Προβληματισμού, περισυλλογής, αναζήτησης είναι η «επόμενη μέρα» που ξημέρωσε μετά τις κάλπες. Οχι μόνο για το βαριά λαβωμένο ΠΑΣΟΚ που ψάχνει (κάπως άτσαλα, βιαστικά…) να βρει τη νέα του περπατησιά στο νέο πολιτικό σκηνικό, μα και για τη Ν.Δ. που κέρδισε μεν τις εκλογές, αλλά τώρα πια πρέπει επειγόντως να αποφασίσει… πώς θα διαχειρισθεί, τι θα την κάνει αυτή τη νίκη της. Σε σκέψεις σοβαρές υποχρεώνονται και τα κόμματα της Αριστεράς (κυρίως της «μη δογματικής»), που μπορεί σε πρώτο επίπεδο να χάρηκαν για την εντυπωσιακή άνοδο της δύναμής τους που κατέγραψαν στις κάλπες, αλλά τώρα πια απομένει σε αυτά να αποδείξουν πώς την καταφανώς ευκαιριακή νίκη τους, αυτό το εκλογικό «έσοδο» που εισέπραξαν ως αποτέλεσμα διαμαρτυρίας και απογοήτευσης του κόσμου στο «σύστημα», θα το μετουσιώσουν σε «κεφάλαιο». Να πείσουν, με άλλα λόγια, την κοινωνία πως μπορούν να «παίξουν στο πολιτικό σκηνικό, πως διαθέτουν θετικό πολιτικό λόγο και δύναμη παρέμβασης γενικώς και μόνιμα και όχι μόνο εξ αντιδιαστολής, σε περιόδους κρίσεων και δυσφορίας της κοινωνίας…
Η κυβερνώσα Ν.Δ. οφείλει να αποδείξει άμεσα ότι αντιλαμβάνεται τη διαμορφωμένη πραγματικότητα, πως «πήρε (αλλά και διάβασε!) το μήνυμα» που με σαφήνεια της έστειλε η κοινωνία η οποία της έδωσε «μια δεύτερη ευκαιρία», έστω και με μισή καρδιά, έστω καταφεύγοντας στην αυτοσυντηρητική επιλογή του «μη χείρον». Πως από σήμερα κιόλας, οφείλει να παράξει έργο, να προχωρήσει στις ρήξεις και τις τομές που έχει ανάγκη ο τόπος, να αλλάξει πράγματα δίχως μικροπολιτικούς υπολογισμούς του πολιτικού κόστους, όπως σε μια σειρά ζητημάτων έκανε στην πρώτη της θητεία. Ο Καραμανλής δεν μπορεί παρά να αντιλαμβάνεται ότι δεν πρόκειται να του δοθεί η παραμικρή ανοχή και «περίοδος χάριτος». Οπως επίσης ότι δεν διαθέτει πλέον το «επιχείρημα» (που τόσο καταχρηστικά αναδείκνυε στην πρώτη του θητεία) του τι παρέλαβε από τους προηγούμενους – τώρα πια εκ των πραγμάτων θα συγκρίνεται και θα αξιολογείται καθημερινά από τις δικές του «δεσμεύσεις», το δικό του κυβερνητικό παρελθόν…
Δεν συμμεριζόμαστε την άποψη πως η σχεδόν οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία μπορεί (και σίγουρα δεν πρέπει!) να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα δισταγμού και αναποφασιστικότητας. Ο κόσμος και καταλαβαίνει ανάγκες και προτεραιότητες, και ξέρει να αξιολογεί νηφάλια – πέρα από τις «κραυγές» και τις αναταραχές, υπάρχουν και οι «ψίθυροι», που με πιο «προσωπικούς» τόνους αναγνωρίζουν προσπάθειες, τολμηρές παρεμβάσεις, προσπάθειες λύσεως των χρόνιων πιεστικών προβλημάτων. Επιτέλους, οι πολιτικοί ταγοί οφείλουν να ηγούνται της κοινωνίας, όχι να… σέρνονται πίσω της λέγοντας και κάνοντας πράγματα που «αρέσουν», και έχοντας κατά νου μόνο την… επόμενη εκλογή τους!
Ωρεσ κοινησ ευθυνησ!
Η σύνθεση της νέας κυβέρνησης, επιτρέπει σκέψεις συγκρατημένης αισιοδοξίας, διάθεσης, ρεαλιστικής αντιμετώπισης των προβλημάτων, θετικής αποτίμησης λαθών και αποφυγή της «ραθυμίας» του παρελθόντος – οι πράξεις θα κρίνουν αν αυτή η παρήγορη επί της αρχής προοπτική, θα γίνει πραγματικότητα. Και εναπόκειται στον ίδιο τον πρωθυπουργό να δείξει πως τούτη τη φορά, «η ομάδα» θα λειτουργήσει ως τέτοια, με τον ίδιο άμεσο και καθημερινό αξιολογητή της, τολμηρό συντονιστή, άμεσα και υπεύθυνα εμπλεκόμενο στην «καθημερινότητα», και όχι «άνωθεν» παρατηρητή. Μπορεί το κυβερνητικό πρόγραμμα (όπως και όσο ήρθε στην προεκλογική επικαιρότητα…) να είναι «εκ μεταφοράς» της περασμένης θητείας, αλλά τούτη τη φορά ο ρεαλισμός και η αξιοπιστία της κυβέρνησης θα κριθεί κυριολεκτικά στις «100 πρώτες μέρες» της, από τις προτεραιότητες και τις άμεσες επιλογές, από τις πολιτικές αποφάσεις και κινήσεις, δίχως περιστροφές και αναβολές…
Για κάποιους θα ακουσθεί, ίσως, υπερβολικό («μα, η κυβέρνηση αποφασίζει») αλλά εξίσου μεγάλες ευθύνες για την πορεία και τις προοπτικές του τόπου στη συγκεκριμένη συγκυρία, έχει και η αντιπολίτευση – κυρίως, μάλιστα, η αξιωματική. Η οποία βαρύνεται με σοβαρότατες «παραλείψεις», αδράνεια, αποφυγή ανάληψης του θεσμικού της ρόλου και κατά την πρώτη θητεία της Ν.Δ., όταν για ένα σωρό λόγους δεν κατόρθωσε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, η κριτική της στην κυβέρνηση χαρακτηρίσθηκε από παλινωδίες, αβεβαιότητες, έλλειψη συγκεκριμένου και συγκροτημένου πολιτικού «εναλλακτικού λόγου», μια απέραντη και θλιβερή «αντιπαράθεση»… στρατηγικής αμηχανίας!
Προερχόμενη, το 2004, από μια αναμενόμενη μεν, αλλά πάντως οδυνηρή ήττα, με ένα νέο αρχηγό που (έστω και «μετά» τη δημοκρατικά αμφιλεγόμενη ανάδειξή του στην κομματική ηγεσία…) είχε λάβει την «εντολή» της (σε μεγάλο βαθμό και κοινωνικής, όχι μόνο αμιγώς κομματικής) βάσης να «τα αλλάξει όλα!», δεν στάθηκε να αναλογισθεί «ποια αλήθεια είμαι εγώ και πού πάω…» αλλά χάθηκε στους λαβύρινθους της αναποφασιστικότητας του φόβου διατάραξης εσωκομματικών ισορροπιών, λανθασμένες επιλογές προσώπων, μια πολιτική πορεία «ένα βήμα μπρος, δυο βήματα πίσω…». Ο Γιώργος Παπανδρέου, άτολμος και συγκεχυμένος, δεν κατόρθωσε να αναδειχθεί στον ρηξικέλευθο ηγέτη που κάνει τομές, δεν φοβάται την καινοτομία. Κατέληξε μέσα από… δαιδαλώδεις διαδρομές να αναιρεί και να «καταδικάζει» ακόμη και τις πιο χαρακτηριστικές προσωπικές πολιτικές επιλογές του (χαρακτηριστικότερη, αλλά όχι μοναδική η περίπτωση του άρθρου 16), στάθηκε αδέξιος και αναποτελεσματικός στη διαλογή, αξιολόγηση «διαχείριση» του στελεχικού του δυναμικού…
Το ΠΑΣΟΚ δεν αντιμετωπίζει μόνο μια πολύ βαριά (τη δεύτερη στη σειρά σε βουλευτικές εκλογές) ήττα. Βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της μακράς πορείας του. Και ο πιο άμεσος και εκρηκτικός κίνδυνος που αντιμετωπίζει είναι τα στελέχη και οι μηχανισμοί του, που κατ’ ανάγκη καλούνται να αναλάβουν τις ευθύνες τής από εδώ και εμπρός πορείας του, να μην καταλάβουν (και οι πρώτες αντιδράσεις, δείχνουν πως προς τα εκεί κινούνται – ενδεχομένως και επειδή «κάποιοι» βολεύονται από το να κάνουν πως δεν αντιλαμβάνονται!) πως το καίριο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν δεν είναι «μόνο» θέμα αρχηγού, αλλά ότι το κουρασμένο, αποδιαρθρωμένο, σε κάποιο βαθμό «τιμαριοποιημένο» Κίνημα, αντιμετωπίζει ένα τεράστιο και σοβαρότατο, βαθύ στρατηγικό πρόβλημα!
ΓΕΝΝΑΙΑ ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗ
Χρειάζεται μια μεθοδική αλλά εκ βάθρων ανασυγκρότηση, γιατί όχι μια γενναία επανίδρυση. Επαναπροσδιορισμό πολιτικών και κυρίως προγραμματικών ρεαλιστικών στόχων και προτεραιοτήτων. Τολμηρές αναζητήσεις νέας σύγχρονης πορείας που να εναρμονίζεται στο πνεύμα και τις ανάγκες της δύσκολης, απαιτητικής ανταγωνιστικής εποχής μας. Βεβαίως και τα κόμματα σε κάποιο βαθμό «προσδιορίζονται» από τη φυσιογνωμία, την ακτινοβολία του ηγέτη τους, ιδίως εδώ σ’ εμάς με τη συγκεκριμένη αρχηγοκεντρική δομή των πολιτικών μας οργανισμών – αλλά «το πρόσωπο», η «ετικέτα», δεν μπορεί παρά να έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Στην πρώτη εκ των πραγμάτων και των αναγκών έρχονται οι συγκεκριμένες θέσεις (και οι θεσμοθετημένες εσωκομματικά «αντιθέσεις», τάσεις…), οι κατευθύνσεις, ο ιδεολογικός και πολιτικά ρεαλιστικός προσανατολισμός, ο προγραμματικός (κοστολογημένος και επεξεργασμένος – και κυρίως: πλήρως παρουσιασμένος και στην παραμικρή του λεπτομέρεια στην κοινωνία!) λόγος, οι προτάσεις για την εφικτή αντιμετώπιση των προβλημάτων του τόπου.
Αναμφίβολα τα κόμματα εξουσίας σκοπεύουν στην… κατάκτηση ή τη διατήρηση της εξουσίας. Μόνο που ο λαός δεν ενδιαφέρεται στο «ποιος» νέμεται την εξουσία, αλλά πώς αυτή η νομή μετουσιώνεται και σε δικό του, σε εθνικό όφελος! Τούτο πρέπει να έχουν κατά νου οι όσοι «φιλόδοξοι ηγέτες», δηλαδή πως ο κόσμος (και πάντως: το κρίσιμο εκείνο ποσοστό που αναδεικνύει εξουσίες…) πέρα από τα πρόσωπα, νοιάζεται για τις πολιτικές και τις προοπτικές για τη βελτίωση της δικής του ζωής. Πέρα από τη «βιτρίνα», νοιάζεται και για το «προϊόν» που διαθέτει το κάθε «μαγαζί»!
Ας βγάλουν όποιον αρχηγό θέλουν (με ευλαβική τήρηση των θεσμικών δικλίδων εγκυρότητας και διαφάνειας – για να μην υπάρξουν καταστροφικές αμφισβητήσεις) στο ΠΑΣΟΚ – αλλά να προηγηθεί η χρήσιμη αυτοκριτική και αξιολόγηση ΟΛΩΝ για το άσχημο παρελθόν τους, να συμφωνήσουν ΟΛΟΙ ποια θα είναι η στρατηγική κατεύθυνσή τους στο μέλλον… Αν δεν απαντήσουν πειστικά και ρεαλιστικά (δίχως ιδεοληψίες και εμμονές ξεπερασμένες!) στο ερώτημα της κοινωνίας «γιατί να ψηφίσω ΠΑΣΟΚ», είναι μαθηματικώς βέβαιο πως θα ξαναχάσουν – και οι ίδιοι και η δημοκρατική ανάγκη ισορροπίας στη χώρα…