Είναι η μεγαλύτερη διεθνής έκθεση για την αγορά και την πώληση δικαιωμάτων στον χώρο του βιβλίου. Στη Φρανκφούρτη συγκεντρώνονται κάθε χρόνο εκδότες απ’ όλο τον κόσμο και, μέσω των ατζέντηδων, προωθούν συγγραφείς και κείμενα, φτιάχνουν μπεστ σέλερ, δημιουργούν τεχνητή ζήτηση σε βιβλία και ανεβάζουν τις τιμές των δικαιωμάτων. Ενα κανονικό χρηματιστήριο.
Είναι εξαιρετικά επιτυχημένη η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου στη Φρανκφούρτη. Και σε ό,τι αφορά το εμπορικό κομμάτι της και σε ό,τι αφορά εκείνο που συνδέεται με την πόλη που τη φιλοξενεί. Φέτος υπολογίζεται ότι 280 χιλιάδες επισκέπτες θα περάσουν τις πύλες της. Ομως δεν μένει εκεί, παρότι θα μπορούσε. Οι επικεφαλής της συνδέουν τους σύγχρονους προβληματισμούς με τον χώρο του βιβλίου. Στη φετινή Διεθνή Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης, που αρχίζει σε λίγες μέρες, δίνεται χώρος σε τρία μεγάλα πεδία, τρεις μεγάλους κύκλους συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων: στην Ευρώπη και τις νέες ευρωπαϊκές ταυτότητες που δημιουργούνται, στο ψηφιοποιημένο βιβλίο και τα προϊόντα του και στην εκπαίδευση για το μέλλον. Το πρώτο πεδίο απαντά στα νέα προβλήματα που δημιουργεί η διευρυμένη Ευρώπη, στην ανάγκη συνύπαρξης και συνεννόησης με νέους λαούς και εθνότητες, με νέους πολιτισμούς. Το δεύτερο πεδίο είναι τμήμα, και μάλιστα ενισχυμένο και προβεβλημένο, της Εκθεσης, δείχνοντας μιας από τις ισχυρές κατευθύνσεις του εκδοτικού τομέα. Το τρίτο πεδίο, αυτό της εκπαίδευσης, εντάσσεται στις παράλληλες εκδηλώσεις της διοργάνωσης, αφορά μία από τις βασικές ανάγκες και προβληματισμούς της σύγχρονης κοινωνίας και χωρίζεται σε δύο μεγάλους κύκλους: τις διαδικασίες της προσχολικής εκπαίδευσης και τη διά βίου εκπαίδευση.
Η Ελλάδα πηγαίνει εδώ και πολλά χρόνια στη Φρανκφούρτη, με εθνικό περίπτερο, όπως όλες οι χώρες. Και με τους εκδότες, φυσικά, οι οποίοι κάνουν απλώς τη δουλειά τους: πουλάνε και αγοράζουν δικαιώματα βιβλίων. Φαίνεται όμως ότι ελάχιστα πράγματα μάθαμε από αυτό το ετήσιο ταξίδι. Το εθνικό περίπτερο -με εξαίρεση το διάλειμμα του 2001, οπότε η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα- είναι μια απλή παράθεση πρόσφατων αντιτύπων, ατάκτως ερριμμένων, με κάποιους φτωχούς καταλόγους στα αγγλικά και κάποιους υπαλλήλους που περιμένουν να περάσουν οι μέρες του «εγκλεισμού» στον χώρο της έκθεσης. Βεβαίως, η δουλειά δεν γίνεται στα εθνικά περίπτερα. Τα πάντα κανονίζονται από τους ατζέντηδες. Ομως αυτός ο χώρος των λίγων τετραγωνικών δεν παύει να είναι μια βιτρίνα, που θα μπορούσε να προβάλει, σε μια μεγάλη αγορά, την κάθε φορά πολιτιστική αιχμή της χώρας. Αλλά ούτε καν καλοί αντιγραφείς δεν είμαστε. Τίποτα δεν φέραμε στις εντόπιες εκθέσεις βιβλίου απ’ όσα συμβαίνουν εκεί (και αλλού). Με εξαίρεση την πολύ πρόσφατη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, οι λοιπές είναι απλώς τοπικά υπαίθρια παζάρια βιβλίου ή μια ευκαιρία για περίπατο.
Η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης αυτοχαρακτηρίζεται ως «γιγαντιαίο πολιτιστικό φεστιβάλ». Το «γιγαντιαίο» δεν αφορά τις τοπικές διοργανώσεις. Το «πολιτιστικό» όμως θα έπρεπε να τις αφορά.