Πακιστάν για πρώτη φορά μετά το 2000, αγνοώντας τις εκκλήσεις της Σαουδικής Αραβίας και του Λιβάνου να προχωρήσει σε επαναδιαπραγματεύσεις για την επιστροφή του. «Η χώρα μου με χρειάζεται» δήλωσε και αναχώρησε για το Ισλαμαμπάντ. (Μόλις έφτασε στο Πακιστάν, οι Αρχές με εντολή του προέδρου Μουσάραφ τον έδιωξαν και πάλι, στέλνοντάς τον στη Σ. Αραβία.)
Ομως, πόσο ευσταθεί ο ισχυρισμός του πως η χώρα τον χρειάζεται; Η θητεία του χαρακτηρίστηκε από σκάνδαλα και περιπτώσεις διαφθοράς και μόνον εθνικός σωτήρας δεν είναι. Αυτό που το Πακιστάν χρειάζεται, είναι να απαλλαγεί από τη βία στους δρόμους και να περάσει ομαλά στη δημοκρατία, για την οποίαν έχει δεσμευτεί ο πρόεδρος Μουσάραφ. Πολλά έχουν αλλάξει κατά την απουσία του Σαρίφ. Ο στρατηγός Μουσάραφ έχει δρομολογήσει μια οικονομική ανάπτυξη για την οποία ακούγονται καλά λόγια, έχει περιορίσει τη δράση του στρατού και την ανάμειξή του στα πολιτικά πράγματα κι έχει βελτιώσει αρκετά τις σχέσεις του με την Ινδία, όσον αφορά το διαφιλονικούμενο Κασμίρ. Αλλά μάλλον δεν έχει κάνει κάτι για τη μετάβαση του Πακιστάν σε καθεστώς δημοκρατίας. Και φυσικά με τις πράξεις του και τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους εξτρεμιστές του Ισλάμ, ενισχύει το τελευταίο και ο ίδιος απομονώνεται.
Αυτή τη στιγμή, το Πακιστάν, στην πολιτική σκηνή του οποίου βρίσκεται και η Μπεναζίρ Μπούτο, χρειάζεται έναν μεγάλο δημοκρατικό συνασπισμό. Ο σχηματισμός μικρών, αδύναμων κομμάτων δεν βοηθάει στην αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων της χώρας που σχετίζονται με την εξάπλωση και την ενίσχυση των εξτρεμιστικών ισλαμικών μειονοτήτων.
DW-WΟRLD.DΕ
11η Σεπτεμβρίου και δικαιώματα
Εξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. «Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας συνεχίζεται», λέει με κάθε ευκαιρία ο Αμερικανός πρόεδρος Μπους, ένας πόλεμος που είχε και συνεχίζει να έχει συνέπειες πρωτίστως για τους ίδιους τους Αμερικανούς πολίτες και τα δικαιώματά τους.
Λίγες εβδομάδες μετά την 11η Σεπτεμβρίου οι ΗΠΑ υιοθετούσαν σειρά νομοθετημάτων, που διεύρυναν τις αρμοδιότητες των μυστικών υπηρεσιών και που παράλληλα έβαζαν τέλος στην ισχύ άλλων νόμων. Ετσι εκατοντάδες κρατούμενοι χαρακτηρίστηκαν «μαχητές του εχθρού», για τους οποίους δεν ίσχυε πλέον η Συνθήκη της Γενεύης. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα πέρασαν νομοσχέδια χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου. Και για τους ίδιους τους Αμερικανούς πολίτες, όμως, άλλαξαν πολλά μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Οι μυστικές υπηρεσίες κλήθηκαν να συγκεντρώνουν πληροφορίες για οποιονδήποτε θεωρείται ύποπτος. Η προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών πέρασε συχνά σε δεύτερη μοίρα. Μέσω διαφόρων νόμων, όπως του λεγόμενου Patriot Act, δόθηκε η δυνατότητα να παρακολουθούνται τηλέφωνα και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, αλλά και να συγκεντρώνονται στοιχεία που αφορούν τραπεζικούς λογαριασμούς και τραπεζικές συναλλαγές.
Πολλοί ειδικοί, όπως ο υπουργός Δικαιοσύνης Γκονζάλες -ο οποίος αποχωρεί βέβαια από την κυβέρνηση σε μία εβδομάδα-, υποστηρίζουν ότι σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης ο πρόεδρος θα πρέπει να έχει διευρυμένες αρμοδιότητες. Η αμερικανική κυβέρνηση δεν χάνει ευκαιρία να διαμηνύει ότι χάρη στην πολιτική που ακολουθεί στάθηκε δυνατόν να αποτραπούν νέες επιθέσεις μετά την 11η Σεπτεμβρίου.
ΕL ΡΑΙS
Ο Νοριέγκα, η Γαλλία και ο Παναμάς
Ο πρώην δικτάτορας του Παναμά, Μανουέλ Αντόνιο Νοριέγκα, δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στην πατρίδα του, τουλάχιστον όχι τόσο σύντομα όσο οι δικηγόροι του ήλπιζαν, προκειμένου να εκτίσει την ποινή του για μια σειρά δολοφονικών πράξεων, μεταξύ των οποίων και του πολιτικού αντιπάλου του Ούγκο Σπανταφόρα από τις πανίσχυρες μεραρχίες του κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησής του (1983-1989). Αυτή η περίοδος τελείωσε με την αμφισβητηθείσα στρατιωτική εισβολή των ΗΠΑ κατόπιν εντολής του πατέρα Μπους. Προς το παρόν ο Νοριέγκα παραμένει σε φυλακή του Μαϊάμι, ενώ ετοιμαζόταν να αποφυλακιστεί την Κυριακή. Η Γαλλία έχει ζητήσει την έκδοσή του, δεδομένου ότι το 1999 καταδικάστηκε ερήμην από γαλλικό δικαστήριο σε δεκαετή κάθειρξη με την κατηγορία του ξεπλύματος χρημάτων και οι δικηγόροι του αγωνίζονται αυτή τη στιγμή να παρακάμψουν τον γαλλικό σκόπελο. Αλλά και ο Παναμάς διεκδικεί τον Νοριέγκα, καθώς και εκεί εκκρεμούν εις βάρος του κατηγορίες.
Αν τελικά ο Νοριέγα επιστρέψει στην Παναμά είναι σίγουρο ότι δεν θα εκτίσει την ποινή του εξαιτίας της ηλικίας του. Το πιθανότερο είναι να μεταβεί στο σπίτι του (προφανώς σε κατ’ οίκον περιορισμό), αλλά κανείς δεν εγγυάται ότι η επιστροφή του θα είναι ομαλή, χωρίς να πυροδοτήσει πολιτική αστάθεια.
Ο Νοριέγκα παραμένει διασπαστικό στοιχείο. Υπάρχουν αυτοί οι οποίοι διάκεινται ευμενώς απέναντί του και εκείνοι που δεν ξεχνούν το αυταρχικό και διεφθαρμένο καθεστώς του και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στη σημερινή κυβέρνηση πολλοί θεωρούν τον Νοριέγα θύμα των γκρίνγκο εισβολέων. Αλλά αυτό που είναι βέβαιον -δύο δεκαετίες μετά την απομάκρυνσή του και την καταδίκη του- είναι ότι ο Νοριέγα παραμένει πρόβλημα προς επίλυση για τη CIA, υπό την ομπρέλα της οποίας δημιούργησε ενα διεφθαρμένο καθεστώς με διασυνδέσεις με τα καρτέλ ναρκωτικών. Οταν το παρατράβηξε, ο Λευκός Οίκος αποφάσισε ότι ο χρόνος τελείωσε και τον απομάκρυνε.