Πριν από 5.000 χρόνια, μέσα στη σκόνη, τη ζέστη και τους πολέμους της Μεσοποταμίας, την ίδια περίοδο που οι άνθρωποι της περιοχής ανακάλυπταν τη γραφή και τον τροχό, ένας Σουμέριος καλλιτέχνης έπιασε στη γροθιά του ένα κομμάτι ασβεστόλιθο και άρχισε να πελεκάει. Με σίγουρες, δυνατές, εξασκημένες κινήσεις στην αρχή, και έπειτα με μικρές χαρακιές και προσεχτικό τρίψιμο και γυάλισμα, σμίλεψε το πρόσωπο μιας σκεπτικής, βλοσυρής λέαινας πάνω στο κορμί ενός υπερφυσικά δυνατού ανθρώπου.
Το αγαλματίδιο, κομμένο από τα γόνατα και κάτω, σήμερα έχει ύψος περίπου 8,3 εκατοστών. Την περασμένη Τετάρτη (5 Δεκεμβρίου, 2007), δημοπρατήθηκε στην τιμή ρεκόρ των 57,2 εκατ. δολαρίων. Εως την Παρασκευή παρέμενε άγνωστη η ταυτότητα του αγοραστή και το μέλλον της φοβερής λιονταρίνας: θα εκτεθεί πάλι σε δημόσια θέα, όπως τα τελευταία 60 χρόνια στο Μουσείο Τέχνης του Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, ή θα βυθιστεί πάλι στο σκοτάδι που την έκρυβε για σχεδόν 5.000 χιλιάδες χρόνια έως την ανακάλυψή της σε ανασκαφή κοντά στη Βαγδάτη – οπότε την αγόρασε ο συλλέκτης Αλιστερ Μπράντλι Μάρτιν το 1948 και τη δάνεισε στο μουσείο στο Μπρούκλιν.
Για όσους δεν είχαν την τύχη να δουν το άγαλμα στο μουσείο ή να είναι εξειδικευμένοι ερευνητές του πολιτισμού της Μεσοποταμίας, η δημοσιότητα πριν και μετά τη δημοπρασία ήταν μια σπάνια ευκαιρία να θυμηθούν την εποχή και τον λαό που δημιούργησαν τον πρώτο πολιτισμό και που ακόμη επηρεάζει τα πάντα, έως και το γεγονός ότι οι σκέψεις αυτές διατυπώνονται με γράμματα. Ο τροχός είναι η βάση της μηχανικής κίνησης (είτε ως ρόδα είτε ως γρανάζι) επί γης, η αλφάβητος είναι το θεμέλιο της γραφής και η λέαινα της δημοπρασίας είναι το σύμβολο της ανθρώπινης επιβίωσης και δημιουργίας.
Κάθε άνθρωπος και κάθε γενιά διδάσκονται και υιοθετούν τον τροχό και τη γραφή, σαν αυτά να υπήρχαν πάντα και να περίμεναν τον κάθε ένα να τα χρησιμοποιήσει. Το λιονταράκι, ερχόμενο από την ίδια εποχή και περιοχή, είναι το χειροτέχνημα ενός ανθρώπου. Αυτή η πέτρα που μπορεί κάποιος να κρατήσει στα χέρια του, κρατήθηκε στα χέρια του ίδιου του δημιουργού της γύρω στο 3.000 π.Χ. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιος ήταν αυτός και για ποιο λόγο δημιούργησε αυτό το ον που είναι μισό λιοντάρι μισό άνθρωπος. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι ο δημιουργός ήταν μεγάλος καλλιτέχνης, με τεχνική ικανότητα και αισθητική αντίληψη που δεν ξεπερνιούνται. Είχε χρόνια εμπειρίας και παράδοση αιώνων να τον καθοδηγεί. Μπορεί άλλες εποχές να έχουν τα δικά τους αριστουργήματα, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει ότι το τέλειο της μιας εποχής είναι ανώτερο αυτού μιας άλλης. Είναι σαν να υπάρχει ένα οροπέδιο, ένα νοητό, παγκόσμιο μουσείο όπου τα αριστουργήματα κάθε εποχής συνυπάρχουν επί ίσοις όροις. Ο Βασιλιάς Σαργών κάποιου ανώνυμου Σουμέριου, ή η δαιμονισμένη λέαινα δεν συγκρίνονται με τον Ερμή του Πραξιτέλη ή με την Αγία Σοφία ή τις πυραμίδες της Αιγύπτου και της Κεντρικής Αμερικής – συνυπάρχουν ως απομεινάρια πολιτισμών που εξαφανίστηκαν, αλλά που άφησαν πίσω τους το μήνυμα ότι το τέλειο είναι εφικτό σε κάθε εποχή, ότι το τέλειο εκτιμάται χιλιάδες χρόνια αργότερα και ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι την κάθε εποχή θα τη διαδεχθεί μία καλύτερη.
Αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι η λέαινα ήταν φυλαχτό για κάποιον ηγεμόνα. Μάλλον έτσι είναι – μια προσπάθεια του ανθρώπου που θα φορούσε το αγαλματίδιο στον λαιμό να αποκτήσει τη δύναμη του λιονταριού. Το ιερό αίσθημα δημιούργησε το αντικείμενο αλλά η ομορφιά, ο αισθητικός θρίαμβος, είναι που το έκανε αθάνατο.
Και σήμερα, έπειτα από τόσα χρόνια, η αξία της λέαινας μπορεί να μην είναι θρησκευτική αλλά είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Επειδή ο χρόνος, η πάροδος των χιλιετιών, των αιώνων, είναι η μάχη που οι θνητοί παρακολουθούν με δέος, και το δέος είναι η ουσία του ωραίου. Η πέτρα -η τόσο εύθραυστη, συχνά σαν σάρκα- όταν επιζεί, είναι το μέτρο των ανθρώπων της εποχής που τη δημιουργεί ή που την εκτιμάει. Η πέτρα σμιλεμένη και χαϊδεμένη είναι η ύλη που εκπροσωπεί τον χρόνο και το πνεύμα, την αναμέτρηση του ανθρώπου με αυτό που δεν ελέγχει – τον φόβο, τον θάνατο, τον χρόνο.