Κάποιοι είχαν προειδοποιήσει από καιρό: μπορεί επί τριάμισι χρόνια να βρέθηκαν απέναντι, όμως, αν τελικά οι δρόμοι τους χωρίσουν, ο Κώστας Καραμανλής κι ο Γιώργος Παπανδρέου θα λείψουν πολύ, πάρα πολύ, ο ένας στον άλλο.
Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ηττήθηκε βαριά και προσωπικά. Βρέθηκε να χάνει με τέσσερις μονάδες από εκείνο που ο ίδιος ονόμαζε «η χειρότερη κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης». Από την άλλη πλευρά, όμως, ο πρωθυπουργός, που ασφαλώς νίκησε, πόσο πραγματικά νίκησε;
Κατήγαγε απόλυτη νίκη ως προς το Γιώργο Παπανδρέου, αλλά είναι πολύ σχετική ως προς την ουσία. Ειδικά από τη στιγμή που το πρόταγμα είναι δηλωμένο σε όλους τους τόνους: μεταρρυθμίσεις εδώ και τώρα – ό,τι δεν έγινε στα τέσσερα χρόνια της γρανιτένιας κοινοβουλευτικής και πολιτικής ισχύος, θα γίνει τώρα, στα χρόνια της «μειωμένης κυριαρχίας». Πώς;
Κι εκεί που συμβαίνουν όλα αυτά, ο Ευάγγελος Βενιζέλος παίρνει τον -από κάθε άποψη βαρύ- εαυτό του και ανεβαίνει στο Ζάππειο. Οχι στη Χαριλάου Τρικούπη, ούτε στην πατρίδα του στη Θεσσαλονίκη. Στο Ζάππειο, έξω από την αίθουσα των αρχηγών, στον προθάλαμο των νικητών, εκεί απ’ όπου μόλις πριν λίγο είχε περάσει ο πρωθυπουργός.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μάντης για να πει ότι αυτό δεν άρεσε στον Γιώργο Παπανδρέου – το γάντι έπεσε και, είπαμε, είναι βαρύ. Και τώρα, όλο το ΠΑΣΟΚ αναρωτιέται: «μα μήπως κινήθηκε νωρίς, θα τα καταφέρει, τι θα γίνει στο συνέδριο;». Το ερώτημα εύλογο, αλλά μάλλον αφελές. O Βενιζέλος δεν μπορεί παρά να τα καταφέρει, γιατί αυτό που το ΠΑΣΟΚ ξέρει πλέον πολύ καλά είναι ότι με τον Γιώργο Παπανδρέου δεν θα μπορέσει να πάρει ποτέ την εξουσία. Και το ΠΑΣΟΚ είναι… μεγάλο παιδί και δεν παίζει μ’ αυτά. Την εξουσία τη θέλει. Τη θέλει απελπισμένα και θα κάνει ό,τι μπορεί για να μην ρισκάρει ξανά. Κατά πάσα πιθανότητα λοιπόν, στο τέλος, ο Γιώργος Παπανδρέου θα βρεθεί να χειροκροτεί το νέο αρχηγό, αν δεν του έχει εν τω μεταξύ ανοίξει διάπλατα κι ο ίδιος το δρόμο για να περάσει. O Γιώργος Παπανδρέου ξέρει ότι είναι πλέον μονόδρομος: Βενιζέλος, ή τέλος. Κι εδώ αρχίζει η ειρωνεία της ιστορίας: ο μόνος που μπορεί να νιώσει τον πόνο του είναι ο Κώστας Καραμανλής.
Σα να μην του έφταναν όλα αυτά που θα έχει από αύριο μπροστά του στο νέο πολιτικό σκηνικό ο πρωθυπουργός κινδυνεύει να βρεθεί απέναντι και σε ένα «τσουνάμι» Βενιζέλου. Εναν καταλύτη που μπορεί να κάνει το ΠΑΣΟΚ να θυμίζει, τριάντα χρόνια μετά, εκείνη την κυβέρνηση εν αναμονή του 1980 που ασκούσε ήδη από καιρό την ιδεολογική καθοδήγηση στην κοινωνία (ο Κώστας Σημίτης το 1979, χρονιά ένταξης στην EOK αρθρογραφούσε λαύρος εναντίον της ένταξης) και που έκανε τα έδρανα της αντιπολίτευσης να μοιάζουν έτοιμα να εκραγούν και την κυβέρνηση απλώς να ελπίζει να μην τα σαρώσει όλα η έκρηξή τους. Αν μετά από αυτή τη βαριά ήττα έρθει τελικά ο Βενιζέλος, έτσι θα ‘ρθει, φουσκώνοντας τη θάλασσα. Με ό,τι αυτό σημαίνει για όλους. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Και το ξέρουν όλοι.