Ξαναζώ τη στιγμή σαν να είναι τώρα. Ανασηκωμένος στα μαξιλάρια στο κρεβάτι του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», ο Αλέξης είπε στον παππού του, με μια ένταση στη φωνή του που δεν συνήθιζε: «Παππού, έχεις υποχρέωση να γράψεις όλα αυτά που έζησες! Είναι η δική σου μαρτυρία, η πέρα ώς πέρα αληθινή, η κατάθεσή σου για όλα αυτά που συνέβησαν σε σένα, στην οικογένειά σου, στην πατρίδα σου, τη Σμύρνη. Γι’ αυτό τα θυμάσαι τόσο καλά. Για να μπορέσεις να τα βάλεις στο χαρτί, να μείνουν, ώστε ο κόσμος να μάθει από ποιους και γιατί, γίνατε πρόσφυγες, διωγμένοι από τη Σμύρνη μέσα στις φλόγες! Πίσω η φωτιά που έφθασε στην προκυμαία, μπρος η θάλασσα, η αναγκαστική βίαιη φυγή χωρίς γυρισμό, με τα ξένα καράβια της σωτηρίας. Και εγώ, σου υπόσχομαι, μόλις γίνω καλά, θα σου τη γυρίσω την ταινία! Πρώτη σκηνή, το αγόρι των 17 ετών στο «Και», με μια μικρή Λάικα στο χέρι, την ώρα που μπήκαν, καβάλα στα άλογα, ξυπόλυτοι, οι Τσέτες, με τους πρώτους καπνούς στο βάθος της όμορφης Σμύρνης σου».
Και ο άμοιρος παππούς, που τον σπούδαζε 29 χρόνια στα καλύτερα σχολεία και πανεπιστήμια του Λονδίνου και ήξερε πως ο πρώτος εγγονός του ήταν καταδικασμένος από την αρρώστια του τέλους του 20ού αιώνα, του ‘δωσε τον λόγο του. «Θα τα γράψω, πουλάκι μου, για σένα, γιατί μου το ζήτησες. Και να το κάνεις ταινία…».
Ετσι γράφτηκε από τον Γ. Θ. Κ. το «Σμύρνη μου αγαπημένη, πώς να σε ξεχάσω…» και έκανε 17 εκδόσεις από τη φίλη «Ωκεανίδα» και ακολούθησαν «Ενας αιώνας, δύο πατρίδες» -τον τίτλο έδωσε ο Αλέξης- και, αφού ο εγγονός είχε πια αναπαυθεί, η συμπλήρωση της τριλογίας, «Η Σμύρνη των Σμυρνιών». Εδώ ο παππούς εξιστορούσε καταλεπτώς, με ονόματα και λεπτομέρειες δρόμους, πλατείες, εκκλησίες, καταστήματα, κινηματογράφους -ναι, τρεις είχε, με το «Path» πάνω στην προκυμαία! Και το εμπόριο, την ανθούσα βιομηχανία – ο αυτόματος αλευρόμυλος, με γερμανικά μηχανήματα του θείου του, σιορ Γιαννακού Τσιντσίνη, σωζόταν ανέπαφος το 1958, ως κτίριο.
Αυτό το σημείωμα είναι, με τη σειρά του, αφιερωμένο στους συγγραφείς του βιβλίου της Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού και στην επικεφαλής αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΑΠΘ κ. Μαρία Ρεπούση. Αυτοί ξέρουν ότι «τα λόγια είναι μαχαίρια» και ότι η αλήθεια λάμπει σαν το διαμάντι, που δεν χαλάει ποτέ, μόνο καίγεται, σαν τη Σμύρνη του πατέρα μου, της μητέρας μου, της οικογένειάς μου, που ήρθε με τα προσφυγικά καράβια και αναπαύεται στην αγκαλιά πεντελικού μαρμάρου, στη Νέα Σμύρνη, μαζί με τον Αλέξη μας. Το ότι δώδεκα χρόνια είναι αρκετά για να ξεχάσει κανείς το παιδί του, κανείς δεν θα το πει. Το ίδιο και τα 85 χρόνια που πέρασαν αφότου η Σμύρνη παραδόθηκε στις φλόγες, για να εκδιωχθούν οι Ελληνες και να μη μείνει τίποτα που να θυμίζει την προκοπή της, τη θρησκεία της, την παιδεία της, τον πολιτισμό της. Εάν αυτά πρέπει όλα να ξεχαστούν, για να δοθεί η επιθυμητή «νέα ιστορική σκέψη» στη νέα γενιά, αρχίζοντας από τα τρυφερά δώδεκα χρόνια της εισόδου στην εφηβεία, ας το κρίνει ο Θεός. Η κυβέρνηση το έκρινε με την απόσυρση. Και ο αναστεναγμός της ανακούφισης, από τους Σμυρνιούς και τους απογόνους τους ώς πέμπτη γενιά, θα ακούστηκε ώς την προκυμαία της Σμύρνης 2007. Ας το βγάλουν το βιβλίο στο εμπόριο! Η στήλη αυτή, πρώτη, το ονόμασε «Best Seller», επειδή είχε μεγάλη ζήτηση, για να δουν όσοι έχουν την ισχυρή μικρασιατική προσφυγική ρίζα με ποιον τρόπο παρουσίαζε τη νεότερη ιστορία και τα ιστορικά γεγονότα της Φωτιάς της Σμύρνης, τα οποία πρώτος ιστόρησε, ως αυτόπτης μάρτυς, ο πρόξενος της Αμερικής Χόρτον. Δεν μας ενοχλεί το βιβλίο. Ο τρόπος αλλοίωσης των γεγονότων της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας, εφόσον διδαχθεί με στόχο δωδεκάχρονα παιδιά στο κατώφλι του Γυμνασίου, είναι που έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, όταν λόγω «παγκοσμιοποίησης» οι ιστορικοί παραλλάζουν την ιστορία, που πέρασε από τη φωτιά και πύρωσε το ατσάλι της μνήμης. Ετρωσε, δεν σεβάστηκε τα ιερά και τα όσια της συλλογικής μνήμης ενός εκατομμυρίου Ελλήνων από τις λησμονημένες (όχι από τους ίδιους) πατρίδες, όπως η Ανατολική Θράκη. Ολοι ζουν, έκαναν οικογένεια, ευημερούν εδώ και στην ομογένεια του εξωτερικού. Συγχωρούν, αλλά δεν ξεχνούν…