Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον κάποια φορά οι εταιρείες δημοσκοπήσεων στο ερωτηματολόγιό τους σε προεκλογικές περιόδους να περιλάβουν και το ερώτημα αν θυμάται κανείς ποιο είναι το βασικό σύνθημα του ενός ή του άλλου κόμματος, τι ακριβώς δείχνει η κεντρική προεκλογική αφίσα τους, με ποιο «μότο», ποια εικόνα προσπαθούν να προσελκύσουν τους ψηφοφόρους – και κυρίως, φυσικά, τους αναποφάσιστους, προς τους οποίους και σε μεγάλο βαθμό απευθύνονται αυτά τα επικοινωνιακά τρικ. Δεν θυμόμαστε να έχει επιχειρηθεί μια τέτοια προσέγγιση του εκλογικού σώματος – κι εδώ που τα λέμε, μια τέτοια έρευνα σίγουρα δεν συμφέρει τους… «επικοινωνιολόγους» που βγάζουν μεροκάματο με τις ιδέες τους, και τις διαφημιστικές εταιρείες (τους τυπογράφους, τους φωτογράφους, τους μακετίστες, τους εμπόρους χαρτιού κ.λπ.) που τέτοιες μέρες κάθε τέσσερα χρόνια κάνουν χρυσές δουλειές…
Θα τολμήσουμε να πούμε ότι αυτές οι τεράστιες αφίσες, ακόμη και τα τηλεοπτικά προεκλογικά «σποτ» των κομμάτων, ελάχιστη επίδραση ασκούν στη συντριπτική πλειοψηφία του εκλογικού σώματος – και όσο περνούν τα χρόνια και ενισχύεται η καχυποψία του κόσμου για όλο αυτό το επικοινωνιακό «περιτύλιγμα» της πολιτικής αντιπαράθεσης, στην ουσία στη μετακύλιση του βάρους του πολιτικού «λόγου» από τους πολιτικούς στους «ειδικούς» των συνθημάτων και της εικόνας, τόσο πιο αδιάφορα (σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και αρνητικά…) αποδεικνύονται αυτά τα διαφημιστικά τρικ…
Είναι πλέον ή βέβαιο ότι αν επιχειρήσει κανείς να θυμηθεί «τι λέει» η κεντρική προεκλογική αφίσα του τάδε κόμματος εξουσίας αυτή που έχει γεμίσει τα «σταντς» και τις μάντρες της πόλης του, σπάνια θα το βρει «ακριβώς» – το βλέπει, το προσπερνάει, ΔΕΝ του μένει, και την Κυριακή… θα ρίξει την ψήφο του (θετική ή διαμαρτυρίας) στο κόμμα που έχει ήδη αποφασίσει ή θα… αποφασίσει την τελευταία στιγμή στο παραβάν, χωρίς να φέρει στη σκέψη του το τι «είδε», τι του «είπε» η μια ή η άλλη αφίσα, το ένα ή το άλλο σύνθημα.
Θα μπορούσε να αντιτάξει κάποιος, πώς μπορεί να μη θυμόμαστε ποιο ακριβώς είναι το κεντρικό σύνθημα των κομμάτων, αλλά αυτό έχει «περάσει» στο υποσυνείδητό μας, δημιουργεί «κλίμα», λειτουργεί αντανακλαστικά την κατάλληλη στιγμή – θεωρητικά μπορεί να ισχύει κάτι τέτοιο, αλλά σε μια τέτοια περίπτωση και αν κανείς «θυμάται» έστω με αυτόν τον υποδόριο τρόπο τι «μας λένε» τα κόμματα, είναι πολύ πιθανό να… πολλαπλασιάσει τη δυσπιστία μας, να μας βάλει ερωτήματα που αλλιώς μπορεί και… να μην μας απασχολούσαν.
Ψάξαμε στις φωτογραφίες των εφημερίδων και είδαμε ποιες είναι οι κεντρικές προεκλογικές γιγαντοαφίσες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, των δύο κομμάτων εξουσίας δηλαδή που ζητούν να τα εμπιστευθούμε την επόμενη Κυριακή. Στη «γαλάζια» αφίσα, το κεντρικό σύνθημα που μας «λέει» ο Κώστας Καραμανλής, είναι «ΜΑΖΙ πάμε την Ελλάδα μπροστά» και αυτό το «μαζί», τι το πιο λογικό να θεωρήσουμε πως απευθύνεται σε όλους τους Ελληνες (και όχι μόνο τη δεδομένη κομματική, οπαδική πελατεία…) από τους οποίους ζητεί την ψήφο… Στην «πράσινη» αφίσα, ο Γιώργος Παπανδρέου «μας λέει» και αυτός «ΜΑΖΙ για τη νίκη» και αυτό το «μαζί» με την ίδια λογική εκλαμβάνουμε πως απευθύνεται σε όλους τους Ελληνες, στους οποίους μετά την «κοινή» νίκη υπόσχεται μια «δίκαιη κοινωνία» και μια «δυνατή Ελλάδα»…
Δεν ξέρουμε πόσοι πιστεύουμε πως ό,τι γίνεται (πάντα για το καλό μας…) είναι αποτέλεσμα… «συναπόφασης» κυβερνώντων και πολιτών, πως όποιο μέτρο λαμβάνεται, το λαμβάνουμε «μαζί», αλλά σε κάθε περίπτωση και για όσο διαρκεί η εντύπωση αυτού του (κοινού και για τα δύο κόμματα) συνθήματος, του «μαζί», δεν είναι λογικό ο ψηφοφόρος να αναρωτηθεί αφού και τα δύο κόμματα εξουσίας επαγγέλλονται αυτό το έρμο το «μαζί», τι συμβαίνει και… αποκλείουν και το ένα και το άλλο (και αυτό το κατέστησαν απολύτως σαφές και οι δύο πολιτικοί «αρχηγοί»!), όχι μόνο την πιθανότητα μεταξύ τους συνεργασίας, σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας, αλλά ακόμη και την επίτευξη κάποιας συναίνεσης, σε προβλήματα που άπαντες αναγνωρίζουν ότι η λύση τους δεν προσφέρεται για κομματικές και μικροπολιτικές αντιθέσεις – και μάλιστα προβλήματα για τα οποία είναι πασίδηλο πως οι μέθοδοι «θεραπείας» τους, πολύ λίγο διαφέρουν από τις «συνταγές» που έχουν και το ένα και το άλλο κόμμα…
Τι σόι «μαζί» είναι αυτό στο οποίο… όλοι καλούμεθα να είμαστε «αντάμα» αλλά είναι σαφές πως… περιγράφεται ο «ψωριάρης» που θα πρέπει να μείνει «χώρια», ακόμη κι αν αυτός ο «ψωριάρης» είναι στην πραγματικότητα το ένα ή το άλλο κόμμα εξουσίας, που τα τελευταία χρόνια έχουν αναλάβει «εργολαβικά» την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας, της διαχείρισης της τύχης όλων των Ελλήνων; Και πόσο «κοντά» στην άποψη που έχουν ψηφοφόροι και των δύο κομμάτων, πως δηλαδή η συναίνεση, η κοινά αποδεκτή λύση (που, φυσικά, δεν σημαίνει… αυτομάτως και την ιδεολογική «ταύτιση», την κατάργηση κάθε διαφορετικότητας στα δύο κόμματα…) δεν είναι μόνο επιθυμητή, αλλά και επιβεβλημένη σε μια σειρά προβλημάτων που είναι και πρέπει να είναι μακριά από την κομματική «κατ’ επάγγελμα» αντίθεση;