Κάπως πρέπει να πάμε παρακάτω από εδώ που βρίσκεται σήμερα η χώρα. Αυτή η κραυγή αγωνίας ακούγεται όλο και συχνότερα απ’ όλους τους σοβαρούς ανθρώπους, καθώς ο πάτος που όλο νομίζουμε ότι πιάσαμε πάει ακόμη παρακάτω. Και η αλήθεια είναι πως ούτε και η μονότονη γκρίνια μας βγάζει πουθενά. Εχουμε άλλωστε μεγάλη παράδοση σε αυτή τη χώρα να ξεσηκωνόμαστε όλοι σε ένα γραφικό πανηγύρι, κάθε φορά που ξεσπά κάποια πολύκροτη υπόθεση. Νομίζουμε ότι με δηλώσεις και αφορισμούς θα ξορκίσουμε το κακό της διαφθοράς, ενώ στην πράξη εμπεδώνουμε στον μέσο πολίτη τον απόλυτο κυνισμό πως τίποτα δεν θα αλλάξει.
Το ζήτημα της διαφθοράς είναι ένα ζωτικό, κρίσιμο πρόβλημα για τη χώρα. Είναι αυτό που μας κάνει τελικά να μοιάζουμε περισσότερο με τριτοκοσμική, παρά με ευρωπαϊκή χώρα. Πώς λοιπόν θα το λύσουμε;
Το πρώτο είδος διαφθοράς που λύνεται σχετικά εύκολα είναι αυτό που προκαλείται από τον παραλογισμό του κράτους. Παράδειγμα; Οι περίφημες υποθέσεις στις οποίες έχουν εμπλακεί χιλιάδες συμπολίτες μας με την αρχαιολογία. Το κράτος δεσμεύει, με ημιφασιστικό τρόπο, τις περιουσίες πολιτών επειδή είχαν την ατυχία να βρεθεί μια κολόνα ή κάποιο άλλο εύρημα στο οικόπεδό τους. Είναι μαθηματικώς βέβαιο πως δεν θα γίνει καμία ανασκαφή τα επόμενα 250 χρόνια, αλλά ο πολίτης-θύμα δεν θα βρει ποτέ το δίκιο του. Και εκεί αρχίζει η αλυσίδα της συναλλαγής, όπου η αρχαιολογική ζώνη Α γίνεται για ένα βράδυ Β και η πισίνα βαπτίζεται στέρνα…
Αν η σημερινή κυβέρνηση αποφασίσει να απλοποιήσει τη νομοθεσία για μια σειρά από τέτοια θέματα, θα μειώσει θεαματικά την ανώνυμη διαφθορά που ταλαιπωρεί όλους μας. Αν η πολεοδομική νομοθεσία έλεγε απλά ότι μπορείς να κτίσεις με Χ συντελεστή, Χ ύψος και πλάτος και να κάνεις ό,τι θέλεις τα υπόγεια και τον ημιυπαίθριο χώρο σου, θα έκλεινε μια μεγάλη πληγή. Αν καθόριζε τι είναι -επιτέλους- δάσος και τι όχι, κανείς δεν θα βρισκόταν δέσμιος εκβιαστών. Στα χαρτιά έχουμε τους αυστηρότερους νόμους, στην πράξη μια εξαιρετικά διεφθαρμένη χώρα. Οι μόνοι που θα χάσουν από αυτή τη μεγάλη αλλαγή είναι εκείνοι που στο όνομα της προστασίας του δάσους, της αρχαιολογικής μας κληρονομιάς ή της πολεοδομικής τάξης απλά θησαυρίζουν ή εξασκούν με μαζοχιστικό τρόπο μιαν ανεξέλεγκτη μορφή εξουσίας με θύμα τον πολίτη. Με το κλίμα που επικρατεί σήμερα, κανένας πολιτικός ή υπηρεσιακός προϊστάμενος δεν θα δώσει πρακτική λύση στο πρόβλημα ενός ταλαιπωρημένου πολίτη μήπως και τον «βγάλει κάποιος στα κανάλια». Αν απλοποιηθούν οι νόμοι, οι δικηγόροι-εκβιαστές και τα οργανά τους θα οδηγηθούν στην ανεργία…
Θα μου πείτε, μα αυτό μόνο είναι το πρόβλημα της διαφθοράς στη χώρα; Ασφαλώς και όχι. Στην Αθήνα ζω και τυχαίνει να μαθαίνω κάθε μέρα τι τρέχει στα υπόγεια της οικονομικής ζωής του τόπου. Βλέπω όμως πως αυτή η χαμηλή, η ανώνυμη διαφθορά είναι το σαράκι που έχει μπει στην καθημερινότητά μας και ανοίγει συχνά την πόρτα για τα άλλα, τα πιο μεγάλα, στα οποία θα επανέλθουμε…