Η Ελλάδα και η μνήμη

2' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν είχε ακόμα ξεσπάσει η κρίση στη Λωρίδα της Γάζας όταν επισκέφθηκα το στρατόπεδο του Αουσβιτς στην Πολωνία. Οχι ότι θα άλλαζε κάτι στην όλη εμπειρία μιας πολύωρης επίσκεψης στο στρατόπεδο-σύμβολο του Ολοκαυτώματος. Μην ξανασυζητήσουμε τα αυτονότητα, για το πόσο κουτό είναι να πέφτουμε σε τυχόν συμψηφισμούς. Στοιχειώδης ιστορική συναίσθηση θα υπαγόρευε σε οποιονδήποτε ότι είναι άλλη κουβέντα η σφαγή αμάχων στη Μέση Ανατολή το 2009 και άλλη οι θάλαμοι αερίων του 1939-45. Κι η λεγόμενη «βιομηχανία του Ολοκαυτώματος» (καθ’ όλα υπαρκτή και άκρως ενοχλητική, προσβλητική κυρίως για τα ίδια τα θύματα) δεν ακυρώνει έστω και στο ελάχιστο τη φρίκη του Αουσβιτς. Στο μυθιστόρημά του «Επιχείρηση Σάιλοκ» ο Φίλιπ Ροθ, με αριστουργηματικό τρόπο, μιλάει για το τρομακτικό αδιέξοδο του σύγχρονου Ισραήλ και ταυτόχρονα για τον ζόφο των στρατοπέδων εξόντωσης (στην προκειμένη περίπτωση για το στρατόπεδο της Τρεμπλίνκα).

Μια επίσκεψη όμως στο ίδιο το Αουσβιτς είναι ένα πάγωμα στον χρόνο – και ίσως στη σκέψη. Κυρίως στο δεύτερο τμήμα αυτού του απέραντου στρατοπέδου, στο Αουσβιτς ΙΙ-Μπίρκεναου. Στο πρώτο μέρος, στο Αουσβιτς Ι, όπου και το μουσείο με τα σχετικά εκθέματα, συμβαίνει το εξής παράδοξο – και στενάχωρο για όσους είναι Ελληνες. Κατά την είσοδο στο μουσείο, λίγο πριν από την είσοδο στο καθεαυτό στρατόπεδο (με τη γνωστή επιγραφή στην πύλη του), μπορεί να δει κανείς μεγάλες πλάκες στους τοίχους, όπου αναγράφονται οι αριθμοί των εβραϊκών πληθυσμών που χάθηκαν στο στρατόπεδο, στη γλώσσα από την οποία προήλθε κάθε πληθυσμός ξεχωριστά: από την Ουγγαρία, από την Ιταλία, από τη Γαλλία κ.τλ. Η Ελλάδας λάμπει διά της απουσίας της. Ουδεμία αναφορά στους Ελληνες Εβραίους που πέρασαν (και πολλοί χάθηκαν) από το Αουσβιτς. Ουδεμία αναφορά στους Θεσσαλονικιούς Εβραίους για τους οποίους με τόσο θαυμασμό μιλάει ο Πρίμο Λέβι στο κλασικό «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος». Και δικαίως τους θαύμαζε – και δεν αναφέρομαι εδώ στην θέλησή τους να επιβιώσουν, στην ικανότητά τους να επιδεικνύουν τρομακτικές αντοχές. Δεν αναφέρομαι καν στο γεγονός ότι οι Ελληνες Εβραίοι ταξίδεψαν μέσα σε αυτές τις εφιαλτικές συνθήκες των βαγονιών πολύ περισσότερο από Εβραίους άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Αναφέρομαι στο γεγονός ότι ομάδα Εβραίων από τη Θεσσαλονίκη πρωτοστάτησε στη μεγάλη εξέγερση του Μπίρκεναου το 1944, οργανώνοντάς την προσεκτικά, ανατινάζοντας ένα κρεματόριο, σκοτώνοντας μέλη της φρουράς των SS. Εννοείται ότι η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα.

Είμαι βέβαιος ότι μερικοί κουτοπόνηροι θα φαντασιωθούν πάλι κάποια συνωμοσία εναντίον της Ελλάδας, το πιθανότερο όμως είναι ότι απλώς εμείς δεν φροντίσαμε γι’ αυτό έγκαιρα. Συζητώντας το θέμα με τον πρέσβη της Πολωνίας στην Ελλάδα κ. Μίκαλ Κλίνκερ, ανέφερε ότι έχει γνώση του θέματος και ότι σε συνεργασία με την διεύθυνση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, φροντίζει ώστε να προχωρήσουν οι απαραίτητες διαδικασίες και να μην υπάρχει πια αυτό το κενό και η μνήμη των Εβραίων της Ελλάδας να αποκατασταθεί.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή